Normal emeklilik dışında bir de yaşı ilerlemiş fakat prim ödeme gün sayısı az olan kişiler için yaştan emeklilik uygulaması var. Yaştan emeklilikte daha düşük prim ödeyerek emekli olunabiliyor. Örneğin 10 yıl çalışan bir kişi yaştan emekli olma hakkına sahip olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekir. Yaştan emeklilik hakkının arkasında belirli bir süre çalışması olan fakat artık yaşı nedeniyle çalışması çok daha zor olan kişilere emeklilik hakkı tanınması düşüncesi yatıyor. Prim ödeme gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilir.
 

KADINLARDA 50 YAŞ

9 Eylül 1981’den önce sigortalı kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3600 prim günüyle emekli olabilir. 9 Eylül 1976’dan önce sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3600 gün primle emekli olabilir. Bu tarihten sonra sigortalı olmuş kişiler için de yaştan emeklilik hakkı var.
 

10 yıl prim ödemek bile yeterli olabilir

Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3600 günle emekli olma hakkına sahipler. Ancak bunun için yalnızca 3600 prim günü yeterli değil. 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusudur. Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olmuş bir erkek çalışan 3 bin 600 gün primini 1 Ocak 2018’de dolduracaksa 15 yıllık sigortalılık ve 60 yaş şartıyla yaştan emekli olabilecektir.
 

Şartlar farklılaşıyor

9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olanlar için ise, yaştan emeklilikte 3600 gün prim yeterli olmuyor. Emeklilik için 4500 gün prim, yani 12 buçuk yıl çalışmış olma, 25 yıl sigortalılık ve kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. Dolayısıyla yaştan emeklilik şartları herkes için farklı olabiliyor.
 

Bir gün geç sigortalı olmak emekliliği 2 yıl geciktirebilir

Sosyal güvenlik sisteminde 1 günün bile önemi büyük. Bazen 1 gün geç sigortalı olmak emeklilik hakkını 2 yıl geciktirebilir. Bu nedenle çalışanların mutlaka özellikle ilk kez çalışmaya başladıkları işyerlerinde sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri gerekir. Bu konuda 5 yıllık hak düşürücü süre söz konusu olduğu için çalışan dava hakkını da kaybetmektedir. Bu nedenle çalışanların e-devlet sistemi üzerinden sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri çok önemlidir. Çalışanların önce normal emeklilik için gerekli şartları hesaplamaları, daha sonra yaştan emeklilikte bilgi almaları çok önemli. Belirli bir yaşın üzerindeki kişiler için bazen çalışmaya devam etmek yerine yaşı bekleyerek daha düşük primle emekli olmak mantıklı olabilir.

Okan Güray Bülbül | Akşam