213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde; fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış olup, aynı Kanunun 231/5 inci maddesinde ise, faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Mezkûr Kanunun 230 uncu maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde, satılan malların alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurması gerektiği; malın, bir mükellefin birden çok işyeri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gerektiği hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan konsinye işlemi bir işletmenin daha önceden tespit edilen bir fiyatla ya da günün koşullarına göre satılmak üzere diğer bir işletmeye mal gönderilmesi işlemidir. Bu bağlamda malı gönderen tüccar veya işletmeye konsinyatör, malı satmak üzere alan tüccar veya işletmeye konsinyi denilmektedir.

Malın konsinyiye teslimi satıştan çok bir emanet işlemidir. Çünkü malın mülkiyeti, konsinyi tarafından satılıncaya kadar konsinyatör üzerinde kalmaktadır. Konsinyinin görevi malın satışına aracılık yapmaktır.

Buna göre, üretim amaçlı ilk madde ve malzemenin kullanıldıkça konsinyi tarafından fatura düzenlemesi şeklindeki işlemin konsinye satış olarak kabul edilmesi mümkün bulunmamakta olup alıcısı tarafından üretimde kullanmak üzere satıcı tarafından gönderilen malların faturasının, malın teslim tarihinden itibaren azami yedi gün içerisinde satıcı yani konsinyatör tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu, 10/a maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile 10/d maddesinde de, komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği, 11/1-a maddesinde, ihracat teslimleri ile bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin KDV den istisna olduğu, hüküm altına alınmıştır.

Bu açıklamalara göre vergi idaresinin verdiği bir özelge de;

“Buna göre, Firmanızın yurt dışındaki müşterilerine üretim amaçlı gönderdiği ilk madde ve malzemenin kullanıldıkça faturasının düzenlenmesi şeklindeki işlemin konsinye işlemi olarak değerlendirilmesi mümkün olmadığından, ilk madde ve malzemenin yurt dışına gönderildiğine ilişkin gümrük beyannamesinin kapanma tarihini içine alan vergilendirme döneminde ihracat istisnası kapsamında beyan edilmesi gerekmektedir.” şeklinde görüş belirtmiştir.(1)

--------------------
[1]https://www.gib.gov.tr/gibmevzuat(Manisa Vergi Dairesi Başkanlığı’ nın 18.10.2017 tarih ve 85373914-130[53.01.165]-123008 sayılı özelgesi)

Hürses | Can TÜRKER