Gösterge faiz oranları, uluslararası piyasalarda referans kabul edilen ve çoğu zaman uluslararası finansal piyasalarda risksiz faiz oranı olarak değerlendirilen faiz oranıdır.  Bankalar arasında kısa vadeli borçlanmalarda uygulanan gösterge faiz oranları, IBOR olarak adlandırılmaktadır. Gösterge faiz oranları, global finansal piyasalarda yer alan birçok finansal aracın endekslenmesinde kullanılmaktadır.

Son yıllarda gösterge faiz oranlarının belirlenmesinde gerçekleştirildiği iddia edilen manipülasyonlar ve finansal piyasalardaki kriz sonrası likidite azalışıyla birlikte belirlenen gösterge oranların güvenilir sonuçlar vermediğine ilişkin eleştiriler, mevcut bankalar arası gösterge faiz oranlarına olan güvenin azalmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda Finansal İstikrar Kurulu (Financial Stability Board – FSB) tarafından Temmuz 2014’de yayımlanan “Başlıca Gösterge Faiz Oranları Reformu” raporuyla, mevcut gösterge faiz oranlarını geliştirmek ve güçlendirmek için gösterge oranlarının alternatif bir faiz oranıyla değiştirilmesine yönelik tavsiyelerde bulunulmuştur. Bu rapor sonucunda mevcut gösterge faiz oranlarının geleceği açısında bir belirsizlik ortaya çıkmıştır.

Bu gelişmeler sonucunda IASB 2018 yılında, yukarıda bahsi geçen gelişmeler sonucunda bazı gösterge faiz oranlarının uzun vadede uygulanabilirliğine ilişkin artan belirsizlikler nedeniyle gösterge faiz oranı reformu sonucunda finansal raporlamayı etkileyen hususların belirlenmesine ilişkin bir çalışma başlatmıştır. Bu çalışmayla uluslararası gösterge faiz oranlarının değiştirilmesinden önce ve sonra ele alınacak hususları ayrı olarak belirlemiş ve bunları değişiklik öncesi (pre-replacement issues) hususlar ve değişikliğe ilişkin hususlar (replacement issues) olarak sınıflandırmıştır. Bu çalışma sonucunda gösterge faiz oranlarının değiştirilmesinden önceki hususları ele alan Gösterge Faiz Oranı Reformu (Interest Rate Benchmark Reform) Eylül 2019’da yayımlanmıştır. Gösterge Faiz Oranı Reformu’yla IAS 39, IFRS 9 ve IFRS 7’de değişiklikler yapılarak, mevcut gösterge faiz oranlarının yerine geçecek alternatif bir faiz oranı belirlenene kadar oluşacak belirsizliğin giderilmesi amaçlanmaktadır.

IASB tarafından yapılan değişiklikler sonucunda IFRS 9 ve IAS 39’da yer alan korunma muhasebesi hükümlerinde dört temel konuda istisna sağlanmıştır. Bu konular:

  • İşlemlerin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olmasına ilişkin hüküm,
  • İleriye yönelik değerlendirmeler,
  • Geriye dönük değerlendirmeler ve
  • Ayrı olarak tanımlanabilir risk bileşenleridir.

Bunun yanı sıra, IFRS 7’de yapılan değişikle de bu istisnalara ve gösterge faiz oranı değişimine ilişkin hususların finansal tablolarda açıklanması amaçlanmaktadır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Gösterge Faiz Oranı Reformu (TFRS 9, TMS 39 ve TFRS 7’de Yapılan Değişiklikler)’na ulaşmak için tıklayınız.