|
ÖZET |
|
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yurt içinden ve yurt dışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı ilgili hesap döneminin son iş günü itibarıyla 15 milyon ABD doları ve üstünde olan firmalardan, her haftanın son günü itibariyle Tek Düzen Hesap Planı (THP) gereklerine uygun olarak hazırlanmış yasal mali tablo verilerinin YP ve TL ayrımında bildirimde bulunulmasını istedi. Konuyla ilgili meslek mensuplarımızdan gelen çok sayıda başvuru sonucunda TÜRMOB, TCMB’ye Yönetmelik ile belirlenenle e-posta ile istenilen bilgi isteme süresi arasındaki farklılığa dikkat çeken ve uygulamanın sürdürülebilir olmadığını belirterek yeniden gözden geçirilmesi talebini içeren bir yazı yazdı. TCMB’nin haftalık istenen bilgi formatına ilişkin açıklamaları, bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. |
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından çıkarılarak 17 Şubat 2018 tarihli ve 30335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan DÖVİZ POZİSYONUNU ETKİLEYEN İŞLEMLERİN TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TARAFINDAN İZLENMESİNE İLİŞKİN
USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK’te döviz pozisyonunu etkileyen işlemleri izlemek üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının belirleyeceği firmalardan bilgi ve belge toplamasına ilişkin usul ve esasları düzenlenmiştir.
Yönetmeliğe göre, veri formu ile talep edilen bilgileri, açıklama formuna uygun olarak Bankaya müteakip hesap döneminden itibaren bildirmekle yükümlüdür.
Bildirimle yükümlü olunup olunmadığının belirlenmesinde, firmanın yabancı para nakdi kredileri ile dövize endeksli kredileri toplamı hesaplanırken varsa son hesap dönemine ilişkin Türkiye Muhasebe Standartlarına1 (TMS’lere) göre hazırlanan finansal durum tablosu, TMS’lere göre hazırlanmış finansal durum tablosunun bulunmaması durumunda ise vergi mevzuatı çerçevesinde kamu idarelerine sunulmak üzere hazırlanan bilanço dikkate alınmaktadır.
Firma tarafından finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanan veriler veri formu kullanılmak suretiyle Bankaya bildirilmektedir.
Bildirimler, finansal raporlama çerçevesine uygun olarak ilgili yılın 31 Mart, 30 Haziran ve 30 Eylül tarihlerinde sona eren ara hesap dönemleri için takip eden birinci ayın sonuna kadar ve 31 Aralık tarihinde sona eren yıllık hesap dönemi için takip eden üçüncü ayın sonuna kadar tamamlanmaktadır.
TCMB, Yönetmelik düzenlemesine ilave olarak 1211 sayılı Merkez Bankası Kanununun verdiği yetki ile Bankanın gerekli gördüğü istatistiki bilgileri toplamaya, her frekansta bilgiyi doğrudan istemeye yetkili olduğunu belirterek, reel sektöre Türk lirası cinsi reeskont kredileri ve yatırım taahhütlü avans kredisi kullandırılması gibi finansal destekler sağlanması sonucunda finansal desteklerin ekonomiye olan etkisinin zamanlı ve sağlıklı değerlendirilebilmesi için firmalardan daha yüksek frekansta veri derlenmesine ihtiyaç duyulduğunu belirterek, Yönetmelik kapsamında firmalardan bazı bilgileri haftalık olarak isteyeceğini ilgili firmalara e-POSTA yoluyla duyurmuştur.
Banka ayrıca haftalık formun, firmaların çeyrek bildirimleri ile tamamlayıcı bir çalışma olduğunu bildirmiştir. Söz konusu FORM ekte verilmiştir.
Konuyla ilgili meslek mensuplarımızdan gelen çok sayıda başvuru sonucunda; TÜRMOB olarak 8/6/2020 tarihli ve 3515 sayılı yazımızla, TCMB’den Yönetmelik ile belirlenenle e- posta ile istenilen bilgi isteme süresi arasındaki farklılığa dikkat çeken ve uygulamanın sürdürülebilir olmadığını belirterek yeniden gözden geçirilmesini içeren talepte bulunuldu.
TCMB, haftalık istenen bilgilere ilişkin formatın aşağıdaki şekilde olduğunu belirtmiştir.
- Haftalık form raporlama dönemine ait her haftanın son günü itibariyle belirli kalemlerin bakiyesinin istenmesinden ibarettir.
- Raporlama, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı (THP) gereklerine uygun olarak hazırlanmış yasal mali tablo verilerinin YP ve TL ayrımında raporlanmasıdır.
- Formda sınırlı sayıda bilanço kalemi (çoğunluğu finansal nitelikte, 13 aktif ve 12 pasif kalemi) yer almakla birlikte bilanço ana toplam (Örneğin, aktif ve pasif toplamı) veya ara toplam (Örneğin, varlık toplamları) gibi ilave hesaplama yapılmasını gerektirecek kalemler yer almamaktadır. Söz konusu kalemler aşağıdaki gibidir.
|
I- AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI |
II- PASİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI |
|
KISA VADELİ VARLIKLAR TOPLAMI |
KISA VADELİ PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI |
|
1. Kasa |
1. Kısa Vadeli Krediler |
|
2. Alınan Çekler |
2. Kısa Vadeli Diğer Mali Borçlar |
|
3. Bankalar |
3. Kısa Vadeli Ticari Borçlar |
|
4. Diğer Hazır Değerler |
4. Kısa Vadeli Ortaklara, İştiraklere ve Bağlı Ortaklıklara Borçlar |
|
5. Menkul Kıymetler |
5. Kısa Vadeli Diğer Borçlar |
|
6. Kısa Vadeli Ticari Alacaklar |
6. Kısa Vadeli Avanslar |
|
7. Kısa Vadeli Ortak, İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar |
UZUN VADELİ PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI |
|
8. Kısa Vadeli Diğer Alacaklar |
7. Uzun Vadeli Krediler |
|
9. Stoklar |
8. Uzun Vadeli Diğer Yabancı Kaynaklar |
|
UZUN VADELİ VARLIKLAR TOPLAMI
|
|
- Firmalardan haftalık bilanço veya mizan hazırlanması beklenmemektedir.
- Raporlama yapılan haftada zamanlama uyumsuzluğu nedeniyle hesaplama yapılamayan kalemlerin (Örneğin, stoklar, ticari alacaklar) bulunması durumunda ilgili kalemlere ilişkin en güncel bakiyeye formda yer verilmesi yeterli olacaktır.
- Talep edilen kalemlere ilişkin ilgili haftanın değişim tutarları değil, talep edilen kalemin raporlama haftası son günü itibariyle mevcut bakiyenin yazılması beklenmektedir.
- Formda yer alan hesap bakiyeleri haftalık olarak güncelleneceği için bu tür zamanlama uyumsuzluklarından kaynaklanan değişiklikler sonraki raporlamalarda hesap bakiyelerine yansıyacaktır.
- Bu nedenle geriye yönelik bir düzeltme yapılması gerekmeyecektir.
Saygılarımızla…
“Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” tam metni…>>>
