25.03.2022 Tarihi İtibarıyla T.M.B.M sine sunulan 39 maddelik yeni bir torba kanun teklifi, Plan ve Bütçe komisyonunda kabul edildi .Söz konusu Kanun teklifinin Meclis Genel Kurulunda da kabul edilmesi ile birlikte ile artık “ Naylon Faturacılık” tarihe karışacak!
11 temel ilke, 9 amaç, 50 hedef ve 393 faaliyetten oluşan ve kademeli olarak 2 yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülen İnsan Hakları Eylem Planı yaklaşık 1 yıl önce kamuoyu ile paylaşılmıştı. Eylem planının vergi mevzuatına ilişkin içerdiği köklü değişlikler ise; “zincirleme suç “ve “ etkin pişmanlık “ başlıkları halinde özetlenebilir. Yapılan bu bilgilendirmelerin ardından; tarafımdan değişik platformlarda yapılan açıklamalar ile;zincirleme suç kavramının ve ceza davalarında uygulanan etkin pişmanlık sisteminin vergi suçları içinde uygulanmasının pratikte uygulanmasının pek mümkün olmayacağı bu uygulamaların pratikte birçok sakıncası olacağını beyan etmiştim.
O tarihte yapılacak düzenlemelerin tam içeriğini bilmemekle beraber eleştirdiğimiz;
1) Vergilendirmede dönemsellik ilkesinin zedeleneceği,
2) Etkin pişmanlık sürecinin iyi yönetilmesi gerektiği aksi takdirde, sahte fatura düzenleyicileri için can simidi olacağı,
3) Naylon fatura suçlarının hafifletileceği ve caydırıcılığın azalacağı
konu başlıklarıydı.
Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen kanun teklifinde, VUK 359. madde kapsamındaki suçlar, zincirleme suç kavramına sokularak, her hesap dönemi için ayrı ayrı ceza uygulamasından vazgeçilerek, suçun işlendiği birçok hesap dönemi olsa bile ceza tek olarak uygulanacaktır. Yani bize göre birbirinden bağımsız ve müstakil olan hesap dönemi kavramı ortadan kalkacak ve suçun var olduğu tüm hesap dönemleri tek bir dönem olarak kabul edilecektir. Bize göre bu şekilde ortaya çıkabilecek sorunlardan birisi vergi incelemelerinin nasıl yapılması gerektiği diğeri ise zaman aşımı sürelerinde nasıl dikkate alınması gerektiği olacaktır.
Plan ve Bütçe komisyonunda kabul edilen kanun teklifinde; VUK 359. maddesi hükmünde yer alan fiiller nedeniyle öngörülen 3 yıl hapis cezaları 5 yıla, 5 yıl olarak öngörülen hapis cezaları ise 8 yıl olarak artırılarak değiştirilmiştir. Yani aslında her takvim yılı için ceza uygulaması kaldırılmış, zincirleme suç ve tek ceza ilkesi benimsenmiş olup; ancak buna karşın her fiil için öngörülen hapis cezaları artırılmıştır. Etkin pişmanlık müessesesini hiç dikkate almaksızın; yapılan bu değişikliğin yerinde bir değişiklik olduğunu söyleyene bilir.
Ancak bize göre; bu torba kanun ile getirilen yeniliklerin bir diğer önemli başlığı ise “ceza davalarındaki etkin pişmanlık hükümlerinin vergi suçları için de uygulanabilmesini öngören” etkin pişmanlık düzenlemesidir. Türk Ceza Kanunu’nda yer alan mevcut yasal düzenlemede herhangi bir suça karışmış bir kişinin, suçunu itiraf etmesi halinde, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlandırılarak, cezanın kaldırılması ve / veya cezada indirimi yapılmaktadır. Ceza Kanunda yer alan bu düzenlemenin karşılığı gelen benzeri bir uygulama ise vergi uygulamaları yönünden Vergi Usul Kanunu ile yapılmıştır.
Vergi Usul Kanununun “pişmanlık ve ıslah” başlıklı 371’inci maddesinde “Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez.
Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından herhangi resmi bir makama dilekçe ile veya şifahi beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması şarttır.)
Haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde herhangi bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olması.
Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak on beş gün içinde tevdi olunması.
Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak on beş gün içinde tamamlanması veya düzeltilmesi.
Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak on beş gün içinde ödenmesi. Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz.
Bu durumda, Pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için vergi incelemesine başlanmadan pişmanlıkla vergi beyannamelerinin verilmesi gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır.
Gelelim torba kanun ile teklif edilen ve Plan ve Bütçe komisyonunda kabul edilen “Etkin Pişmanlık Müessesine”; Vergi Usul Kanunun hali hazırda mevcut olan pişmanlık müessesesinin uygulanmasında biz uygulayıcılara göre herhangi bir sorun bulunmamaktaydı. Mevcut hali ile bu uygulamadan faydalanabilmek için olayın vergi dairesinin bilgisine girmemiş olması (incelemenin başlamamış olması) gerekmekteydi.
Oysa plan ve bütçe komisyonunda kabul edilen kanun metninde pişmanlıktan yararlanabilmek için incelemenin başlamış olması halinde, hatta kovuşturma sonuçlanana kadar olayın her aşamasında pişmanlıktan faydalanılabilmektedir!
Yeni düzenleme ile, İnceleme sonuçlanmadan etkin pişmanlıktan faydalanması haline vergi cezalarında ve faizlerde %50 indirim sağlanılmıştır. Etkin pişmanlık müracaatında kovuşturma sonuçlanmadan yapılması halinde ise; 1/3 oranında ceza ve faizlerde indirim söz konusu olacaktır. Yani olayın her aşamasında etkin pişmanlık ve buna bağlı olarak da ceza ve faizlerde indirim öngörülmektedir.
Ayrıca kişilerin lehine olan kanunların geriye yürüyebileceği genel ilkesinden hareketle; hem zincirleme suç hem de etkin pişmanlık düzenlemesinden hali hazırda kovuşturması tamamlanmamış olan tüm mükellefler faydalanabilecektir.
Bize göre söz konusu kanun teklifinin yasalaşması, naylon fatura uygulamasını azaltmayacağı gibi aksine artmasını sağlayacaktır. Çünkü yapılan yeni düzenleme ile uygulanacak hapis cezaları artırılmakta iken her aşamada pişmanlık hükümlerinden faydalanılma ve buna bağlı olarakta ceza ve faizde indirimin getirilmiştir.
Yani naylon fatura düzenleyicileri;
Zincirleme suç ilkesi kabul edildiği,
Buna bağlı olarak da hapis cezaları artırıldığı,
Etkin pişmanlık müessesesinden ise olayın her aşamasında faydalanılması mümkün olduğu için; hapis yatmamak adına vergi aslını, indirimli ceza ve faizi ödeyerek süreci hüküm giymeden sonlandırabilecektir. Dolayısıyla da bize göre naylon faturacılıktan hüküm giymek de tarihe karışacaktır. Bize göre bu yeni düzenlemeye bağlı olarak vergi gelirlerinde bir artış meydana gelebilir ancak naylon fatura konusunda bir azalış olmayacağı gibi artış olacağını söylemekte yanlış olmayacaktır. Dolayısı ile söz konusu kanun teklifinin Meclis Genel Kurulunda görüşülürken yukarıda açıklamaya çalıştığımız sakıncalarının dikkate alınarak revize edilmesi çok yerinde olacaktır.
PiyasaRaporu | Yılmaz SEZER
