Ticari faaliyetlerini arttırmak gayesi ile Şirketler aktiflerinde kayıtlı Gayrimenkullerini satış veya trampa ile başka şirketlere devir etmektedirler. Söz konusu Gayrimenkul olduğunda ise istisna gibi çok yönlü boyutu olan bir durum ortaya çıkmakta ve farklı görüşler, yorumlar yapılması sonucu mükellefler zor durumda kalabilmektedirler.
Yasal Mevzuat
Bilindiği üzere 5520 sayılı Kanunun 5/1/e maddesi gereğince şirket aktifinde 2 tam yıl süre ile kayıtlı Gayrimenkulün satış kazancının % 50 si Vergiden istisna edilmiştir.. Kazancın özel fonda (549 nolu hesapta) 5 yıl süre ile bekletilmesi, 5 yıl süre dolmadan sermayeye eklenmesi dışında işletmeden çekilmesi veya başka hesaba nakledilmesi sonucu zamanında ödenmeyen vergiler cezalı olarak tahsil edilir.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4/r maddesi gereğince de KDV den istisnası dır.Tabi istisnaların uygulanmasında tebliğ de belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekir.
Yasa ile Getirilen istisnaların temel amacı, şirketlerin nakit ihtiyaçlarını karşılamak, sermaye ve öz kaynak yapısını güçlendirerek yeni yatırım yapacak mali güce ulaşmalarını sağlamaktır.
Gayrimenkullerin Borca Karşılık Trampasında istisna uygulanabilir mi?
Somut bir olayda taşımacılık faaliyetinde bulunan bir şirketin aldığı araç karşılığında borçlandığı borca denk gelen meblağ karşılığında şirketin aktifinde kayıtlı Gayrimenkulü (2 yıllık süreyi tamamlayan) rıza en borcu olan şirkete trampa ettiği durumda istisnadan yararlanıp yararlanamayacağı hususunda verilen bir görüşte;
"İstisna uygulanabilmesi için taşınmazlar ile iştirak hisselerinin satılması ve bu işlemden bir kazanç elde edilerek, satan kurumun mali yapısında bir iyileşmenin olması gerekmektedir. Bu nedenle, söz konusu aktif kalemlerin para karşılığı olmaksızın devir ve temliki, trampası gibi işlemler istisna kapsamına girmemektedir.
İstisna uygulamasında, her şeyden önce satış bedelinin nakit olarak tahsil edilmesi gerekmektedir. Nakit olarak tahsil edilmese de her an nakde dönüştürülmesi kolay altın, Devlet tahvili, Hazine bonosu, Toplu Konut İdaresince çıkarılan veya İMKB'de işlem gören hisse senetleri, tahvil ve bonolar ile de tahsil edilebilmesi mümkündür. Ancak, bu kıymetlerin en geç iki yıllık tahsil süresinin sonuna kadar nakde dönüştürülmesi gerekir."
……faturaların incelenmesinden, şirketinizce satın alınan otobüslerin ….. tarihli ve …… tarihli faturalarla şirketinize fatura edildiği; tarla vasıflı taşınmazların da ……… tarihinde şirketinizce …….ye fatura edildiği anlaşılmıştır. Buna göre, esas faaliyeti taşımacılık olan şirketinizin tarla vasıflı taşınmazları otobüs niteliğindeki taşıtlarla trampa etmesinden doğan kazancın anılan Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnaya konu edilmesi mümkün değildir. Antalya Vergi Dairesinin 12/08/2020 tarih 49327596-125.05 KVK 2019.ÖZ36-E.124405 sayılı özelgesi
02.03.2021
Saygılarımla,
Memduh ÖZCAN
SMMM
Kaynak: GİB-MEVZUAT
