Eskiden Bilanço günü yaklaştığın da, Ekim ayları ortasın da açıklanan yeniden değerleme oranı muhasebecileri bir telaşa sevk ederdi.
Teknolojik gelişmeler bu kadar ilerlemiş değildi. Ne EXCEL vardı nede World yazılımları. Yeniden değerleme ve amortisman tabloları manuel olarak hesaplanırdı.
Yapabilen daktilo ile yapamayan el yazısı ile tabloları hazırlardı ve çok zaman alırdı.
Taşınmazlar da yeniden değerleme
7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5. maddesi ile Vergi Usul Kanununa eklenen geçici 31. madde ile, bilanço esasına göre defter tutan tam mükellef gelir veya
kurumlar vergisi mükelleflerinin aktiflerinde ki taşınmazları bir defaya mahsus olarak kayıtlı değerlerinin , yeniden değerleme yöntemi ile arttırılmasına imkan getirilmiştir.
Uygulamanın esaslarını belirleyen ikincil düzenleme ise, 06.07.2018 (bugün ) tarihli 30470 sayılı resmi gazete de yayınlanan 500 seri nolu vergi usul Kanunu tebliği ile yürürlüğe girmiştir .
Yeniden Değerleme Formülü
Yeniden Değerleme = AKTİF DEĞERİ yeniden değerleme artışı – BİRİKMİŞ Amortisman yeniden değerleme artışı
Basit bir Örnek verecek olursak ;
Bilanço esasına göre defter tutan bir mükellef in 2000 yılında aldığı aktifine kayıtlı TAŞINMAZ ın 2004 yılı (enflasyon düzeltmesi yapılmış) değerleri aşağıda ki gibidir.
Kayıtlı değer : 100 .000 TL (31.12.2004)
B.Amortisman : 20,000 TL (31.12.2004)
Yİ-ÜFE (2005/ocak) : 114,83
Yİ-ÜFE (2018/Nisan) : 341,88
Değerleme Katsayı : 2,97727
Çözüm,
(B) (D)
(A) (A*Y.D.Or) (C) (C*Y.D.Or) E(B-D)
K.Değer Yeniden Değ. B.Amortisman Yen.Değ. Y.Değerleme
100.000.00 297,727.00 20.000.00 59,545,00 238,182.00
Ayrılmayan amortismanlar ayrılmış gibi değerlemeye tabi tutulacaktır.
Tebliğ düzenlemesi ile getirilen hükümler
Düzenlemeden yararlanacaklar;
Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan limited, Anonim , kollektif, adi komandit ve adi şirketler de dâhil olmak üzere ferdi işletme sahibi gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri ,
Düzenlemeden yararlanamayanlar:
* Dar mükellefler,
* İşletme hesabı na tabi mükellefler,
* Serbest meslek kazanç mükellefleri,
* Finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösteren mükellefler,
* Sigorta ve reasürans şirketi mükellefleri,
* Emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları,
* Münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler,
* 213 sayılı Kanunun 215. maddesi uyarınca kendilerine, kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen mükelleflerin
Düzenleme zorunlu olmayıp, isteyen mükellefler yararlanabilirler.
Yeniden değerlemeye tabi taşınmazlar
Tam mükelleflerin ve bilanço usulüne göre defter tutan Gelir vergisi mükelleflerin 25.05.2018 tarihi itibari ile aktiflerinde kayıtlı olmak şartı ile ,
* Kat mülkiyeti ne tabi bağımsız bölümler,
* Tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,
* Arsa ve araziler
Yeniden değerleme den yararlanma süresi
Mükelleflerin 25/5/2018 tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan taşınmazlar ile bunlara ait amortismanlar esas alınmak suretiyle 30/9/2018 tarihine kadar yapılabilecektir.
Uygulamanın yapıldığı tarihi izleyen ayın 25. Gününe kadar verginin ödenmesi gerekir.
Düzenleme yapıldıktan sonra ilave taşınmazlar için ek beyanname verilmesi de mümkündür.
Yeniden değerleme hesaplamasın da kullanılacak Yİ-ÜFE oranları
Mükelleflerin 31/12/2004 tarihli bilançolarında yer alan taşınmazlar ve bunların amortismanlarının düzeltilmesinde dikkate alınacak yeniden değerleme oranı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki ay olan 2018 yılı Nisan ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin (341,88) , 31/12/2004 tarihli bilançoyu takip eden ay olan 2005 yılı Ocak ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine (114,83) bölünmesi ile bulunan katsayı olacaktır (341,88/114,83=2,97727).
Yeniden değerleme sonucu çıkan fon ve vergi
Mükellefler yapacakları Yeniden değerleme neticesinde oluşan fonu, pasifte özel bir fon hesabın da izlenecektir.(522)
Hesaplanan net aktif değer artışı üzerin den % 5 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın 25. günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilecek ve aynı süre içerisinde ödenecektir.
Hesaplanan vergi gider yazılamayacak ve mahsup edilemeyecektir. Vergi açısından kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara geçecektir. (KKEG)
Vergi zamanın da ödenmez ise, madde hükümlerin den yararlanılamayacaktır.
Yeniden değerleme sonucu oluşan fon işlemeden çekilmesi veya sermayeye eklenmesi
Yeniden değerleme sonucu oluşan fon sermayeye ilave dışın da herhangi bir şekilde başka hesaplara nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halin de , çekildiği dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin çekildiği dönemde vergilendirilecektir.
Taşınmazlara sonradan yapılan ilave masraflar, harcamalar yapıldığı tarih deki Yİ-ÜFE oranı ile değerlemesi yapılır.
06.07.2018
