Özet:

  • Kanun Teklifi, 24.10.2019 da TBMM ne sunulmuş, halen TBMMnde bulunmaktadır.
  • Toplam 45 maddeden oluşmaktadır.
  • 3 yeni vergi getirilmektedir. Dijital işlemler vergisi, konaklama vergisi, değerli konut vergisi.
  • Binek otomobillerle ilgili ÖTV ve KDV gider reddi, amortisman ve kira gideri sınırlandırılıyor, genel giderleri daraltılıyor.
  • Beyanname veren mükellef sayısı artırılmakta, istisna ve muafiyetler azaltılmaktadır.
  • Belli bir tutarı aşan serbest meslek kazançları ile ücretler yıllık beyanname ile vergilendirileceklerdir.
  • Çalışanlara toplu taşıma için kart, bilet vb menfaatler günlük 10-TL tutarı geçmemek üzere vergiden müstesnadır.
  • Spor hakemlerine istisna kaldırılmaktadır. (GVK 29/4 Kaldırılıyor)
  • Sporculara Beyan Esası: Sporcular için GVK Geçici 72. Maddenin süresi 31.12.2019 tarihinde bitiyor. Bu süre, 31.12.2023 tarihine kadar uzatılıyor ve liğ usulüne tabi en üst ligdekileri için kesinti oranı %20 oluyor. Keza, 103. Madde 4. Dilimi aşanlar beyanname verecekler, stopajın mahsup edilebilmesi ise ödenmiş olmasına bağlanıyor.
  • Gelir vergisine yeni oran ve dilim eklenmektedir.
  • Belli bir tutarı aşan sporcu ücretleri yıllık gelir vergisi ile beyan edilecektir.
  • Vekalet ücreti ödemelerinde tevkifatı kimin yapacağı açıklanmaktadır.
  • Vergiye uyumlu mükellefler için vergi indirimi uygulaması kolaylaştırılmaktadır. Beyanname kanunda sayılanlarla sınırlanıyor, eksik ödemeler gelir veya kurumlar vergisi beyanname verilme süresine kadar çekilmektedir. Keza, Mahsuben yapılan ödemelerde daha sonra tarhiyat gelirse mahsuben ödenen tutarının %10’una kadar olan kısım eksik ödeme sayılmamaktadır.
  • Mükellefe tarh edilen vergi ve ceza için her aşamada kanun yoluna başvurmaktan vazgeçme gerekçesiyle indirim imkanı getirilmektedir.
  • Taşınmaz satışlarında tapu harcına esas değeri tespit ederken, gerçek değeri yakalamak amacıyla emlak vergisine ilave olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen değer de dikkate alınacaktır.
  • Kanun yolundan vazgeçilen vergilere kanun yolundan vazgeçildiği tarihe kadar gecikme faizi getirilmektedir. Dilekçenin verildiği tarihe kadar gecikme faizi çalışacaktır. (VUK 112.)
  • Spekülasyonu önleme amaçlı Kambiyo satışlarından BSMV %0,1 den %0,2 ye çıkartılmaktadır. CB’na çok önemli vergi yetkisi getirilmektedir. CB’nına kambiyo işlemlerinde 10 katına kadar vergi artırma yetkisi verginin kanunilik ilkesini zedeleyebilir. Bu kadar geniş vergilendirme hakkı, Anayasaya göre kanunla konulur. Mevcut durumda banka ve sigorta muameleleri vergisinin nispeti % 15'tir. Kambiyo muamelelerinde nispet matrahın binde biridir. (Yürürlük: 09.07.2018)Cumhurbaşkanı, bu maddede belirtilen vergi oranını bankalar arası mevduat muameleleri, bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri ve diğer banka ve sigorta muameleleri için ayrı ayrı veya birlikte % 1'e, (5615 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle değişen ibare. Yürürlük; 04.04.2007) kambiyo muamelelerinde ise sıfıra kadar indirmeye ve yukarıdaki oranları aşmayacak şekilde yeniden tespit etmeye yetkilidir. (Teklifte Kambiyo İşlemlerinde 10 Katı, Diğerlerinde Kanuni Seviyesine Kadar Artırabilir)
  • Sahte belge düzenleme ve kullanma ile kayıtdışına yönelik olarak etkin mücadele kapsamında VUK 160/A maddesi eklenmektedir.
  • İzaha davette izahta bulunma süreleri, vergi beyanname verme ve ödeme süreleri 15 günden 30 güne çıkartılmaktadır.100.000-TL tutarı aşmayan, veya aşsa dahi mal hizmet alışlarının %5 ini geçmeyen sahte belge kullanımlarında vergi zıyaı %20 uygulanacaktır. İzaha davet kapsamında sahte belge kullandığı için ön tespit yapılan mükelleflerde süresinde verilen beyannameye istinaden kesilen %20 vergi zıyaı cezası uzlaşma kapsamı dışına çıkartılmaktadır. Bu sadece sahte belge kullanımına ilişkin tahakkuk eden vergi zıyaı cezası için geçerlidir.
  • VUK 376. Madde kapsamında ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergi ve cezalar için ilk defa işlenip işlenmesi dikkate alınmaksızın cezaların yüzde 50 uygulanması imkanı getiriliyor. Uzlaşma kapsamında uzlaşılan vergi/vergi farkı ve vergi zıyaı cezasının %75 ini kanuni süresinde ödeyen için cezanın da yüzde 25 i ayrıca Cezadan İndirim uygulamasından ilk defa yararlanabilecektir.
  • VUK Mülga 379. Madde ile Kanun Yolundan Vazgeçme başlığı ile yeniden düzenlenmektedir. İhtilafların sürdürülmemesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, vadesinde gecikme faiziyle ödenen vergi ve cezalar için ayrıca bir indirim yapılmaktadır.
  • Tapuda yapılan taşınmaz alım satımında emlak vergisi değeri ile birlikte Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan veya yaptırılmış bir değer varsa eğer, o da artık alım satımlarda asgari değer olarak işlem görecektir. 20/a bendinde tapuda taşınmaz alım satımında alım satım değerlerine göre harç yetkisi CB na verilmektedir.

İçerik:                              

DİJİTAL İŞLEM VERGİSİ:

  • Mükellef olarak Dijital Hizmet Sağlayıcıları vergilendirilmektedir. Vergilendirilen unsur, digital hizmetlerdir. Sadece Türkiye’de sunulan hizmet gelirleri vergiye tabidir. Hizmet Türkiye’de sunulacak veya hizmetten burada faydalanılacak, hizmetin Türkiye’de bulunanlara yönelik olması, veya değerlendirilmesi de yeterlidir. Sadece Reklam hizmetlerinde hizmet Türkiye’de bulunmayanlara yönelik ise değerlendirme koşulu dikkate alınmaz vergi ödenmez.
  • Çok uluslu şirketlerin mukim olmadıkları ülkelerde işyeri sahibi olmadan gelir elde etmelerini vergilendirme amacı taşımaktadır.
  • Bazı ülkeler vergilendirmektedir, bazıları ise bu konuda yasal ve idari altyapı çalışmaları yapmaktadır.
  • Büyük ölçekli işletmeler kapsama alınmaya çalışılmaktadır. İlgili yıldan önceki yıl Türkiye’den 20 milyon TL veya Dünya genelinde 750 milyon AVRO dan az bu dijital hizmet hasılatı olanlar kapsam dışı olup, vergiden muaftırlar. Ancak her ikisini aşanlar vergiye tabidir. Her yıl bakılacaktır bu ölçülere. Finansal tabloları konsolide olanlar toplam dijital hizmet gelirlerine göre verginin kapsamına her sene için girecek veya girmeyecektir.
  • Eğer, hesap dönemi içinde her iki haddi aşarsanınız, bu ayı takip eden 4. Aydan itibaren dijital hizmet vergisi mükellefiyeti başlayacak. Her 3 ayda bir hadlerin aşılıp aşılmadığına bakılacaktır. Arka arkaya 2 hesap dönemi herhangi biri hadlerin altında kalırsa ertesi takvim yılından itibaren vergi muafiyeti yeniden başlar.
  • Reklam hizmetleri, reklam kontrol, performans ölçüm, veri iletimi yönetimi, reklamın sunulmasına ilişkin her türlü teknik destek;
  •  Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin (pc programları, oyun, uygulama, müzik, video, oyun içi uygulamalar vb) dijital ortamda satışı, dijital ortamda dinlenmesi, izlenmesi, oynanması, telefon, pc gibi ortamlara indirilmesinden elden edilen hasılatlar,
  • Kullanıcıların birbirine erişimine izin veren her türlü imkandan/hizmetten sağlanan gelirler verginin konusuna girmektedir. Kullanıcıların birbirine erişim sağladıkları, abonelik, komisyon, kullanım ücreti vb ücretler vergiye tabi. Ulaşım ve konaklama sektörü için aracılık görevi gören veya kolaylaştıran veya mal veya hizmetinin satışının sağlandığı veya işletildiği her türlü ortam sistem platform, portal gelirleri vergiye tabidir.
  • Bu hizmetlere aracılık hizmetleri de vergiye tabi tutularak vergiden kaçınmanın önüne geçilmek istenmektedir. Hasılat elde edilmediği sürece beyana tabi bir şey yoktur. Bedelin tanımı adı hiç önemli değildir.
  • Tam veya dar mükellef olsun veya mükellef olmasın hizmeti veren veya aracılık yapanlar mükelleftir. Dar mükellefin işyeri veya daimi temsilcisi olmasa dahi ülkemizde vergiye tabi.
  • CB, hizmet türlerine göre vergiden muaf olan hadleri 0 veya 3 katına kadar azaltabilmetedir/artırabilmektedir. Oran %7,5. Bunu ise yine hizmet türlerine göre 0 veya 2 kat yapabilir.
  • Vergilendirme dönemi 1 aydır. MB mükellefin faaliyet hacmi veya hizmet türüne göre 3 er aylık yapabilir. Mükellef veya sorumlu ertesi ayın sonuna kadar beyan edip ödeyecektir. KDV mükellefi iseniz oraya, değilseniz MB belirleyecek yetkili VD sini.
  • Bildirim ve belgelendirmeyi yerine getirmeyenlere 30 gün ek süre verilecek, yine gerçekleşmezse muafiyetten yararlandırılmayacaktır.
  • Bedel tahsil edilmese dahi, elde edildiği tarihte TCMB kuru ile TL ye çevrilecektir. Hasılatın, mahiyet ve tutar olarak kesinleşmesi yeterlidir.
  • Gider veya maliyet olarak matrahtan düşüm yapılamaz, faturada ayrıca gösterilemez. Yani, yansıtılamaz. Ödeyenler için bu vergi gider yazılabilir. Yalnız, ödemeye bağlı olarak gider yazılabilir, beyan verilmesi yeterli değildir.
  • MB, önce ihtarda bulunacak, beyan ve ödeme yapmayanları için daha sonra faaliyeti engelleyebilecektir.
  • Bazı istisnalar var, ÖİV kapsamına, PTT hazine payı işlemleri gibi.

KONAKLAMA VERGİSİ:

  • Uluslararası örneklerden yola çıkılarak, turizm, şehir vergisi, turist konaklamaSI şeklinde dünyada alınan vergi KONAKLAMA VERGİSİ olarak 6802 GİDER VERGİLERİ KANUNA mülga 34. eklenerek getirilmiştir. Dünyada maktu veya oransal olarak YABANCI/YERLİ VE YABANCIDAN ALINMAKTADIR. Ülkemizde ise yerli yabancı ayrımı yoktur.
  • Genel bütçe geliri olarak, otel, motel, kamping, tatil köyü, apart, pansiyon ve misafirhane gibi yerler mükelleftir.
  • Geceleme hizmeti olmadan konaklama vergisi olmaz. Matrah, geceleme ile birlikte sunulan her türlü yeme, içme, eğlence, havuz, termal vb hizmetler için alınan bedellerden oluşmaktadır.
  • Oran %2 dir. Geçici maddeye göre 31.12.2020 ye kadar %1 dir. Aylık beyan geçerlidir. CB, % 6 ya kadar çıkartabilir, %1 indirebilir, sınıf ve yerine göre belirleyebilir.
  • Matrah, konaklama ve diğer hizmetler için alınan veya borçlanılan her türlü değer toplamıdır. Bu matrah içinde KDV yoktur. Yani vergiden vergi ödenmeyecektir.
  • Faturada ayrıca gösterilecektir. Bu vergi KDV matrahına dahil olmayacak. Herhangi bir indirim olmaz.
  • Bazı istisnalar vardır. Kamu kurumu eğitim konaklama tesisleri gibi, öğrenci yurt ve pansiyonları, diplomatik istisnalar.
  • Aylık olarak ertesi ayın 26. Gününe kadar KDV yönünden bağlı olunan veya işletmenin bulunduğu yerde vergi dairesine beyan edilerek aynı sürede ödenir.

TELİF KAZANCI İSTİSNASI DARALTILMAKTADIR.

  • Telif kazancında, eser sahiplerinin hasılatları 103. Maddedeki 4. Dilimi aşıyorsa bunlar yıllık beyan verecekler.
  • Aşanlar kazancın tamamını beyan edecekler, sadece istisna haddini aşan kısmı değil.
  • Dolayısıyla defter tutup, beyan verecekler, geçici vergi ödeyecekler.
  • Ama kira ücret gibi ödemelerden stopaj yapmayacaklar.

ARAÇ GİDER KISITLAMALARI

Faaliyeti kısmen veya tamamen binek otomobil kiralanması veya işletmesi olanlar için geçerli değildir.

  • Kiralanan binek otomobillerde 5.500 TL yi aşan kira gideri reddedilecektir.
  • ÖTV ve KDT toplamında 115.000-TL yi aşan kısım,
  • Binek araçlara ilişkin diğer tüm giderlerin %70 ini aşan kısım red olacaktır.
  • Ayrıca, vergisiz fiyatı 135.000, vergili veya ikinci el fiyatı 250.000-TL yi aşan bedelleri için aşan kısım için amortisman ayrılamayacaktır. Bu tutar yd yapılacak ama aracın iktisap edildiği yıldaki tutarlara bakılacaktır. Bu nedenle amortisman matrahı değişmeyecektir.
  • KDV sorunu, ayrıca 40/7. Maddeye geldi. Emredici bildirici kurallar.
  • Aynı kurallar SERBEST MESLEK ERBAPLARI içinde var. Ama, GMSİ sahipleri için bu hüküm yoktur.

ÜCRET GELİRİ ELDE EDEN MÜKELLEFLER BEYAN ESASINA YAKLAŞIYOR: 86/1b Değişiyor.

  • Tek işverenden gelir elde edende yıllık beyana tabi olabilir. 103. Madde 4. Dilimi aşan ücret geliri elde edenler, yıllık beyan vereceklerdir.
  • Birden fazla işverenden gelir elde edenler, birden sonraki işverenden elde edilen gelir 103. Madde 2. Dilimi aşıyorsa beyan edilecek.
  • Birden sonraki 2. Dilimi aşmasa bile, ama birinci işveren ile beraber 4. Dilimi aşıyorsa yine beyan verecekler.

ÜCRET TARİFESİ:

  • %40 vergi oranı ve buna karşılık vergi dilimi gelmektedir. Yüzde 15, 20, 27, 35, 40 oranlar olacak. Tarife alt dilimleri 18.000, 40.000, 98.000, 500.000, 500.001 olarak gerçekleşecektir.
  • 2019 u etkileyen bir durum yok. 2019 da aynı tarife geçerli. Yeni tarifeler 1.1.2020 den itibaren geçerli.

KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME VUK MÜLGA 379. MADDE

  • Vergi ve cezalara karşılık olmak üzere, süresinde açılan davalarda Vergi Mahkemesi istinaf yolu açık kararlar ile BİM temyiz yolu açık kararlarda (Danıştayın bozma kararları hariçtir);
  • Kaldırılan vergi tutarının %60, tasdik edilen tutarın tamamı, tasdik edilen vergi tutarına ilişkin vergi zıyaı cezasının %75 i;
  • Vergi aslı dava konusu yapılmayan veya VUK 359. Madde kapsamında iştirak nedeniyle uygulanan vergi zıyaı, usulsüzlük, özel usulsüzlük cezalarında kaldırılan tutarın %25’i ve tasdik edilen tutarın %75 i
  • Kanun yoluna başvurma süresi içinde, dava konusu vergi ve cezalarının tamamı için, kanun yoluna başvurmadan vazgeçilen dilekçenin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle bu vergi ve cezalar başka bir işlem olmaksızın tahakkuk eder.
  • Tahakkuk eden bu tutarlar, tahakkuk tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenir.
  • Bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve vergi cezalarının %80’i  gecikme faiziyle beraber bu sürede tamamen ödenirse VERGİ VE VERGİ CEZASI TUTARININ DA %20 Sİ AYRICA İNDİRİM KONUSU YAPILIR.
  • Ama, MAHKEMELER TARAFINDAN TASDİK EDİLEN VERGİ TUTARINDA indirim olmayacaktır.
  • İlave İndirim hakkı için tahakkuk eden tüm vergi, ceza ve gecikme faizinin 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir.
  • Bugüne kadar ödenmiş gecikme faiz ve zamları ödenmişse bu borca mahsup edilir.
  • Başvuru kesindir vazgeçilemez.

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ

  • Bir tür servet vergisidir. Emlak Vergisi Kanuna 42 ve müteakip madde olarak eklenmiştir. Halbuki, Emlak Vergisi yerine başka bir kanun olarak gelmesi gerekirdi.
  • Türkiye’de bulunan ve ikamet amacı gören, emlak vergisi değeri veya Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen değeri 5 milyon TL yi aşan konutlar değerli konut vergisi tabidir. Genel Müdürlük tarafından değer belirlenmemiş veya değer tespiti yaptırılmamış ise emlak vergisi değeri dikkate alınacaktır. Bunlardan hangi değer yüksekse matrah odur.
  • %0,3, %0,6 %1 oranında 3 lü bir vergi oranı vardır.
  • Malik veya intifa hakkı sahipleri, eğer bunlar yoksa taşınmaza malik gibi tasarruf edenler mükelleftir.
  • 5 milyon TL değerin aşağısındaki meskenler bu vergiden istisnadır.
  • Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşları, belediye üniversiteler, diplomatik binalar istisnadır.
  • Türkiye’de tek konutu olup, hiçbir geliri olmayanlar ile sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik güvenlik kurumlarından maaş alanlar istisnadır. Buna karşın, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup, 18 yaşını aşmamış kişiler vergiden istisna değildir.
  • Bu kişiler hisseli olarak binaya sahipseler, sadece hissesine isabet eden değer kadar verginin mükellefi sayılmaktadırlar. Ama matrah taşınmazın toplam değerine göre belirlenir.
  • İşletmelere satmak amacıyla bulunan ve henüz İLK satış devir temlik yapılmamış meskenler de istisnadır. Bu taşınmazlar kiraya verilirse veya sair şekilde kullanılırsa MUAFİYET BİTER.
  • 33. Maddeye göre Emlak Vergisi Kanuna eklenmesi beklenen 42. Maddeye göre bina vergi değeri ve Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000-TL altında olan mesken nitelikteki taşınmazlar Değerli Konut Vergisinden istisnadır. Fakat, bazı durumlarda değerlerden bir tanesi, özellikle emlak vergi değeri bu değerin aşağıda olabilecek durumlar ortaya çıkarsa istisna olup olmadığı tereddütleri ortaya çıkabilir. Fakat, Kanun her iki bedelin de 5 milyon TL aşağısında çıkması durumunda istisna uygulaması getirmektedir. Yani, açıkça istisna için her iki değer de 5 milyon TL aşağında olacaktır.
  • Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, taşınmaz değerini internet sitesinde ilan edecek ve mükellefe tebliğ edecektir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz gelmezse değer kesinleşir. 15 gün içinde itiraz değerlendirilir ve kesinleşir bu değer yine ilan ve tebliğ edilir. Tapu tarafından belirlenen bir değer yoksa, emlak vergi değeri dikkate alınır.
  • Matrah, hangi değer yüksekse odur. 5-7,5 Milyon TL %0,3, 7,5-10 milyon TL arası, 10-Milyon TL aşanlar binde 10 vergiye tabidir. 
  • Paylı mülkiyet ve elbirliği ile mülkiyette ise taşınmazın toplam değeri dikkate alınır.
  • Paylı mülkiyet durumunda paydaşlar hisseleri oranında sorumdurlar. Elbirliği ile mülkiyette ise vergiden müteselsil sorumluluk esası vardır.
  • Mükellefiyet, emlak vergi değeri veya Genel Müdürlük tarafından belirlenen değerin istisna tutarı aştığı tarih itibariyle, vergi değerini tadil eden sebepler ortaya çıkarsa bu tarih itibariyle ve muafiyetin sukut ettiği tarihi TAKİP EDEN YILDAN İTİBAREN BAŞLAR.
  • İstisna sınırını aşan konutlar bu değeri aştığı yılın ertesi yıl Şubat ayının 20. Gününe kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilir ve vergi yıllık tarh ve tahakkuk edilir. Her yıl benzer şekilde yıllık beyan Şubat 20 sine kadar verilir. Paylı mülkiyette mükellefler ayrı ayrı, elbirliği ile mülkiyette ise müşterek beyan verilir. Vergi, Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar 2 taksitte ödenir. Yıl içinde mükellefiyetin başlaması gereken bir durum olursa ertesi yıl Şubatın 20sine kadar yıllık beyanın verilmesi gerekmektedir.
  • Yanan yıkılan tamamen kullanılmaz hale gelen veya muaflık şartlarını kazanan meskenlerde mükellefiyet bu olayı takip eden taksitten itibaren sona erer.

Bilgilerinize Saygılarımızla Arz Olunur.

Ali ÇAKMAKÇI
Yeminli Mali Müşavir