Yabancıların taşınmaz ediniminde değerleme raporu aranılması hakkında T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı 15.02.2019 tarih ve 2019/1 sayılı Genelgesi bu yazımızın konusunu oluşturacaktır.

Önce küçük bir hatırlatma ile başlayalım;

Malumunuz üzere 12 Ocak 2017 Tarihli ve 29946 Sayılı Resmî Gazete de yayınlanan 2016/9601 sayılı BKK ile Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Türkiye’de bazı ekonomik faaliyetlerde bulunan yabancılara Türk Vatandaşlığı kazanma hakkı verilmiştir.

Bu yönetmeliğe göre “ b) En az 1.000.000 Amerikan Doları tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı Çevre Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen” şartını sağlayan yabancı prosedürlerin tamamlanmasından sonra Türk Vatandaşlığına hak kazanmaktadır.

Daha sonra 19 Eylül 2018 tarihli ve 30540 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 106 sayılı kararla önce bu tutar 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası olarak revize edildi.

Nihayetinde de 7 Aralık 2018 tarih ve 30618 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 418 sayılı kararla “ …. satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan taşınmazın satışının vaat edildiğine dair noterden düzenlenen sözleşmenin üç yıl süreyle devri ve terkini yapılmayacağı taahhüdüyle tapu siciline şerh edildiği” ibaresi eklenerek Gayri Menkul Satış Vaadi Sözleşmeleri de mevzuat eklenmiştir.

Taşınmaz satın almak yoluyla Vatandaşlık kazanmaya ilişkin küçük hatırlatmadan sonra esas konumuza dönelim. Yabancıların ülkemizde Taşınmaz edinimleri iki başlık altında toplayabiliriz.

  1. Vatandaşlık Hakkı Kazanmak Amacıyla Taşınmaz Edinimi;
  2. Yatırım ve Diğer Amaçlı Taşınmaz Edinimi;

  1. Vatandaşlık Hakkı Kazanmak Amacıyla Taşınmaz Edinimi;

Taşınmaz edinmek suretiyle Vatandaşlık kazanmaya ilişkin işlemlerde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşleri Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan 2018/14 sayılı genelgeyle 12.01.2017 tarih ve 29946 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkına Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren değerleme kuruluşunca (Bu kuruluşlar BDDK’nin resmi internet sitesinde ilan edilmektedir.) onaylı piyasa değerini gösterir taşınmaz değerleme raporu aranılmaktaydı. Ancak Vatandaşlık hakkı kazanılması dışındaki yatırım ve diğer amaçlarla taşınmaz alımlarında bahsedilen Değerleme Raporu istenilmemekteydi.

  1. Yatırım ve Diğer Amaçlı Taşınmaz Edinimi

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşleri Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan 2019/1 sayılı genelgeyle “yabancıların taşınmaz edinimine ilişkin işlemlerde değerleme kuruluşunca Uluslararası Değerleme Standartlarına uygun olarak hazırlanan ve onaylanan, taşınmazın piyasa değerinin gösterir değerleme raporunda yer alan verilerin toplanması, taşınmazın gerçek değerinin tespit edilmesi ve bu verilerin ihtiyaçlar doğrultusunda analiz edilmesi ile değer haritasının oluşturulmasına altlık teşkil etmesi amacıyla yabancı gerçek kişilerin (Vatandaşlık hakkı kazanma) kapsamı dışındaki satış yoluyla edinimlerinde de söz konusu değerleme raporunun işlem sırasında istenilmesi gerekmektedir.” denilmiş ve yabancıların taraf olduğu tüm işlemlerde Değerleme Raporu zorunluluğu getirilmiştir.

Yabancılara yapılacak tapu devir işlemlerinin daha hızlı gerçekleşmesi için 2019/1 sayılı genelgede belirtilen hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.

2019/1 sayılı genelgeye göre;

  1. 04.03.2019 tarihinden sonra yabancı uyruklu gerçek kişilerin ister alıcı, ister satıcı olarak taraf olduğu bütün satış işlemlerinde taşınmaz değerleme raporu aranılacaktır.
  2. Başvuru sırasında sunulan değerleme raporları düzenlendiği tarihten itibaren üç ay süreyle geçerli sayılacaktır.
  3. Üç aylık süre içerisinde söz konusu taşınmaz yeni bir satışa konu olursa, sunulan rapor geçerli sayılacak ve yeni rapor istenmeyecektir.
  4. Cins değişikliği, yola terk vb. şekilde taşınmazın değerini değiştiren herhangi bir durumun olması halinde süreyle ilişkilendirilmeksizin yeni rapor istenilecektir.
  5. İşlemin Tapu harçları, Harçlar Kanununa ekli 4 sayılı tarifede belirtildiği şekilde hesaplanmaya devam edecektir. Değerleme raporlarındaki piyasa değerleri resmi senede işlenecektir.
  6. Değerleme Raporlarında fiilen bitmiş yapılar için işlem tarihindeki, fiilen bitmemiş inşası devam eden yapılar için ise binanın bitmesi halinde ortaya çıkan değer yer almalıdır.
  7. Bu değerleme raporları eksiksiz şekilde taranarak TAKBİS ortamına aktarıldıktan sonra işleme taraf olanlara iade edilecektir.


    Kaynak: www.bdTurkey.com
    (Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)