Anonim şirket, ortaklarından ayrı bağımsız bir tüzel kişiliğe sahiptir ve borçlarından dolayı malvarlığı ile birinci derecede sorumludur. Anonim şirket ortaklarının, şirket borçlarından dolayı bir sorumlulukları söz konusu değildir. Bu genel kurala rağmen, bazı hallerin varlığında anonim şirketin ödenmeyen borçlarından dolayı ortakların sorumluluklarına gidilmesi mümkündür.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 89’uncu maddesinde, borçlunun üçüncü kişilerdeki mal, hak ve alacaklarının haczi düzenlenmiştir. Buna göre, borçlunun üçüncü kişilerdeki mal, hak ve alacakları da borçlunun malvarlığı kapsamında kabul edilmekte ve İİK’nun 89’uncu maddesi uyarınca, alacaklı, borçlunun üçüncü kişideki alacak, hak ve taşınır mallarının haczini isteme hakkına sahip bulunmaktadır. Yargıtay’ın ilgili Hukuk Dairesi, şirket ortağının üçüncü şahıs konumunda olmadığı, bu nedenle şirketin borçlarından dolayı ortağa haciz ihbarnamesi gönderilemeyeceği görüşünde iken, Hukuk Genel Kurulu’nun 11/05/2016 tarihli ve K.2016/600 sayılı Kararı doğrultusunda içtihat değişikliğine gitmiştir.
Hukuk Genel Kurulu, önüne gelen uyuşmazlığı şirket ortağının borçlu şirket yönünden üçüncü şahıs sayılıp sayılamayacağı, buradan varılacak sonuca göre de şirket ortağına haciz ihbarnamesi gönderilip gönderilemeyeceği noktasından değerlendirmiş ve şirket ortağının şirket tüzel kişiliğine karşı üçüncü kişi konumunda olduğuna, şirket tüzel kişiliğinin, şirket ortağından mal, hak ve sermaye alacağı ile diğer alacaklarının bulunması halinde, bu alacak kalemlerinin, şirketin şahsi alacaklıları tarafından İİK’nın 89’uncu maddesi uyarınca haczedilebileceğine, dolayısıyla şirket alacaklılarının şirket ortağına bu alacaklar için üçüncü kişi sıfatıyla haciz ihbarnamesi gönderebileceklerine hükmetmiştir.
Dolayısıyla, anonim şirket ortağının şirket tüzel kişiliğine karşı ödenmemiş sermaye taahhütlerinin bulunması veyahut şirket kasasından para çekmesi vesair yollarla şirket tüzel kişiliğine karşı borçlu olması durumunda, şirketin alacaklıları tarafından ortağa, bu borçları için, İcra ve İflas Kanunu uyarınca haciz ihbarnamesi gönderilmesi mümkündür.
Bu nedenle, anonim şirket ortaklarının şirket borçlarından dolayı kendilerine rücu edilemeyeceği şeklinde bir kanıya kapılmamaları, özellikle şirkete olan sermaye taahhüt borçlarını tam olarak ifa etmeyen yahut şirket kasasından borç para çekerek şirkete karşı borçlu konumda olan ortakların, şirket alacakları tarafından kendilerine haciz ihbarnamesi gönderilebileceğini ve haciz işlemi uygulanacağını her daim hatırlarında tutmaları menfaatlerine olacaktır.
Soner ALTAŞ
