DEVLETE BORÇLAR 36 AY VADELENDİRİLECEK

Kamu alacakları yapılandırılıyor ancak ekonomik kriz ile birlikte pandemi süreci çok yoğun bir şekilde yaşanırken ilk taksidi ocak ayında almayı düşünmek, Türkiye gerçeklerinden ne kadar uzak ve habersiz olunduğunun göstergesidir

Devlete borcu olan milyonlarca vatandaş, vergi mükellefi, esnaf, sanatkar ve öğrenim kredisi borcu olan üniversite mezunlarının sabırsızlıkla beklediği ve köşemde sık sık çıkartılması gerektiğini ifade ettiğim borçların uzun vadeye yayılarak, gecikme zammı yerine daha düşük faiz oranlarının uygulanacağı düzenleme; İşsizlik Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifine, teklifin Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmesi sırasında eklendi.

KAPSAMA GİREN BORÇLAR

Yapılandırmaya ilişkin yasa teklifi; vadesi 31 Ağustos 2020 tarihi olup da ödenemeyen borçların bu kapsamda olduğu, bu borçlarla ilgili olarak 31 Aralık 2020 tarihine kadar başvuru yapılacağı, vergi borçlarından yapılandırılan ilk taksitin 2021 Ocak ayı sonuna kadar, sigorta prim borçları ile ilgili olarak da 2021 Şubat ayı sonuna kadar ödeneceği; toplam borcun iki ayda bir ödemeli 18 taksit şeklinde olacağı yani 36 ayda bu borçların tahsil edilmesini içermektedir.

Yapılandırma kapsamına vadesi 31.08.2020 tarihine kadar olan; aşağıdaki borçlar girmektedir.

– Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, ÖTV, Damga ve Emlak Vergisi gibi Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük).

– Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları.

– Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,

– Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Karayolları Trafik Kanunu, Karayolu Taşıma Kanunu.

– Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.

– Yapılandırma kapsamına 3.100.000 üniversite mezununa ait 5.3 milyar öğrenim kredisi borcu da girmektedir.

– Yapılandırma kapsamına düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar tarafından kesilen idari para cezaları, Covid-19 tedbirlerini ihlal edenlere ve sigara içmenin yasak olduğu yerlerde sigara içenlere uygulanan cezalar girmemektedir.

– Vergi Usul Kanunu'na göre mücbir sebep halinde sayılan 400.000 mükellefin nisan, mayıs ve haziran ayında vermeleri gereken beyannameler 27 Temmuz 2020'de verilmişti. Bu beyannamelere ilişkin ödemeler ekim sonu, kasım sonu ve aralık ayı sonunda yapılacaktı. Mücbir sebep kapsamında olup salgından etkilenen mükelleflerin 27 Temmuz 2020'de verdikleri beyannamelere ilişkin ödemeleri özel düzenleme ile yapılandırma kapsamı dışında tutulmuştur.

Borç rakamı çelişkili!

Yapılandırma kapsamına giren borçlarla ilgili verilen çelişkili rakamları dikkatinize sunmak istiyorum: AKP Grup Başkanvekili yapılandırılacak borcun 4 milyon vatandaşa ait ve 500 milyar lira olduğunu söyledi. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda açıklama yapan Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri 289 milyar liralık kendi alanlarına giren borçtan bahsettiler. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı 165 milyar lira yapılandırma kapsamına giren alacakları olduğunu söyledi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı bütçe sonuçlarına göre; 2020 Ağustos ayı sonu itibari ile devletin tahsil edemediği bütçe gelirleri toplamı 547 milyar 647 milyon liradır. Bunun 243 milyar 987 milyon lirası vergilerden oluşmaktadır. Dolayısıyla yapılandırma kapsamında olan borç tutarı konusunda da ciddi bir karışıklık ve tutarsızlık söz konusudur. Hangisine inanalım?

2 milyar lira tahsilat büyük başarı olur

İktidar son dört yılda çıkartılan üç yasadan 6736, 7020 ve 7143 sayılı Yasalar'dan 7020 sayılı yasayı esas alarak yapılandırmayı tekrar gündeme getirmiştir.

Dolayısıyla 7020 sayılı Kanun, sadece yapılandırmayı içerdiği için matrah artırımı, stok, kasa, ortaklar cari hesabı düzeltme ve ihtilaflı dosyalarla ilgili hükümler teklifte yer almamaktadır. Meclis Genel Kurulu'nda teklife eklenmesi olasıdır.

2017'de çıkartılan ve sadece borç yapılandırmasını içeren 7020 sayılı kanun kapsamında 31 Ağustos 2020 tarihine kadar tahsil edilen toplam tutar 5 milyar 624 milyon liradır.

Yapılandırmaya ilişkin ortaya çıkan kanun teklifi, yapılandırmadan çok, baştan savma düzenlemesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Şöyle ki; Türkiye ekonomik kriz ile birlikte pandemi sürecini çok yoğun bir şekilde yaşıyorken, ekonomide durgunluk ve borçların ödenmemesi had safaya çıkmışken, her şey normale döndü varsayımından hareketle borçları yapılandırıp, ocak ayında ilk taksiti almayı düşünmek; Türkiye gerçeklerinden ne kadar uzak ve habersiz olunduğunun göstergesidir.

İş yaşamı ile ilgili kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğine ilişkin düzenlemeleri 30 Haziran 2021'e kadar ertelerken, vergi ile ilgili ödemeleri Ocak 2021'den başlatmak ciddi bir çelişkidir.

Yapılması gereken; vadesinde ödenmeyen amme alacaklarına ilişkin olarak Temmuz 2021 tarihinde ilk taksit ödenmek üzere, üç ayda bir ödemeli 72 ay vade tanınmak; borçlu vatandaşlara tanınan bu uzun sürede ortaya çıkabilecek bütçe nakit dengesi ile ilgili sorunlarını ise müşterisi hazır, matrah artırımı, kasa, stok ve ortaklar cari hesap düzeltmesi, taşınmazlar için değerleme imkanı ve ihtilaflı alacaklar ilişkin feragat yolu ile ihtilafları bitirecek düzenlemeler getirmektir. Bu hükümleri içeren 6736 sayılı Kanun kapsamında 31 Ağustos 2020 tarihine kadar 42 milyar 811 milyon lira yine bu hükümleri içeren 7143 sayılı Kanun kapsamında da aynı tarihe kadar 25 milyar 583 milyon lira tahsilat yapıldığını hatırlatmak isterim.

SÖZCÜ | Nedim TÜRKMEN