80 milyon nüfusun 70 milyonuna hiç fayda sağlamayacağı halde, maliyet üstleneceği bir köprümüz daha oldu. 15 Mart Çanakkale Köprüsü. Limak – Güney Kore ortaklığı tarafından yapılan köprünün geçiş ücreti 15 Euro + KDV. Bugünkü fiyatlarla 290 TL civarında. Kararnameler çıkartılıyor, kiralar döviz cinsinden olamaz veya ihracatçının getirdiği dövizin %25’ini bozdurma zorunluluğu gibi. Ama işin içine Limak girince ödeme garantisi dolar veya Euro cinsinden oluyor. Neden?

            Ayrıca günlük 45 bin araç geçiş garantisi var. Hesaba göre saniyede bir araba geçmesi gerekiyor. Eksik olursa hazineden karşılanacak. Feribotlarda otomobillerin geçişi 95 TL iken üç kat fiyat niye veriliyor. Tabi birilerine böyle bol keseden verip hazineye yüklenildiğinde, hazinede vatandaşa yükleniyor. 2022 ilk iki ayında cezalar nedeniyle tahsil edilen tutar 6 milyar yüz milyon TL. Bunun 1,1 milyarı trafik cezası. Yıllık bütçede belirtilen 8,5 milyar TL’nin %72’si iki ayda vatandaştan alınmış. Bu gidişle yılsonunda 25 milyarı geçecek gibi. Yurtdışı çıkış harcı 50 TL’den 150 TL’ye çıkarılmış yani her şey 3 katı arttırılıyor.

            Özet olarak söylemek gerekirse öde 5’liye yüklen vatandaşa yönteminde değişen bir şey yok.

            Tarihte kahramanlıklarla Çanakkale’yi geçilmez yapmışız. Günümüzde ise abartılı fiyat ve garantiler nedeniyle, Çanakkale geçilmeze dönüşecek gibi.

Kur korumalı mevduat hazineyi vuruyor

            2021 Aralık ayında doların 18 TL’ye kadar çıkış sonrasında dolar kurunu durdurma amacıyla, kur korumalı mevduat aracı kullanıldı. Diğer bir ifade ile TL’ye dönüşülmesi durumunda kur garantisi verildi. Bugün itibarıyla kur korumalı mevduat hesabının hacmi 561 milyar TL’ye çıktı.

            İlk parti, yani Aralık 2021’de açılan kur korumalı mevduat tutarı olan 70 milyar TL’lik kısmın vadesi 23 – 24 Mart tarihlerinde dolmaktadır.

            Hesapların açıldığı tarihte dolar kuru 11,84 TL idi. Bugünlerde ise 14,80 TL civarında seyrediyor. Uygulanacak faiz oranı ise %14 – 17 aralığında olacak. Bu durumda hazinenin yükünün ne olacağının hesabı ise şöyledir.

            70 milyar TL mevduatın açıldığı tarihteki dolar cinsinden tutarı 70 milyar / 11,84 = 5,9 milyar dolardır. Bugün itibarıyla kur 14,80 olduğundan TL olarak 5,9 milyar x 14,80 = 87 milyar TL ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 87 – 70 = 17 milyar TL fark oluşmaktadır.

            %17 faizin 3 aylık oranı 17 / 4 =%4,25 üç aylık faiz oranı ile olması gereken faiz 70 milyar x 4,25/100 = yaklaşık 3 milyar TL.

            Dolayısıyla hazinenin ödeyeceği fark 17 milyar – 3 milyar = 14 milyar TL olmaktadır. İlk 3 aylık dönem için 70 milyar TL mevduat karşılığında hazineye binen yük 14 milyar TL. 561 milyara binecek yükün dolar kuruna göre nereye çıkacağı meçhul. Dayan vatandaşım dayan.

Kocaeli | Fikret GÖKMEN