Bilindiği üzere;  Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından (KGK) alınan Kurul Kararı, 05/01/2017 Tarih ve 75935942-050.01.04 – [03/02] Karar Numarası ile 14 Ocak 2017 tarihli ve 29948 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanmıştır.

Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Geçici 1/4-ç Maddesine Göre KAYİK Hariç Sorumlu Denetçi Olarak Yetkilendirilmiş Olanların 01/01/2017 Tarihinden sonraki durumunu oluşturmakta ve tüm bağımsız denetçileri ilgilendirmektedir. Hal böyle olunca, tabiri caiz ise bir açıklama yapmak zarureti doğmuştur.

            Söz konusu Kurul Kararına göre;KGK Eğitim ve Yetkilendirme Daire Başkanlığının 04/012017 tarihli Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Geçici 1/4-ç maddesine göre KAYİK hariç sorumlu denetçi olarak yetkilendirilmiş olanların 01/01/2017 tarihinden sonraki durumuna ilişkin müzekkeresine istinaden yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde;

1- 01/01/2017 tarihinden önce KAYİK hariç denetimler için sorumlu denetçi olarak görevlendirilen ve Kurumumuz tarafından Yönetmeliğin geçici 1/4-ç maddesi kapsamında onaylanan sorumlu denetçilerden;

- Başka bir denetim kuruluşuna geçen ve bu denetim kuruluşu tarafından sorumlu denetçi olarak görevlendirilip Kurumumuz onayına sunulan sorumlu denetçi başvurularının, Yönetmeliğin 28’inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmesine,

- Aynı denetim kuruluşunda devam eden sorumlu denetçilere fiili denetim tecrübesi edinmeleri için 31/12/2018 tarihine kadar (bu tarih dâhil) süre tanınmasına,

- Aynı denetim kuruluşunda devam eden sorumlu denetçilerden 31/12/2018 tarihine kadar fiili denetim tecrübesi edinemeyenler hakkında daha önce verilen Kurumumuz onayının 01/01/2019 tarihi itibarıyla geçersiz sayılmasına,

2- Yönetmeliğin 13/1-ğ maddesindeki yetkilendirilme şartının kaybedilmemesi için, gerekli tedbirleri almalarını sağlamak amacıyla denetim kuruluşlarının bilgilendirmesine,

oybirliği ile karar verilmiştir.

KGK Eğitim ve Yetkilendirme Daire Başkanlığının 04.01.2017 tarihli masaya yatırarak ele aldığı Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Geçici 1/4-ç maddesine birlikte göz atalım… “ Bu fıkra kapsamına giren meslek mensuplarından 15’inci madde ile 31/12/2015 tarihine kadar 28 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen şartlar aranmaz. Bu süre Kurul tarafından toplamda 3 yılı aşmamak kaydıyla uzatılabilir.”

Buna göre KAYİK hariç sorumlu denetçi olarak yetkilendirilmiş olanların, 01/01/2017 tarihinden sonraki durumuna ilişkin müzekkeresine istinaden, yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; bu tarihten önce denetimler için sorumlu denetçi olarak görevlendirilen ve KGK tarafından onaylanan sorumlu denetçilerden; denetim kuruluşunu değiştiren ve o denetim kuruluşu tarafından sorumlu denetçi olarak görevlendirerek Kurum onayına sunulan başvurularının, Yönetmeliğin 28’inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi kararlaştırılmıştır.

Yine oy birliği ile karar altına alınan bir başka önem addeden durum ise, aynı denetim kuruluşunda devam eden sorumlu denetçilere fiili denetim tecrübesi edinmeleri için 31/12/2018 tarihine kadar (bu tarih dâhil) süre tanınmasına; bu tarihe kadar fiili denetim tecrübesi edinemeyenler hakkında, daha önce verilen Kurum onayının, 01/01/2019 tarihi itibarıyla geçersiz sayılmasıdır.

Bireysel denetçilerin fiili olarak, denetim tecrübesi görmemesi hali, Kurul Kararın da, ari durmakla beraber, burada alınan kararın onlara da içtihat teşkil edeceği ortaya çıkmaktadır.

Geride bıraktığımız süre içerisinde bireysel denetim yapmayanlar, fiili denetim tecrübesine de elveda diyerek, sorumlu denetçi ünvanını 31/12/2016 tarihinde kaybetmiş durumdadırlar. Yapılacak bir şey yok. Nasıl geri alabilirimin cevabı ise, bu defa bir denetim kuruluşunda tam zamanlı olarak çalışma kağıtlarını imzalamak  sureti ile sorumlu denetçi olabileceklerdir. Bireysel denetimin kaldırılabileceğine bir mum yakılmış olmuyor mu?

Gelecekte denetim kuruluşlarına yapılacak iyileştirmeleri de gözönüne alacak olursak, ortaklık kültürünün artması ile, rekabete dayanamayarak evrileceği kesindir. Haksız rekabet veya Riske karşı korunmazlıklar veya ücretlerin azlığı gibi ağır yükün altında ezilen denetçileri bir de Basel III kriterlerinin uygulamaya alınması gereken 2019 yılına kadar, büyük ihtimalle tahminim, bireysel denetim diye bir şey kalmayacağı ve kaldırılacağı yönündedir.

Bir nevi var olan denetçi sayısı da tırpanlanmış olduğu aşikar, ve bundan sonraki dönemlerde denetim kuruluşlarının, sorumlu denetçi açığı ile kapanma tehlikesi dahi olasılık dahlindedir. 

Şimdi şeytanın avukatlığına soyunmadan şu soruyu kendimize soralım… Bu zamana kadar bireysel denetim yapmamış bir denetçi, 2017 yılında kendi adına bir sözleşme yaparak, sorumlu denetçi ünvanını kurtarabilir mi? Hayır…

Denetçi, 31/12/2016 ‘ya kadar yapmadığı bir bireysel denetim neticesi, zaten imza yetkisini kaybetmiş değil midir? İmza hakkı yoksa, o halde sorumlu denetçi olarak sözleşme imzalayamaz…

Açıkca bir resmi tevsik edcici bir belge olmadığından, Kararın lafzından çıkarımım bu yöndedir. Umarım daha doyurucu açıklama KGK Kurumu aracılığı ile yapılır. Hali ile Biz de gürültüye kuyruk olarak takılmayız…

Bağımsız denetim ile alakalı olarak KGK ’nın söz sahipliğinden evvel, örneğin Sermaye Piyasası Kurumu tarafından yetkilendirilen, tüm denetçilerin yaptıkları denetimler yok hükmünde olup, Kurum şartları esas alınacaktır.

Hali hazırda kabul edilmesi beklenilen, Anonim Şirket ve Limited Şirketlerin ve hatta kooperatif denetimlerinin bir anlamda sınırlı denetlenmesi gibi vazifelerinin sadece ve sadece bağımsız denetçiler tarafından yapılacağının yasal sürece alınması dahi, bir rahatlık ve genişleme yaratacaktır. Umarım siyasi erk, adaleti daha da geciktirerek, düşkünlüklere katkı sağlamazlar. Ya yoksa devlet, ticari bir hizmet sektörü olarak “Bağımsız”  Denetim “ insanını, piyasaları denetleyemeyerek ve ticareti düzenleyemeyerek (AnaYasa-167. Maddesi), kendi eli ile doğmadan yok edecektir.

            Bu durum bize gösteriyor ki, pasif denetçilerin veya denetim alanının halen temelinin oluşturulmaya çalışıldığı bir düzlem de haklı olarak iş bulamayan denetçilerin, ellerinde bulundurdukları “sorumlu denetçi” unvanları geri alınarak, tekrar aşağıdan yukarıya doğru bir hiyerarşik yapıya kavuşturulacaktır. Nedeni açık ortada iken, bazı kararların doğruluğu tartışılır olmaktadır. İş bu durumun vahameti çok büyüktür. Hayal kırıklığıdır. Gözdağıdır...!!!

Bu geçiş döneminde denetim kuruluşu olarak, fiili denetim tecrübesi olmayan deneyimsiz bağımsız denetçiyi sorumlu denetçi olarak atamış olabilirsiniz ve fakat bu denetçi insanları 31/12/2018 tarihine kadar Bağımsız denetim şartlarında olan bir denetim de göstererek tecrübeye tabi tutmazsanız, hem onlar ellerinde var olan sorumlu denetçi unvanını tanımayan KGK tarafından saf dışı bırakılacak ve hem de denetim kuruluşları aldıkları onay belgesini, yani, yetkilerini tehlikeye düşürebileceklerdir.

Bu durumun nedeni, malum, Yönetmeliğin 13/1-ğ maddesindeki 28’inci maddedeki şartları sağlayan en az iki sorumlu denetçisinin bulunması şartıdır. Dolayısı ile onay için olmazsa olmazın kaybedilmemesi için, gerekli tedbirleri almalarını sağlamak amacıyla, denetim kuruluşlarının bilgilendirilmesi çok önemlidir.

Saygılarımla…03/02/2017

Selahattin İPEK 
           Bağımsız Denetçi 
           [email protected]