Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan ve 2019 Yılında Uygulanacak Olan Had ve Tutarlar Belli Oldu. // ABDULLAH TOLU YMM

Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123. maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddelerinde yer alan maktu had ve tutarların, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı, bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların %5’ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmayacağı, Cumhurbaşkanı’nın bu surette tespit edilen had ve tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olduğu hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin üçüncü fıkrasında da 103. maddede yer alan vergi tarifesinin gelir dilimi tutarları hakkında da yukarıdaki hükmün uygulanacağı öngörülmüştür.

Maliye Bakanlığı, Gelir Vergisi Kanununun 19, 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86, 89/15 ve 103. maddelerinde yer alıp 2019 yılında uygulanacak olan had ve tutarları, 2018 yılında uygulanan had ve tutarları yine 2018 yılı için % 23,73 (yirmiüç virgül yetmişüç) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırmak suretiyle tespit etmiştir.

Konu ile ilgili olarak 30.11.2018 tarih ve 30611 (3. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 305 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

1)  Gayrimenkul Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı

Gelir Vergisi Kanununun 21. maddesinin birinci fıkrasında yer alan mesken kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı, 2019 takvim yılında elde edilen kira gelirleri için 5.400 TL olarak tespit edilmiştir.

2) Hizmet Erbabına İşyeri Veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı

Gelir Vergisi Kanununun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2019 takvim yılında uygulanmak üzere KDV Hariç 19  TL olarak tespit edilmiştir. Yani istisna yemek tutarı KDV Dahil 20,52 TL. olmaktadır.

3) Engellilik İndirimi Tutarları

Gelir Vergisi Kanununun 31. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan engellilik indirimi tutarları, 2019 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece engelliler için 1.200 TL, ikinci derece engelliler için 650 TL, üçüncü derece engelliler için 290 TL olarak tespit edilmiştir.

4) Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira Bedeline İlişkin Tutar

Gelir Vergisi Kanununun 47. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı, 2019 takvim yılında uygulanmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde 9.000 TL, diğer yerlerde 6.000 TL olarak tespit edilmiştir.

5) Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler

Gelir Vergisi Kanununun 48. maddesinin birinci fıkrasında yer alan hadler, 2019 takvim yılında uygulanmak üzere;

- 1 numaralı bent için 120.000 TL ve 180.000 TL,

- 2 numaralı bent için 60.000 TL,

- 3 numaralı bent için 120.000 TL,

olarak tespit edilmiştir.

6) Değer Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı

Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan değer artışı kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2019 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 14.800 TL olarak tespit edilmiştir.

7) Arızi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı

Gelir Vergisi Kanununun 82. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2019 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 33.000 TL olarak tespit edilmiştir.

8) Tevkifata Ve İstisnaya Konu Olmayan Menkul Ve Gayrimenkul Sermaye İratlarına İlişkin Beyanname Verme Sınırı

Gelir Vergisi Kanununun 86. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2019 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 2.200 TL olarak tespit edilmiştir.

9) Basit Usule Tabi Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı

Gelir Vergisi Kanununun 89. maddesinin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinde yer alan basit usule tabi mükellefler için istisna tutarı, 2019 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 11.000 TL olarak tespit edilmiştir.

10) Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife

Gelir Vergisi Kanununun 103. maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2019 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.

11) Basit Usulde Vergilendirmeyle İlgili Hususlar

a- Kar Hadleri Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Emtia İçin Özel Hadler

Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48. maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2018 yılı için 29/12/2017 tarihli ve 30285 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 302) ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.

Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2019 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için; alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2018 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.

b- Basit Usule Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge Düzenleme Uygulaması

Maliye Bakanlığı, basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili olarak 215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirdiği "belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine" ilişkin uygulamanın 31/12/2019 tarihine kadar devam etmesini uygun görmüştür.

11)2018 Takvim Yılında Elde Edilen Bir Kısım Menkul Sermaye İradının Beyanında Dikkate Alınacak İndirim Oranı Uygulaması

Gelir Vergisi Kanununun 76. maddesinin 5281 sayılı Kanunun 44. maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç) fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacağı belirtilmişti.

Gelir Vergisi Kanununun indirim oranı uygulamasına yönelik 76. maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67. maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler esas alınacağından, indirim oranı uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür.

İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmektedir.

Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 2018 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı %23,73'dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %16,90'dir.

Buna göre, 2018 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%23,73 /%16,90 =) %140,41 olmaktadır.

Bu kapsamda, 2018 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.

Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.

Ayrıca, ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.

Diğer taraftan, geçici 67. maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, 75.  maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından 1/1/2006 tarihinden itibaren ödemeyi yapanlarca vergi tevkifatı yapılmakta olup, bu gelirlerin beyanı ve bu gelirlere indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.

Saygılarımla,

Abdullah TOLU
Yeminli Mali Müşavir