İki binli yıllara kadar devam eden liberal dış ticaret politikalarının yerini korumacılığa bıraktığı bir dönemi yaşıyoruz. Dünya ekonomisinin en önemli gündem maddesinin pandemi olmasına rağmen, ticaret savaşları da gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.
Dünya ticaretinde söz sahibi olan ülke liderlerinin peş peşe korumacı bir dış ticaret politikası uygulayacaklarına ilişkin açılamaları ve yüksek gümrük vergisinin aktif bir politika aracı olarak kullanılması, global ticarette daralma beklentisine neden oluyor. Pandemi ile birlikte, uygulanan korumacılık nedeniyle bir çok ülke ciddi anamda ekonomik zarar ile karşı karşıya kalıyor.
ABD ile Ticaret Savaşı Nasıl Başladı?
ABD Başkanının yapmış olduğu korumacılık açıklamaları doğrultusunda, başta ülkemiz olmak üzere birçok ülkeden alüminyum ve çelik ithalatında ek vergiler tahsil edilmesine yönelik Başkanlık Kararnamesi yayımlandı. Söz konusu kararname ile ülkemizden yapılan çelik ithalatlarında % 25 oranında ek gümrük vergisi tahsil edilmeye başlandı.
ABD tarafından alüminyum ve çelik ithalatına karşı uygulanan ek vergiye karşı ülkemiz tarafından Dünya Ticaret Örgütüne yapılan bildirimde ABD menşeli 22 kalem eşyaya ilişkin ek vergi alınacağı bildirilmiş ve söz konusu vergiler hayata geçirilmiştir.
Ülkemiz tarafından uygulamaya konulan ek vergilerin çıkış noktası haksız yere Türk Menşeli ürünlerden alınan vergiler neticesinde ülkemizin yaşadığı zararın engellenmesi şeklinde tarif edilebilir.
Dijital Hizmet Vergileri Yeni Bir Ticaret Savaşına Neden Olabilir mi?
Basına yansıyan açıklamalarda ABD’nin; Türkiye, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Hindistan ve Avusturya´dan ithal edilen ürünlere gümrük vergisi getirilmesine onay verildiği açıklandı.
Söz konusu verginin çıkış noktası olarak, ABD yasaları uyarınca bir yıldır yürütülen inceleme neticesinde aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 6 ülkenin uyguladığı dijital hizmet vergilerinde Amerikan şirketlerine ayrımcılık yapıldığı iddiası var.
ABD Ticaret Temsilciliği bu inceleme neticesinde, 2 milyar dolarlık ürüne yüzde 25 vergi getirilmesine karar verdi. Anılan önlemin yürürlüğe girmesi durumunda, Türkiye'den ithal 310 milyon dolarlık ürün ek gümrük vergisi söz konusu olacak.
ABD tarafından daha önce yürürlüğe konulan çelik ve alüminyum ithalatındaki vergiye karşılık olarak ülkemiz tarafından da ABD menşeli ürünlerin ithalatında ek vergi yürürlüğe konulmuş ve ülkemizde benzer kapsamda bir ek vergiyi hayata geçirmişti.
ABD’nin Türkiye’den yapacağı ithalattan vergi almasına yönelik uygulamanın hayata geçirilmesi durumunda, benzer kapsamda bir uygulamanın da ülkemiz tarafından uygulanması beklenmektedir.
Sonuç olarak…
Pandeminin küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin devam ettiği bir ortamda, ABD tarafından uygulamaya konulan ek vergilerin küresel ticarete ve buna paralel olarak küresel refaha olumsuz etkileri olabileceği değerlendiriyor.
KPMG | Hakan UÇAK
