Son Kanun Teklifindeki Ücretlileri İlgilendiren Düzenlemeler

Geçen hafta TBMM’ye sunulan ve birçok alanda yeni vergi düzenlemeleri içeren kanun teklifinde ücretlileri de ilgilendiren önemli değişiklikler öngörülüyor. Bu teklif bazı değişikliklerle TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan da geçerek TBMM Genel Kuruluna gönderildi. Henüz yasalaşmayan teklifin ücret gelirlerini ilgilendirdiğini düşündüğümüz kısımlarını aşağıda özetlemeye çalıştım.
 

1-Yeni Vergi Tarifesi ve Oranları

Kanun teklifinin kanımca en önemli kısmı, çok sayıda mükellefi ilgilendirdiği için gelir vergisi tarifesinde ve oranlarında öngörülen değişiklik. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, mevcut 4 lü vergi tarifesinin daha da azaltılması ve vergi oranlarının aşağıya çekilmesi, böylece verginin tabana yayılması tartışılırken kanun teklifinde 4 lü gelir vergisi tarifesinin 5 li tarifeye yükseltilmesi, aynı zamanda mevcut vergi oranlarına ilave olarak %40 lık yeni bir oranın ilave edilmesi sürpriz oldu. Teklife göre yeni gelir vergisi tarife ve oranları şöyle oluyor;

Teklife göre 500.000 TL’nin üzerinde yıllık ücret geliri olan ücretlilerin vergi yükü eskiye göre 5 puan artmış olacaktır. 

Teklifteki geçici madde ile bu tarifenin ücretliler için 01.01.2020 yılından itibaren uygulanması öngörülmüş. Dolayısıyla 2019 yılında elde edilen ücretlilerin vergilendirilmesinde mevcut tarife uygulanmaya devam edecektir.

Ücret dışındaki diğer gelirler için ise yeni tarifenin 2019 yılı gelirlerine de uygulanacağı öngörülüyor. Tabi yıl bitmek üzereyken geçmişe yönelik vergi oranlarının yükseltilmesi ne kadar hukuki, tartışılabilir.
 

2-Ücret Gelirleri İçin Beyanname Verilmesi

Mevcut durumda, ücretliler bir takvim yılı içerisinde tek işvenden ücret almışlarsa, tutarı ne olursa olsun, bu gelirleri için yıllık beyanname vermeleri gerekmiyor. Birden fazla işverenden ücret geliri elde etmeleri durumunda ise birinci işverenden sonraki işveren ya da işverenlerden almış oldukları ücret toplamı 2019 yılı için 40.000 TL’yi aşması durumunda beyanname vermeleri gerekiyor.

Kanun teklifinde ise yıllık ücret geliri 500.000 TL’yi aşan ücretlilerin, ücretlerini tek işverenden almış olsalar dahi ayrıca yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi öngörülüyor. Birden fazla işvenden ücret geliri elde edenler ile ilgili mevcut düzenlemedeki beyan şartı da devam ediyor. Buna göre;

• Yıllık ücret geliri toplamı 500.000 TL yi aşanlar, ücretlerini tek işverenden de alsalar, birden fazla işverenden de alsalar, yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler.
• Birden fazla işverenden ücret geliri olanlardan, birinci işveren dışında ücret geliri toplamı 2019 yılı için 40.000 TL yi geçenler de yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler.

Bu düzenlemenin de yürürlük zamanı 01.01.2020 olarak düzenlenmiş. Dolayısıyla 2019 gelirleri için bu yeni kural uygulanmayacak, 2020 gelirleri için uygulanacaktır.
 

3-Sporcu Ücretleri

Mevcut uygulamada 31.12.2019 tarihine kadar, sporculara yapılan ücretler %5 ile %15 arasında değişen oranlarda stopaj usulü ile vergilendiriliyorlar ve bunların bu gelirleri için ayrıca beyanname vermeleri gerekmiyor. Bu uygulamada örneğin Süperlig de oynayan bir futbolcunun toplam vergi yükü %15 ile sınırlı. 

Kanun teklifinde yer alan düzenlemeye göre söz konusu geçici maddenin uygulama süresi 2023 yılı sonuna kadar uzatılıyor, %15 lik üst liglerde oynayan sporcular için uygulanan vergi oranı % 20 ye çıkarılıyor (alt liglerde oynayanlarda bir değişiklik yok), en önemlisi, lig seviyesi gözetilmeksizin yıllık ücret gelirleri 500.000 TL yi aşan sporculara yıllık beyanname verme yükümlülüğü getiriliyor.

Bu değişiklik ile yıllık ücret geliri 500.000 TL yi aşan sporcuların vergi yükü diğer mükelleflerle eşitleniyor. Bu %15’den %40’a bir artış anlamına geliyor.

Kulüplerin stopaj yükleri % 15’den %20’ye çıkarken, 500.000 TL den fazla kazanan sporcuların kişisel vergi yükleri ise önemli ölçüde artmış oluyor.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yapılan bir değişiklikle 01.11.2019 tarihinden önce yapılan sözleşmelere yukarıda belirtilen değişikliğin uygulanmayacağı hükmü ilave edilmiş. Buna göre mevcut sözleşmesi devam eden sporculara % 15 oranlı vergi tevkifatının uygulanmasına devam edilecek, ayrıca da 500.000 TL ücreti geçenlerin beyanname vermeleri gerekmeyecektir.

01.11.2019 tarihinden sonra yapılacak sözleşmelere ise uygulama 2020 gelirlerine uygulanmak üzere 01.01.2020 den itibaren başlanacaktır.
 

4-Spor Hakemlerine Yapılan Ödemeler

Kanun teklifinde hakemlere de kötü haber var. Mevcut yasaya göre spor yarışmalarını yöneten hakemlerin aldıkları ücretler gelir vergisinden istisna iken, teklif bu istisnayı kaldırıyor. Teklif yasalaşırsa hakemlere ödenen ödemeler ücret olarak vergilendirilicek. Ancak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yapılan değişiklik ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev yapan hakemler hariç, sadece amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlerdeki istisna devam edecek.
 

5- Çalışanlara verilen toplu taşıma biletleri gelir vergisinden istisna ediliyor

Kanun teklifi genel olarak vergi gelirlerini ve vergi yükünü artırmaya yönelik düzenlemeler içeriyor. Ancak az da olsa mükellefleri sevindirici düzenlemeler de var. Bunlardan bir tanesi işverenlerin çalışanlarına toplu taşıma için vermiş oldukları toplu taşıma kartı ya da biletinin ücret olarak vergiden istisna olacağı düzenlemesi.

Mevcut düzenlemede, işverenlerin çalışanlarına sağlamış oldukları toplu taşıma (servis) hizmeti ücret sayılmakla beraber, ücret istisnası olarak kabul edildiğinden çalışanların bordrolarına dahil edilmiyor ve ücret olarak vergilendirilmiyor. 

Ancak mevcut istisna maddesi sadece servis olarak yapılan toplu taşımaları kapsıyor, çalışanlara bireysel olarak bilet, kart şeklinde yapılan ödemeleri kapsamıyor. Böyle bir menfaat sağlandığı takdirde ise ücret olarak bordroya konması gerekiyor. 

İşte teklifte yer alan maddeye göre, günlük 10 TL yi geçmemek ve çalışanlara nakit olarak değil, kart, bilet olarak verilmek kaydıyla sağlanan bu menfaatlere de ücret istisnası getiriliyor. Toplu taşımayı teşvik edici bu değişiklik çok olumlu ancak 10 TL lık sınır İstanbul gibi metropoller için yetersiz.

Yukarıda belirttiğimiz değişiklikler henüz kanunlaşmış değil. TBMM Genel Kurul aşamasında da değişiklikler olabilir, bekleyip göreceğiz.

Bilgütay YAŞAR | PWC