BİNA, arsa ve araziler için 2018 yılına ait uygulanacak emlak vergideğerinin tespitiyle ilgili asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birimdeğer takdirleri belirlendi. Özellikle İstanbul’da bazı ilçelerde emlakvergisi oranlarındaki artışın yüzde 500’lere ulaştığı kamuoyundatartışılıyor. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbulŞubesi, İstanbul’da konuyla ilgili birçok şikayet alındığını söylüyor.
2018 yılına ait emlak vergisi değerleri beklenenin üzerinde çokartmış olan taşınmaz sahiplerinin dava haklarını kullanmalarıgerekiyor.
Emlak Vergisi Kanunu gereği, emlak vergisi değer tespiti takdirkomisyonlarınca dört yılda bir yapılıyor ve belirlenen değerler ayrıcaher yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanıyor. Son dörtyıllık süre 2017 sonunda dolacağından 2018 yılında başlamak üzere2017 yılında belirlenen yeni değerler cep yakacak gibi gözüküyor.Kişi veya kurumlar, kendilerine tebliğ edilen yeni değerlere tebliğtarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde vergi mahkemelerinedava açabiliyor.
YASAL MEVZUAT NE DİYOR?
213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereği, takdir komisyonlarınınarsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dörtyılda bir yapacakları takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin (EmlakVergisi Kanunu’nun ilgili maddesi dahil) yapılacağı süreninbaşlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara aitolanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaretodalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki ticaret ve ziraatodalarına ve belediyelere imza karşılığında verilir.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde takdir komisyonu kararları,vali veya vekalet vereceği memurun başkanlığında, defterdar veya vekalet vereceği memur, vali tarafından görevlendirilecek tapu sicilmüdürü ile ticaret odası, serbest muhasebeci mali müşavirler odasıve esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek birerüyeden oluşan merkez komisyonuna imza karşılığında verilir.Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen kararları 15 gün içindeinceler ve inceleme sonucu belirlenen değerleri ilgili takdirkomisyonuna geri gönderir. Merkez komisyonunca farklı değerbelirlenmesi halinde bu değerler ilgili takdir komisyonlarınca yenidentakdir yapılmak suretiyle dikkate alınır. Kesinleşen asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelerde ve muhtarlıklarda uygunbir yere asılmak suretiyle tarh ve tahakkukun yapıldığı yılın başındanMayıs ayı sonuna kadar ilân edilir.
Vergi Usul Kanunu ve Emlak Vergisi Kanunu’nun ilgili maddehükümleri gereğince, takdir komisyonlarınca dört yılda bir belirlenenemlak vergisi değerlerinin ilgililere tebliğ edilmesi zorunludur. MaliyeBakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nca 08.03.2017 tarih, 2017/1 sayılıiç genelgesi ile takdir komisyonlarına ilgili tebliğ işlemlerini30.06.2017 mesai bitimine kadar yapmaları yönünde talimatyayımlamış bulunuyor. Kaldı ki, bu süre de geçmiş bulunuyorolmasına rağmen birçok kişinin konu hakkında haberdar olmadığıgörülüyor. Tebligatlar ise, çoğunlukla mahalle muhtarlıklarınayapıldığından birçok kişi bundan haberdar olamıyor veya geçhaberdar olabilir.
TAKDİR SÜRESİ
213 sayılı Kanunun ilgili fıkrasında; takdir komisyonlarınınarsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dörtyılda bir yapacakları takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin (EmlakVergisi Kanunu’nun ilgili fıkrası dahil) yapılacağı süreninbaşlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara aitolanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaretodalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ilebelediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki ticaret ve ziraatodalarına ve belediyelere imza karşılığında verilir. Bu hükümuyarınca asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdirişlemlerinin tamamlanarak karara bağlanması ve kararların ilgililere tebliği işlemlerinin 30 Haziran 2017 günü mesai saati bitimine kadaryapılması gerekir.
DAVA AÇMA HAKKI BULUNUYOR
Anayasa Mahkemesi bir kararında, “Emlak vergisi mükelleflerininödeyeceği verginin hesaplanmasında esas alınan takdir komisyonukararları idari bir tasarruf olduğu için buna karşı mükelleflere yargıyolunun kapatılması, Anayasayla güvence altına alınmış olan hakarama hürriyeti ve hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmamaktadır”diyerek mükelleflerin de dava açma hakkı olduğunu vurguluyor.
İdari Yargılama Usul Kanununa göre, vergi işlemlerinde dava açma süresi 30 gün olarak belirlenmiş. Bu süre emlak vergisi değerlerine ilişkin kararların, kurum ve kişilere tebliği ile başlıyor.
Takdir komisyonu kararlarına karşı dava ş olup olmamasına göreyapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir: Takdir komisyonu kararlarıaleyhine 30 gün içinde vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmamışise takdir edilen değerler kesinleşecek. Takdir komisyonu kararlarınakarşı vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmakla birlikte esasailişkin bir karar verilmedikçe takdir komisyonu kararlarınınuygulanmasına devam edilecek. Açılan davalar sonucu vergimahkemelerince takdir komisyonu kararının iptali yolunda kararverilmiş olması halinde; ilgili valilerce Danıştay nezdinde temyizkonusu yapılması uygun görülmeyen kararlar için takdirkomisyonlarının derhal toplanarak yeni bir karar vermesi, ilgilivalilerce Danıştay nezdinde temyiz konusu yapılması uygun görülenvergi mahkemesi kararları için İdari Yargılama Usulü Kanunuuyarınca gecikmeksizin işlem tesis edilmesi, bu sürenin hiç birşekilde 30 günü geçmemesi, bu süre içerisinde vergi mahkemesikararları göz önünde bulundurulmak suretiyle takdir komisyonlarıncaderhal yeniden takdir yapılması gerekmekte. Yeniden yapılacaktakdirlerle ilgili takdir komisyonu kararları gerekçeli olacak vegerekçede asgari ölçüdeki arsa ve arazi metrekare birim değerlerininvergi mahkemesi kararı dikkate alınarak belirlendiği açıklanacak.Vergi mahkemesince takdir komisyonu kararları üzerine kısmen iptal,kısmen tasdik kararı verilmesi halinde, kararın iptal edilen kısmı içinyukarıda belirtilen açıklamalara göre işlem yapılacak. Bu durumdatakdir komisyonları sadece iptal edilen değerler hakkında kararverecekler.
Takdir komisyonu kararlarının tasdik edilen kısmınınuygulanmasına devam edilecek. Vergi mahkemesince verilenkararlar, takdir komisyonunca belirlenen değerleri belli bir orandaartırılması veya azaltılması veyahut yeni bir değer belirlemesişeklinde takdir kararlarını düzeltme yönünde ise takdirkomisyonlarınca yeni bir takdir yapılmayacak, vergi mahkemesikararları esas alınacak.
Yargı kararları üzerine takdir komisyonlarınca yeniden verilenkararlar ile daha evvel verilen kararlardan kesinleşenler, belediyevemuhtarlıklarda ilana mahsus yerlere asılmak suretiyle 2018yılınınMayıs ayı sonuna kadar mükelleflere duyurulacak.
Vergi mahkemesi kararları üzerine yeniden takdir edilendeğerlerin Danıştay’dan nihai karar alınıncaya kadar uygulanmasınadevam edilecek.
Takdir komisyonlarınca yeniden verilecek kararlar üzerineilgililerce vergi mahkemesine başvurulması halinde, bumahkemelerce verilecek kararların Danıştay nezdinde temyiz konusuyapılabilmesi için Genelgenin bu maddesindeki açıklamalar dadikkate alınarak ilgili valilerden muvafakat talep edilecek.
Vergi mahkemeleri veya Danıştay nezdinde dava açılmasıhalinde, bu mercilerden kararların süratle alınmasını temin etmekiçin belediyeler ve valilikler, savunma ve dava dilekçelerinin adıgeçen mercilere mümkün olan en kısa süre içinde ulaştırılmasınısağlayacaklar.
Arsa takdir komisyonu kararlarına karşı açılacak davalardamuhatap, karara iştirak eden belediye olacaktır. Danıştay’ın kesin kararı veya (vergi mahkemesinin kesinleşen kararı) başka belediyeleri de ilgilendirdiği takdirde, kararın birer örneği ilgili belediyelere gönderilecektir. Bu kararın örneğini alan belediyelerce,kendi listesinin açıklama bölümüne bu Genelgede belirlenenhususlar not edildikten sonra karar dosyalanacak ayrıca, bir yazıiledurum defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerdevergi dairesi başkanlığına bildirilecek.
Yargı mercileri kararlarına göre kesinleşen asgari ölçüde arsabirim değerleri aylık dönemlerle defterdarlıklara, vergi dairesibaşkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına bildirilecek,defterdarlıklar veya vergi dairesi başkanlıkları bunları ek listeler(Excel ve pdf formatında CD olarak) halinde Maliye Bakanlığı Gelirİdaresi Başkanlığına gönderecekler.
Vergi mahkemesi kararı uyarınca takdir komisyonutarafındanyeniden belirlenen değerler dikkate alınarak tahakkukettirilen emlak vergisi; yargı kararının temyiz edilmesi halinde,Danıştay kararına göre kesinleşen birim değerler dikkate alınmaksuretiyle düzeltilecek.
TEBLİĞ TARİHİNDEN SONRA 30 GÜN İÇİNDE
Görüldüğü üzere, İdari Yargılama Usul Kanununa göre, vergi işlemlerinde dava açma süresi 30 gün olarak belirlenmiş. Bu süreemlak vergisi değerlerine ilişkin kararların, kurum ve kişilere tebliği ilebaşlamakta. Ancak mükelleflere yönelik dava açma süresinin; eğerilgili idare tarafından daha başka bir şekilde tebliğ edilmediyse,takdirden sonraki ilk vergi tarhına ilişkin yazının tebliği ile tebliğyapılmamışsa öğrenme tarihi ile başlayacağı, öğrenme tarihinin deödeme tarihi olduğu söylenebilir. Dolayısıyla bazı yayın organlarındadava açma sürelerinin, Temmuz ayında biteceği yönündekibilgilendirmeler eksik olup, her idarenin her kişi ve kuruma yaptığıtebliğ tarihine göre süreler değişebilmekte. Taşınmaz sahiplerinin2018 yılına ait yeniden belirlenmiş olan emlak vergisi değerleriniincelemeleri yararlarına olacak. Yurttaşlarımız emlak vergisideğerlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren de 30 gün içerisindevergi mahkemelerine dava açabilecekler.
