ŞİRKETLERDE AF KANUNLARINDAN FAYDALANMAK MATRAH ARTIRIMINDA BULUNMAK İÇİN,  OLAGANÜSTÜ GENEL KURUL YAPILMALI MI ?

Yönetimde olmayan ortakların, af kanunu ile getirilen matrah artırımına itirazları olabilir.

Af kanunundan yararlanmak için kanun kapsamında düzeltilecek KASA, STOK,ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESAPLARI,  MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ VE CEZALARI HAKKIN DA GEREKÇELERİNİ İZAH ETMELERİ GEREKECEKTİR.

Yani af, şirketin kötü yönetimini ve zimmet gibi istismarların üzerlerinin kapatıldığı bir uygulama OLMAMALIDIR.   

Şirket Genel Kurulu’nun yetkilendirdiği yöneticiler, şirketin yönetiminde gerekli özeni göstererek yönetmeli, şirketi zor duruma düşürecek cezalardan korumalı, ortakların haklarını gözetmesi için, güven unsuruna dayalı bir yetkilendirme yapmalıdırlar.

Genel Kuruldan alınan yetkilerde, şirketi temsil ve ilzama-yönetmeye yetki tanınmaktadır.

Ama af bunlardan ayrıştırılabilir. Özellikle Matrah Artırımını açıklarken bu konuda bazı sıkıntıları dile getireceğiz.

Af kanunundan yararlanılarak düzeltilen hesaplar

100-Kasa hesabı

Yönetimde bulunanlar özellikle “hâkim ortak” olması sebebi ile kasa hesabını kendi menfaat ve çıkarları doğrultusunda kullanıp, sonrada af kanunundan faydalanıp düzeltmeleri, hatta vergisini de şirketten ödetmeleri, manidardır. Bu vesile ile, özellikle şirketlerin bağımsız denetime tabi olmamaları bu konudaki eksiklik olarak ortadadır.

150 –STOKLAR

Yönetim Kurulu veya Müdürler Kurulu / Müdür, stoktan faturasız satış yapması, ve açıktan alınan ödemeleri kendi menfaatlerinde kullanması ve af kanunundan faydalanarak stokları düzeltmesi, vergisini de şirkete ödetmesi söz konusu olabilir. Şirketlerin Bağımsız Denetime tabi olmamaları bu konuda büyük eksikliktir.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR

Yönetim Kurulu veya Müdürler Kurulu / Müdür, şirket kaynaklarını kendi menfaatleri doğrultusunda kullanarak, hesaplarda şirkete borçlu gözükmeleri, sonrada af Kanunundan faydalanarak düzeltme yapmaları. vergisini de şirkete ödetmeleri.
Şirketlerin Bağımsız Denetime tabi olmamaları bu konuda büyük eksikliktir.

MATRAH ARTIRIM

Son 15 yıl da 3 defa uygulanan matrah artırımı, maliyenin kasasını doldurduğu için oldukça önem verdiği bir uygulamadır.

MATRAH ARTIRIMI İLE MALİYE 3 DEFA KAZANMIŞ OLUYOR.

  1. Mükellefleri inceleme maliyeti - zaman - iş yükünden kurtulma
  2. İlave tahsilat
  3. Geçmiş yıl zararları indiriminin yarısından kurtulma.

Üzerinde duracağımız madde 3. Maddedir. Matrah artıranların GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ  %50 ‘sinden vazgeçmeleri ve bu tutarların bazen çok yüksek olması, işletmenin izleyen vergilendirme dönemlerinde kar elde edeceklerini varsaydığımızda önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.

Örneğin
2016 yılı geçmiş yıl zararı  1.000,000 TL
2017 yılı geçmiş yıl zararı    2.000,000 TL
Toplam  3.000,000 TL
Vazgeçilen %50     1.500.000 TL
Kalan G.Y.Zararları    1.500.000 TL

Vaz geçilen Zararların  İndirim Yolu ile Vergi Kazancı

(1.500.000 x % 22)

  330.000 TL

Dolayısı ile , geçmiş yıl zararlarının olduğu dönemde matrah artırımı ile katlandığı vergi yükü;
Artırım yolu ile ödenen vergi + Vazgeçilen G.Y.Zararları  nedeni ile vergi kaybı

Şöyle bir görüş ortaya çıkmakta: Yönetim kurulunun veya Müdürlerin Geçmiş yıl zararları olan dönemlerde Artırım yapmaya yetkileri var mı?

Bilindiği üzere, Tek Düzen Hesap Planı(TDHP) üzerinde, Yönetim Kurulu veya müdürlerin yetkili olduğu ve direk müdahale edebilecekleri, üzerlerinde tasarrufları olan hesaplar; 100 Kasa Hesabı ile 499 Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar hesapları da dahil, arasında kalan hesaplar ve yine 600 Brüt Satışlar Hesabı ile 698 Enflasyon Düzeltme Hesaplarıdır.  

Fakat; TDHP 500 - 599 nolu  Bilanço Hesaplarına baktığımızda, bazı şartların oluşması  veya  genel kurul kararı olması gerekir.

500 sermaye         =  İşlem Yetkisi Genel Kurulun / Azaltılması-Arttırılması

501 Ö. Sermaye   =  işleyiş ve ödeme şekli yetkisi Genel kurulun

520  S.Yedekleri   = Sermayeye eklenmesi ve çekilmesi Genel kurul yetkisinde

540 K.Yedekleri    = Sermayeye eklenmesi ve çekilmesi Genel kurul yetkisinde

570 G.Y.Karları     = Sermayeye eklenmesi ve çekilmesi Genel kurul yetkisinde

580 G.Y.Zararları  = Kullanılması şarta bağlı (gelecekte karın oluşması) / indirim alacağı

590 D.Karı            = Sermayeye eklenmesi ve çekilmesi Genel kurul yetkisinde

591 D.Zararı         =  Kullanılması şarta bağlı (gelecek te karın oluşması) /indirim alacağı

Üzerin de duracağımız hesap, Geçmiş yıl Zararları hesabıdır.

Geçmiş yıl zararları hesapları, işletmenin ana faaliyet ile diğer faaliyetlerinden zararları ile yatırım nedeni ile amortisman giderlerinden oluşmaktadır.  Öz kaynaklar içinde sermayeyi azaltan bir hesap olmakla beraber, ancak bir indirim alacağıdır. Alacağın borçlu tarafı da Maliye İdaresidir.

Bir başka hususta, vazgeçilen geçmiş yıl zararlarının artık konusu kalmayan bir işlem gibi oluştuğu yani herhangi bir indirim hakkı kalmadığı için, bunun ortaklar tarafından tazmin edilmesi görüşü de ortaya çıkmaktadır.
Sonuçta bu hesap rasyoları da etkilediğinden, ortakların ödemesi gerekir.   

Gerek Vergi Usul Kanunu‘nda gerekse Türk Ticaret Kanunu‘nda vazgeçilen alacakların belli şartlara bağlı olarak yapılabileceği kuralı getirilmiştir. Yönetim/müdür bu şartlar oluştuğunda alacaktan vazgeçme veya şüpheli alacak karşılığı ile alacaklardan vazgeçmektedirler.

Ancak, matrah artırımından mütevellit, geçmiş yıl zararları indirim hakkından vaz geçmek, ortakların vereceği karar olmalıdır. Yönetim kurulu tek başına karar vermesi doğru bir yaklaşım olmayacaktır

SONUÇ;

Yönetim kurulu veya şirket müdürlerinin, af kanunu kapsamın da işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve matrah artırımında bulunulması  (Kaldı ki Geçmiş yıl zararlarının içindeçoğunluğu amortisman gideri veya gerçekten faaliyetlerin zararla sonuçlanması var ise, budurumda MATRAH ARTIRIMINA gerek kalmayacak)  Yönetim de olmayan ortakların itirazlarını gidermek, uygulamanın gerekçelerini detaylı anlatmak ve YETKİ almak için OLAĞANÜSTÜ GENEL KURUL yapılması, ortaklar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkları ortadan kaldıracaktır.

NİTEKİM eğer yönetim işletmeyi ÖZEN, GÜVEN, DOĞRULUK yükümlülüğüne uyarak yönetti ise,  zaten matrah artırımına ve kayıtların düzeltilmesine gerek kalmayacaktır.

BEN YAPTIM OLDU(!) Olmamalı..!

Saygılarımla.
21.05.2018