Yılın son 2 ayına girdiğimiz şu günlerde, devasa bütçe açığı nedeniyle ilave kaynak arayışına giren iktidar yeni bir vergi teklifi ile Meclis'in kapısını çaldı. Yeni vergi teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi .Önümüzdeki hafta Meclis Genel Kurulu'nda yasalaşması bekleniyor. AKP'li vekiller, dijital hizmet, konaklama ve değerli konut vergisi, tarife değişiklileri, istisnaların kaldırılması ile bütçeye 6 milyarlık ilave kaynak yaratılacağını ifade ediyorlar.

Bu teklifin Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmesi sırasında yapılan açıklamalardan ben de çok şeyler öğrendiğimi itiraf etmeliyim. Örneğin, Türkiye'de yıllık geliri 500 bin TL'nin üzerinde olan beyaz yakalı sayısının 46 bin ile 48 bin arasında olduğunu, yine Türkiye'de değeri 5 milyon liranın üzerinde 103 bin konut olduğunu öğrendik.

İktidar, bu teklifi kamuoyunun gündemine “Çok kazanandan çok vergi alacağız” sloganıyla getirdi ama kanun teklifinde bu sloganı gerçekleştiren hükümler yok denecek kadar az. Ben de düşündüm, çorbada benim de tuzum olsun, çok kazanandan çok vergi almayı sağlayacak ve gerçekten de bütçeye ilave kaynak sağlayacak bir öneride bulunmak istedim .
 

KÂR PAYLARI: YARISI BEYAN EDİLİYOR TAMAMININ STOPAJI MAHSUP EDİLiYOR

Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu kapsamında kâr payı sayılan gelirler şunlardır:

–  Her türlü hisse senetlerinin kâr payları

–  İştirak hisselerinden doğan kazançlar

–  Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları. (Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler ücret sayılır.)

Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve yukarıda sayılan kâr paylarının yarısı Gelir Vergisi Kanunu'nun (GVK) 22. maddesinin 3. bendine göre Gelir Vergisi'nden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyana tabi başka gelirlerin bulunmaması halinde, vergiye tabi gelir 2018 yılı gelirleri için 34 bin TL'yi (2019 yılı kâr paylarının vergilendirilmesinde bu tutar 40 bin TL olarak uygulanacaktır) aşıyor ise beyan edilecektir.

Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nden, kârın dağıtımı aşamasında yapılan %15 oranındaki vergi kesintisinin tamamı (istisnaya isabet eden kısım dahil) mahsup edilmekte olup, mahsup sonrası kalan tutar genel hükümler çerçevesinde red ve iade edilmektedir.

Örnek: Mehmet Gedik, 2018 yılında tam mükellef bir kurum olan (Z) A.Ş.'den brüt 10 milyon TL tutarında kâr payı (temettü) elde etmiştir. Elde edilen kar payı üzerinden kurum bünyesinde ödeme anında %15 oranında 1.5 milyon TL vergi kesintisi yapılmıştır. Mehmet Gedik'in beyana tabi başka bir geliri yoktur.

Mehmet Gedik'in elde ettiği 10 milyon TL kâr payının yarısı GVK'nın 22. maddesinin 3. bendine göre Gelir Vergisi'nden istisna olup, beyan edilecek kâr payının yarısı olan tutar 5 milyon TL'dir. Bu tutar GVK'nın 86/1-c maddesine göre 2018 yılı için beyan sınırı olan 34.000 TL'yi aştığı için beyan edilecektir. Kurum bünyesinde yapılmış olan vergi kesintisinin tamamı hesaplanan Gelir Vergisi'nden mahsup edilecektir. Buna göre, kâr payının Mart/2019'da beyanı ile ödenecek Gelir Vergisi şöyle olacaktır.

Yukarıdaki rakamları konunun daha net anlaşılması açısından bilinçli olarak seçtim .10 milyon TL kâr payı alan bir kişi sadece ve sadece 240.480 TL Gelir Vergisi ödemektedir. Bu sonucun ortaya çıkmasının temel nedeni; kâr payının yarısı beyan ediliyor olmasına rağmen, toplam kâr payı üzerinden yapılan stopajın tamamının ödenecek Gelir Vergisi'nden mahsup edilmesidir.
 

ARAYAN BULUR…

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 2018 Faaliyet Raporu'nda yer alan 2018 yılı muhtasar beyanname özetinde; kâr payları üzerinden yapılan kesinti tutarının 4.508.303.362 TL olduğu yer almaktadır.

Önümüzdeki hafta Meclis'te görüşülecek vergi teklifine, “Kâr paylarının vergilendirilmesinde istisnaya isabet eden stopaj tutarı ödenecek vergiden mahsup edilemez” diye bir hüküm ekleyin: 2018 rakamlarına göre 2.254.151.362 TL kasada kalsın. Hem bütçeye ilave kaynak olur hem de “Çok kazanandan çok vergi alıyoruz” söyleminiz gerçekleşir. Yine her yıl açıklanan en çok Gelir Vergisi ödeyenler listesi, gerçekten de fazla vergi ödendiğini gösterir.

Nedim TÜRKMEN | Sözcü