2009 yılında ilk olarak kullanılmaya Bitcoin ile başlayan kripto paralar, günümüzde 1,5 trilyon dolar gibi bir hacme ulaştı. Kripto paraların merkezi bir yapılarının olmaması, piyasaya arzındaki ve güvenlikle ilgili kaygılar, yatırımcıların kripto paralara temkinli yaklaşmasına sebep oluyordu. Günümüzde ise kripto para piyasasında yaklaşık 5000 çeşide yakın farklı kripto para primi bulunmakta ve kripto para piyasası büyüklüğünün %62’sini Bitcoin oluşturuyor.
Ancak aradan geçen zamanda yatırımcılarda oluşan inanç artışı ve özellikle 2021 yılının başından itibaren yaşanan hızlı yükseliş, tüm dünyada bu para birimlerine olan ilgi ve talebi arttırdığı gibi, yasa koyucuların ve büyük ekonomilerin de üzerinde yasal düzenleme baskısını giderek arttırıyor. ABD Hazine Bakanı Yellen tarafından kripto para birimlerinin bazı illegal faaliyetlerin perdelenmesi maksadıyla kullanıldığını söylemesi, dünya çapında tanınmış Elon Musk ve Bill Gates gibi ünlü iş adamlarının yaptığı açıklamalardan sonra veya yüksek miktarda alımlarının ardından kripto para piyasalarında meydana gelen dalgalanmalar özellikle ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (S.E.C.) tarafından bir an önce yasal düzenleme yapılması baskısını daha da arttırıyor.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan araştırmaya göre ise; dünyada en çok kripto para kullanımı olan ülkenin Nijerya olması söz konusu para birimlerinin suç gelirlerinin ya da kara paranın aklanması maksadıyla kullanıldığı düşüncesinin yaygınlaşmasına sebebiyet veriyor. Türkiye ise dünyada kripto para kullanımında 4 üncü, Avrupa’da ise ilk sırada yer alıyor. Dünyada kripto para kullanımında üçüncü sırada yer alan Filipinler’de ise Filipinler Merkez Bankası havale ve transfer şirketleri olarak çalışmak için birkaç kripto borsasını onayladığını açıkladı. Ülkemizde ise bu yoğun ilgiye rağmen kripto para piyasasının düzenlenmesi için yasal alt yapı henüz oluşturulmadı. Ancak kripto para birimlerine olan ilginin artması sebebiyle aralarında gelişmiş ülkelerinde bulunduğu 16 ülkede yasal düzenlemeler ve hukuki alt yapı oluşturulmuş durumda.
Ülkemizde yasal düzenlemeye kavuşturulan FinTek (FinTech) piyasalarındaki hızlı büyüme ve gelişim de göz önüne alındığında, bankacılık sektörünün ve FinTek piyasalarının Kripto Paralara da artan ilgisi sebebiyle, küçük yatırımcıların korunması, kara para ve suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi, vergi kazancında kayıpların yaşanmaması ile terör finansmanın önlenmesi maksadıyla ülkemizde de bir an önce kripto para piyasaları ile ilgili yasalaştırma ve hukuki alt yapının oluşturulması çalışmalarının hızlandırılması zaruridir. Aksi taktirde son dönemlerde ülkemizin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalarla yükümlülük altına girdiği terör finansmanın, kara paranın ve suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi gibi konularda yapılan yasal düzenlemelerin uygulanması gelişen teknoloji ile kripto paralara ulaşımın kolaylaşması sebebiyle oldukça zor olacaktır.
Gelişen kripto para piyasasına olan ilginin her geçen gün arttığı ülkemizde özellikle kripto paralarla ilgili dolandırıcılık ve siber suçlarda artışın da olduğu göz önüne alındığında mevcut yasal düzenlemelerle bu piyasaya kamu otoritesinin hakim olabilmesi mümkün görünmediği gibi, yargı mercilerinin yaşanacak ihtilafları çözmekte zorlanacağı da gözönüne alındığında, yasal alt yapı çalışmaları için gerek teknik gerekse hukuki alt yapı çalışmalarının bir an önce tamamlanmasını bekliyoruz.
Hürses | Av. Oğuzhan Buhur
