Bilindiği üzere, 6728 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu'nun mülga 370'inci maddesi, “İzaha davet” başlığı altında yeniden düzenlenmiş ve bu kapsamda haklarında henüz vergi incelemesine başlanılmamış veya takdir komisyonuna sevk edilmemiş mükellefler için izaha davet müessesesi getirilmişti.
İzaha davet müessesesi, verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak aynı merciler tarafından mükelleflerden açıklama talep edilmesi olarak kısaca özetlenebilir.
Bu müessese, yapılan değerlendirmeler sonucunda vergi ziyaına sebebiyet vermediği anlaşılan mükelleflerin konuyla ilgili vergi incelemesine veya takdire sevk edilmesini önleyen,vergi ziyaına sebebiyet verildiği durumlarda ise;
– İzahın yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde, hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi,
– Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi,
– Ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla (izah zammı) aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezasının ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilecektir. Bu müessese ile vergi ziyaı cezasının %80 indirimli olarak ödenebilmesi imkanı getirilmiş oldu.
HANGİ KONULARLA İLGİLİ İZAHA DAVET EDİLiRSİNİZ?
Maliye Bakanlığı'nca izaha davet kapsamına alınan konular:
– Ba-Bs bildirim formlarında yer alan bilgilerin analizi,
– Kredi kartı satış bilgileri ile Katma Değer Vergisi (KDV) beyannamelerinin karşılaştırılması,
– Yıllık beyannameler ile muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin karşılaştırılması,
– Çeşitli kurum ve kuruluşlardan elde edilen bilgiler ile asgari ücret tarifelerinin karşılaştırılması,
– Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri üzerinde yapılan indirimlerin kanuni oranları aşması,
– Dağıtılan kâr üzerinden tevkifat yapmadığı tespit edilenler,
– Geçmiş yıl zararlarının mahsubu yönünden,
– İştirak kazançlarını ilgili hesapta göstermeyenler,
– Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-e maddesindeki istisna ile ilgili,
– Örtülü sermaye işlemleri,
– Ortaklardan alacaklar için hesaplanması gereken faizler,
– Ortaklık hakları veya hisselerini elden,
– Çıkardıkları halde beyanda bulunmayan limited şirket ortakları,
– Gayrimenkul alım/satım bedelinin eksik beyan edilmiş olabileceğine dair haklarında tespit bulunanlar,
– Gayrimenkullere ilişkin değer artışı kazançları yönünden,
– Gayrimenkul sermaye iratlarını beyan etmeyen veya eksik/hatalı beyan eden mükellefler,
– Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması durumunda, izaha davet edilmektedirler.
SONUÇ ALINMAYA BAŞLADI
Maliye Bakanlığı'nca, mevzuat hükümleri çerçevesinde oluşturulan izah değerlendirme komisyonları tarafından “izaha davet müessesesi” kapsamında, 2018 yılı içinde: 4421 karar alınmış, bu kararların 1142'si izahın komisyonca yeterli görülmesi, 560 adedi izaha davet müessesesine ilişkin şartların yerine getirildiği, 2719 adet karar ise ilgili inceleme birimlerine sevk şeklinde olmuştur.
İzaha davet kapsamında verilen beyannamelere göre mükellefler; matrahlarını 43.373.857 TL artırmış, artırılan vergi 6 .036.944 TL olmuştur (VDK 2018 Faaliyet Raporu).
İzaha davet müessesesi, henüz uygulamanın başında olmasına rağmen önümüzdeki günlerde Türk vergi sisteminde vergi inceleme oranının %1.63 olduğu dikkate alındığında, vergi idaresinin sıklıkla kullanacağı bir yöntem haline gelecektir. Bu müessesenin Anayasa'nın 73. maddesine aykırı olup olmadığı halen tartışılmakla birlikte; vergi mükelleflerinin izaha davet konusu olarak belirlenen konularda azami özen göstermeleri kendi menfaatlerine olacaktır.
Nedim TÜRKMEN | Sözcü
