KONUT YAPI KOOPERATİFİNE YAPILAN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE KDV İADESİ KİMİN HAKKI

                Katma Değer Vergisi mükelleflerinin mal teslimi ve hizmet ifalarında, yasada ki herhangi bir düzenleme nedeniyle KDV hesaplamamış olması yada yüklendiği KDV den daha düşük oranda(indirimli oran) KDV hesaplamış olması durumunda belli şartlarda KDV iade hakkı doğmaktadır.

                3065 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca vergi oranları indirilen teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve indirim  yoluyla giderilemeyen KDV tutarlarının, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen sınırı aşan kısmı, tebliğ ile belirtilen borçlara yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle mahsuben, izleyen yıl içerisinde talep edilmesi kaydıyla nakden yada söz konusu borçlara mahsuben iade edilebilir.

                Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasında 6770 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı  (2016 ve 2017 yılları için 10.000-TL)  aşan mahsuben iade edilmeyen verginin yılı içinde nakden iadesiyle ilgili sektörler, mal ve hizmet grupları ve dönemleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. 

                Bu yetki çerçevesinde, indirimli orana tabi konut ile 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 28 ve 29 uncu sırası kapsamındaki malların teslimlerinden doğan KDV iadelerinin, yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle talep edilmesi kaydıyla nakden yapılması uygun görülmüştür. 

                Yasal düzenlemelerden de anlaşıldığı gibi, iade hakkı, teslim ve hizmetlerinde indirimli vergi hesaplayan ve yüklendiği KDV’ yi  indirim yoluyla telafi edemeyen mükellefe aittir. 

                Konut yapı kooperatiflerinin, üyelerine yapacağı konut teslimlerinde(konutların net alanının 150 M2’nin altında olması ve arsa M2 vergi değerinin tebliğde belirtilen limitlerin altında olması halinde) KDV’si indirimli oran (% 1) üzerinde hesaplanacağı için, iade edilmesi gereken KDV bulunup bulunmadığının sorgulanması gerekecektir. Özellikle konut yapı kooperatifine yapılan inşaat taahhüt işleri genel oranda KDV’ye tabi ise KDV iade talebi kaçınılmaz olacaktır.

                Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinde istisna yada indirimli oran uygulanabilmesi belli şartlara bağlanmış, bu şartların bulunmaması halinde genel oranda KDV uygulanacağı ifade edilmiştir. Konuyla ilgili yayımlanan 56 nolu KDV sirkülerin de, konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat ve taahhüt işlerinde istisna veya indirimli oran uygulanabilmesi için,

-Kooperatifin konut yapı kooperatifi statüsünde olması,

-İşin konut yapı kooperatifine yapılması,

-Yapılan işin inşaat  işi olması ve taahhüde dayanması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekir denilmektedir. İşin konut yapı kooperatifine yapılmasına ilişkin şartın ise, yapı ruhsatının münhasıran konut yapı kooperatif adına düzenlenmiş olması(Yapı ruhsatının “yapı sahibi” bölümünde konut yapı kooperatifinin adı olması)  halinde gerçekleşeceği belirtilmiştir.

Hangi işlerin Konut yapı kooperatiflerine yapılacak inşaat taahhüt işi olarak değerlendirileceğinin sıralandığı 60 nolu sirkülerde ise, yukarıda sayılan şartlara ilave olarak, inşaatın yapıldığı arsanın tapu sicilinde inşaat taahhüt hizmetini alan kooperatif tüzel kişiliği veya kooperatifin bağlı olduğu üstbirlik adına tescil edilmiş olması gerekir denilmektedir. 

                3065 sayılı kanunun geçici 15.maddesi ile 29.7.1998 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri KDV’den istisna edilmiştir  Öte yandan, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (I) sayılı listenin 12 nci sırası ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri % 1 oranında katma değer vergisine tabi tutulmuştur.

                 Buna göre, yukarıda açıklanan şartlar çerçevesinde, konut yapı kooperatiflerine ifa edilecek inşaat taahhüt işleri, bina inşaat ruhsatının 29.7.1998 tarihinden önce alınmış olması halinde KDV’den istisna tutulacak, bina inşaat ruhsatı bu tarihten sonra alınmışsa % 1 oranında KDV’ye tabi olacaktır.

                Sayılan şartların bir arada bulunmaması halinde konut yapı kooperatifine yapılan işin istisna yada indirimli orandan yararlanma şansı bulunmamaktadır. Nitekim Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 50426076-130(28-2016/20-1268)-29 sayılı özelge de”…..talebiniz konusu indirimli oran uygulaması yalnızca konut yapı kooperatiflerine yönelik bulunduğunda, söz konusu oran uygulamasından yararlanılabilmesi için inşaatın yapılacağı arsanın konut yapı kooperatifi adına kayıtlı olması ve inşaat ruhsatının yapı sahibi bölümünde konut yapı kooperatifinin adının bulunması zorunludur.

                İnşaat taahhüt işi ise bina inşaat ruhsatında “yapı sahibi” bölümünde yer alan kişi veya kurumlara verilmektedir. Dolayısıyla, bina inşaat ruhsatının “yapı sahibi” bölümünde konut yapı kooperatifinin unvanı yer almıyorsa inşaat taahhüt işinin konut yapı kooperatifine verilmesinden söz edilemeyeceğinden, sözü edilen inşaat taahhüt işleri ile ilgili olarak indirimli oranda KDV uygulanması mümkün değildir.

Buna göre, başvurunuza konu inşaat yapılan arsanın Kooperatifiniz adına kayıtlı olmaması nedeniyle, bu kapsamda kooperatifinize yapılacak olan inşaat taahhüt işinin genel oranda (%18) KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir” denilmiştir.

                Bu durumda,  konut yapı kooperatifinin sayılan tüm şartları taşıması halinde, verilecek inşaat taahhüt hizmeti üzerinden indirimli (%1) KDV hesaplanacak ve bu durumda inşaat taahhüt hizmetini ifa eden müteahhit yada taşeron firma yüklendiği ve indirim yoluyla telafi edemediği  KDV için iade talebinde bulunabilecektir.

                İnşaat taahhüt hizmeti verilen konut yapı kooperatifinde sayılan şartlardan en az birinin bulunmaması halinde verilen hizmet için genel oranda(%18) KDV uygulanacak ve bu durumda inşaat taahhüt hizmetini alan konut yapı kooperatifi(üyelere teslim edilen konutların net alanının 150 M2’nin altında olması halinde, teslimlerine %1 KDV hesaplayacağı için) yüklendiği ve indirim yoluyla telafi edemediği KDV için iade talebinde bulunabilecektir.