Bir önceki yazımda, kur riski ve kur riskine karşı işletmelerin kendilerini nasıl koruyabileceklerine dair notlarımı sizlerle paylaşmıştım. Bugünkü yazımda ise, Alacak Sigortası ve KOBİ’ler için Devlet Destekli Alacak Sigorta Sistemi hakkındaki notlarımı aktarmaya çalışacağım.

KOBİ’ler, gelişmiş ve gelişmekte olan bütün ülkelerde, gerek sayısal çoğunlukları ve gerekse istihdama sağlamış oldukları katkıları ile, üretim, ihracat ve katma değer açısından önemli bir yere sahiptir. KOBİ’lerin ülke ekonomisindeki rolleri yanında, sosyal istikrara katkıları ihmal edilemez boyuttadır. Ülke ekonomilerinin geliştirilebilmesi için KOBİ’lerin desteklenmesi elzemdir.

2018’in son çeyreğinde, döviz kurlarında yaşanılan ani dalgalanmalar, KOBİ’lerin, başta nakit akış dengeleri olmak üzere, likidite ve kârlılıklarını olumsuz etkilemiş ve bu durum, bir çok işletmenin konkordato ilan etmesine neden olmuştur. İç piyasada yaşanan nakit döngüsü sıkıntısı, KOBİ’lerin ticari faaliyetlerini sürdürebilmeleri için risk teşkil etmektedir. Bu riskler beraberinde, alacak sigortasının önemini ve bu poliçe ürününe olan talebi de artırmıştır.

Bu minvalde, Hazine ve Maliye Bakanlığımız, 01 Ocak 2019 tarihi itibariyle, ilk etapta mikro ve küçük ölçekli KOBİ'lerin, ticari alacaklarını garanti altına alınmak için Devlet Destekli Alacak Sigorta Sistemini devreye almıştır.

Öncelikle, Türkiye‘de kısıtlı sayıda özel sektör sigorta firmaları tarafından, 2007yılından bugüne kadar, hali hazırda kullanılan, alacak sigortası poliçesi ve bu poliçenin kapsamı hakkında, kısa bilgi notlarımı aktararak yazıma başlamak istiyorum.

Alacak Sigortası Nedir?

İşletmelerin, vadeli alacaklarını tahsil edememe riskine karşı, kendilerini koruma altına aldıkları bir poliçe türüdür.

Alacak Sigortasının İşletmeler AçısındanÖnemi Nedir?

Vadeli satış yapmak, satışları arttırmanın en kolay yoludur. Peki, zamanında tahsilat yapabiliyor musunuz? En güvendiğiniz müşterileriniz bile, kimi zaman borç yükümlülüklerini yerine getirmekte ya zorlanıyor, ya da hiç ödeme yapamayacak duruma düşebiliyorlar.

Ülkemizde iflasların yaklaşık %25’lik kısmı, alacakların düzenli tahsil edilememesinden kaynaklanmaktadır. İşletme varlıklarının%40’na yakını, ticari alacaklardan oluşmaktadır. Vadeli mal veya hizmet satışı yapan tüm işletmeler, potansiyel olarak alacaklarını tahsil edememe riski taşımaktadır.

İşletmelerin, vadeli alacaklarını düzenli tahsil edememe riski, başta nakit akış dengeleri olmak üzere, likidite ve kârlılığını olumsuz etkilemektedir.

Hayat sigortası olarak da tanımlanan ticari alacak sigortası, KOBİ’lerde sadece yurtiçi alacakları için değil, ihracat satışlarına istinaden, vadeli alacaklarının ödenmeme riskini de ortadan kaldırmaktadır.

Türkiye’deki KOBİ’lerin Alacak Sigortasına Olan Talepleri Hakkında

Türkiye’de alacak sigortası, 2007 yılında Coface firması ile başlamış olup Atradius, Hermes vs. gibi diğer alacak sigorta firmalarının

da pazara girmesiyle, bu poliçesi ürünü günümüze kadar birçok KOBİ tarafından kullanıla gelmiştir.

Alacak sigortasını en çok kullanan sektörlere bakacak olursak, tekstil ve hazır giyim, ilaç, kimya ve otomotiv işletmeleri diyebiliriz.

Türkiye’de alacak sigortasını tercih eden KOBİ sayısı, yaklaşık 1.200 işletmecivarındadır. Alacak sigortası yaptıran işletmelerin dağılımlarına bakacak olursak, Türkiye’nin en büyük ilk 500’deki şirketlerinin neredeyse tamamı ile yine Türkiye’deki yabancı işletmelerin büyük bir kısmı ve birazda orta segment işletmelerden oluştuğunu söyleyebiliriz.

Türkiye’de alacak sigortası anlamında faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin, KOBİ’lere vermiş olduğu risk limit toplamları takriben, 3 milyar Euro civarında olduğu düşünülmektedir.

Ayrıca, ticari alacak sigortası yaptıran, poliçe sahipleri bu limitlerinin %80’nini, mikro ve küçük ölçekli KOBİ’lerden alacaklarına

istinaden yaptırmakta olduğunu görmekteyiz.

Alacak Sigortası Hangi Tür Alacakları Karşılamaktadır?

Bir alacak sigortası poliçesinin ilk şartı, vadeli bir alacağın olması ve söz konusu alacağın faturalandırılmış ticari bir alacak olması gerekmektedir. Ayrıca, bu alacağın teminatsız ve DBS’siz (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) olması veya bunların (Teminat/DBS’) üzerinde, karşılanmayan kısım olması gerekiyor.

Bir önemli ayrıntı ise, işletmelerin, mevcut vadeli alacaklarını kapsamamasıdır. Yani, geçmişten gelen alacaklarının sigortalanması, bu aşamada söz konusu değil. Ticari alacak sigortası, satıştan önce, sözleşme veya faturalandırma aşamasında doğmaktadır.

Devlet Destekli Alacak Sigorta Sistemi Nedir?

Devlet Destekli Alacak Sigorta Sistemi, Hazine ve Maliye Bakanlığınca, KOBİ’lerin ticari hayatların da önlerine çıkabilecek olası risk faktörlerine karşı, piyasadaki vadeli alacaklarını garanti altına alabilmeleri adına, devlet eliyle tasarlanmış ve devreye alınmış bir sigortalama sistemi modelidir.

Devlet Destekli Alacak Sigortası, müşterilerine vadeli mal/hizmet satanların ödemelerini alamamaları durumunda, zararlarını tanzim etmeyi amaçlayan bir sigorta sistemidir.

Devlet Destekli Alacak Sigorta Sistemi Nasıl işleyecek?

  • Sistemin operasyonel işlemleri, Hazine ve Maliye Bakanlığınca görevlendirilen, Halk Sigorta AŞ tarafından yürütülecektir.
  • Sistem kapsamında yapılacak işlemlerin yönetileceği bilgi işlem altyapısı ise, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından oluşturulacaktır.
  • Sistem ilk aşamada, mikro ve küçük ölçekli KOBİ'leri kapsayacaktır.
  • Teminat sunulacak KOBİ'ler ise yapılacak risk değerlendirmesi sonucunda belirlenecektir.
  • Poliçelerin satışı ise, sisteme dahil sigorta şirketleri tarafından gerçekleştirilecektir.

Alacak Sigortasının KOBİ’lere Sağladığı Faydalar Nelerdir?

Alacak Sigortası Poliçesi, KOBİ’lerin vadeli alacaklarının düzenli tahsil edilememe riskini ortadan kaldırarak, nakit akış dengelerini düzenler, likidite ve kârlılıklarını artırarak faaliyetlerini olumsuz etkilenmelerden korur. Bu süreçte işletmeler,mevcut müşterileri ile güvenli ticaret yapmalarının yanı sıra, yeni pazarlara açılmaları, yeni tanıdığı müşterileri için kredibilite değerlendirmesi ve ödenmeme riskini bertaraf etme fırsatına da kavuşmuş olurlar.

KOBİ’ler alacak sigortası poliçesi yaptırarak, tahsilat ve risk yönetimi alanında, uzmanlarınca, danışmanlık hizmetini de satın almış olacaklardır. Bu hizmetle, potansiyel müşteri ve pazar hakkında güncel bilgi sağlayabilecek ve tahsilat sürecinin doğru işlemesine katkıda bulunacaktır.

KOBİ’ler, önceden yaptırmış olduğu alacak sigortası poliçesi ile vadeli mal/hizmet satışlarından dolayı, alacaklı oldukları işletmelerin, bir sebeple ileride konkordatoilan etmesi, konkordato sürecinin iflas ile sonuçlansa dahi, bu işletmelerden alacaklarını teminat altına almış olacaklardır.

Bu günlerde KOBİ’lerin, alacaklarını sigortalatmasını, risk yönetimi açısından önemli buluyorum.

Saygılarımla.