18 Mayıs 2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararnamenin 4. maddesi ile, 31 Ekim 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) işyeri (bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar) teslimlerinde KDV oranı, % 18’den % 8’e düşürüldü.
KDV oranında yapılan bu indirim, geçici bir düzenleme olup, sadece 18 Mayıs – 31 Ekim 2018 tarihleri arasında geçerlidir. Uzatılmadığı takdirde, 31 Ekim 2018 tarihinden sonra uygulanmayacaktır.
1) 2018/11750 Sayılı Kararnameyle Yapılan Düzenleme
Söz konusu Kararnamenin 4. Maddesi ile, 24/12/2007 tarihli ve 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararın geçici 3. Maddesinde yer alan “konutların” ibaresi, “konutlar ile işyerlerinin (bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar)” şeklinde değiştirilmiştir.
Söz konusu geçici 3. Maddenin değişiklikten sonraki hali aşağıda yer almaktadır:
“Geçici Madde 3 – (1) Bu Kararın 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen vergi oranına tabi konutlar ile işyerlerinin (bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar) 31/10/2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) teslimlerinde, aynı fıkranın (c) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.”
2) İşyeri Satışlarındaki KDV Oran İndiriminin Kapsamı
Yukarıda yer alan düzenlemeden de fark edileceği üzere, bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olan işyeri teslimlerinde KDV oranı, 31 Ekim 2018 tarihine kadar (bu tarih dahil), % 18’den % 8’e düşürüldü.
Bu konuda en çok merak edilen konular;
- Kararnamede neden sadece işyeri denilmedi de, bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar şeklinde parantez içi bir ifadeye yer verildi?
- İşyeri tanımına neler giriyor, ne anlaşılması gerekiyor?
Bazı durumlarda taşınmazlar ayrı ayrı bağımsız bölüm değil, kat veya bina şeklinde de olabilmektedir. Bu durum uygulamada buraların bir bağımsız bölüm (işyeri/konut) satışı mı, bir kat satışı mı, yoksa bir bina satışı mı olduğu ve uygulanacak KDV oranının ne olacağı konusunda tereddütlere neden olmaktadır. Yapılan parantez içi düzenleme, tamamen bu tereddütleri gidermeye dönüktür. Örneğin, apart bir otelin, tümüyle satışı ile ünitelere ayrılarak ayrı ayrı satılması arasında bir fark olmayacaktır.
Peki, İşyeri Kapsamına Neler Giriyor?
KDV oranı % 18’den % 8’e düşürülen işyeri kapsamına; yapı ruhsatında dükkan, ofis, büro, apart ünite ve benzeri olarak tanımlanan iş yerleri girmektedir. Benzer bir tanım karmaşası KDV Kanununun 13/i maddesinde düzenlenen yabancılara ve gurbetçilere yapılan konut ve işyeri satışlarına ilişkin KDV istisnası uygulamasında yaşanmış, Maliye Bakanlığı konu hakkında yayımladığı 12 Seri No'lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de, “Yapı ruhsatında konut, dükkan, ofis, büro, rezidans, apart daire, devre mülk ve benzeri olarak tanımlanan konut veya iş yerlerinin istisna kapsamında değerlendirileceğini” açıklayarak, bu konuda yaşanan tereddütleri gidermiştir.
Dolayısıyla, yapı ruhsatında dükkan, ofis, büro, apart ünite ve benzeri olarak tanımlanan işyerlerinin gerek bina olarak gerekse bağımsız bölüm şeklinde satış ve/veya teslimlerinde, 18 Mayıs – 31 Ekim 2018 tarihleri arasında % 8 oranında KDV hesaplanacaktır.
3) Teslimi 31 Ekim 2018 Tarihinden Sonra Yapılacak Olmakla Beraber, İnşaatı Henüz Devam Eden İşyerleri İçin 18 Mayıs – 31 Ekim 2018 Tarihleri Arasında Fatura Düzenlenerek % 8 KDV Oranı Avantajından Yararlanılabilir Mi?
Evet, Yararlanılabilir.
Müteahhit ve inşaat şirketleri 31 EKİM 2018 tarihinden sonra teslim edecekleri ancak henüz inşaatına devam ettikleri % 18 KDV oranına tabi işyerlerini, inşaat devam etmesine ve teslimini 31 EKİM 2018 tarihinden sonra yapacak olmalarına rağmen, 18 MAYIS - 31 EKİM 2018 tarihleri arasında faturasını düzenleyerek % 8 KDV uygulamasından yararlanabilirler. Bu konuda gerek KDV Kanunu’nda ve gerekse 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararnamede engelleyici herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Kaldı ki, KDV Kanununun 10/b maddesi bu şekilde fatura düzenlenmesine imkan vermektedir. KDV Kanununun 10. maddesinin (b) bendinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği özel olarak hükme bağlanmıştır. Yani, malın teslimi veya hizmetin ifasından önce fatura düzenlenmesi halinde, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu faturada gösterilen KDV'nin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Buna göre, inşaat devam ederken yapılan taşınmaz satışlarında faturanın,
- Alıcılara taşınmazın fiilen teslim edildiği veya
- İskan ruhsatının alındığı veya
- Kat mülkiyetine geçildiği
tarihlerden en önce olanının gerçekleştiği tarihte düzenlenmesi gerekmektedir.
Genel prensip bu olmakla beraber, faturanın KDV Kanununun 10/b maddesine göre inşaatın devamı sırasında düzenlenmesi de mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranı dikkate alınarak KDV hesaplanması gerekmektedir. Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, faturanın teslimden önce düzenlendiği bu gibi durumlarda, faturanın düzenlendiği tarih ile teslimin yapıldığı tarihteki KDV oranlarında bir değişiklik olduğu takdirde, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranının esas alınacak, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan oran esas alınarak hesaplanan KDV'de, taşınmazın fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre herhangi bir düzeltme yapılması söz konusu olmayacaktır.
Maliye Bakanlığı yayımladığı 11 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 9. maddesi ile, KDV Genel Uygulama Tebliği'nin (III/B-2.1.1.) bölümünün sonuna konu ile ilgili olmak üzere aşağıdaki paragrafları eklemiştir:
"3065 sayılı Kanunun (10/a) maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması; (10/b) maddesinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Konut tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu faturada gösterilen KDV'nin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Konutun fiilen teslim edildiği tarih ile faturanın düzenlendiği tarihte konuta ilişkin geçerli olan KDV oranlarının farklı olması durumunda, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranı esas alınacaktır. Dolayısıyla faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan oran esas alınarak hesaplanan KDV'de, konutun fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır."
Tebliğde yapılan bu açıklamalar, işyeri teslimleri için de aynen geçerli bulunmaktadır.
4) Kararname Kapsamında 18 Mayıs 2018 – 31 Ekim 2018 Tarihleri Arasında % 8 KDV Hesaplanarak Faturası Düzenlenen İşyerleri İçin KDV İadesi Talep Edilebilir Mi?
5 Mayıs 2018 – 31 Ekim 2018 tarihleri arasında geçerli olan bu geçici uygulama kapsamında % 8 KDV hesaplanarak satılan işyerleri nedeniyle KDV Kanununun 29/2. Maddesine göre KDV iadesi talebinde bulunulabilecektir. Kararnamede, iadeyi engelleyen herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Kişisel görüşümüz, KDV oranlarında bu şekilde geçici indirim yapılmak yerine, KDV oranlarında değişikliğe gidilerek daha makul oranların belirlenmesi ve uygulanmasıdır.
Saygılarımla.
Abdullah TOLU
Yeminli Mali Müşavir
[email protected]
