Hemen her gün yeni bir uygulama, yeni bir düzenleme ile karşı karşıya kalıyor, bunların doğuracağı ve/veya doğurduğu sonuçları tartışıyor ve yaşıyoruz. Bu düzenlemelerin bir kısmı vergi mükelleflerinin lehine iken, diğer kısmı onlara yeni ek mali yükümlülükler getiriyor.

Yaklaşık bir yıldır içinde bulunduğumuz pandemi süreci vergi mükelleflerinin büyük bir kısmını olumsuz etkiledi, cirolar düştü, yordu ve yıprattı. Bu nedenle, pandemi sürecinde olduğumuz gerçeği de dikkate alınarak her yeni düzenlemenin bin kere ölçülüp tartılarak ve düşünülerek uygulamaya konulması gerekiyor.

Bu noktada en çok dikkat edilmesi gereken konulardan birisi de, KDV iade düzenlemeleri ile ilgili.
 

KDV İadeleri Pandemi Döneminin Vazgeçilmez Finans Kaynağı Oldu

Evet, pandemi sürecinde KDV iadeleri, işletmelerin en önemli finans kaynağı haline geldi. Özellikle banka kredilerine ulaşamayan çoğu işletme finansman sıkıntısını KDV iadeleri ile giderdi. Tabi KDV iadelerinin hızlı bir şekilde alınması da, bu işletmeler için ayrı bir önem taşıyordu.

Hakkını yemeyelim, Maliye bu süreçte özellikle KDV iadelerinin hızlı yapılması konusunda gerekli tedbirleri aldı ve buna yönelik düzenlemeleri yaptı. KDV iadeleri ile ilgili ihtisas vergi daireleri başta olmak üzere tüm Maliye idaresi ve personeli her şeye rağmen büyük bir özveriyle çalıştı. Bu yüzden de KDV iadelerinde ciddi bir sıkıntı yaşanmadı.

Ancak, gerek pandemi süreci gerekse mükelleflerin KDV iade talepleri kesintiye uğramadan devam ediyor!
 

Tevkifat KDV İadelerine Ödeme Şartı Geldi

Maliye, merkezi bütçe imkanlarını da dikkate alarak, tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerine, alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olması şartını getirdi! (35 Seri No.lu KDV Tebliği) Tevkifat iadelerine ödeme şartı getiren bu düzenleme, 1 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe girdi.

Bu şart nasıl mı getirildi?

Maliye, bunun için KDV Kanununda bir değişikliği yapmadı, KDV Genel Uygulama Tebliği’nde yer alan “İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması ŞARTI ARANMAZ.” şeklindeki cümleyi, “İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması ŞARTTIR.” şeklinde değiştirmek suretiyle gerçekleştirdi (KDV Genel Uygulama Tebliğinin I/C-2.1.5.1. no.lu bölümü).
 

Ödeme Şartı Tevkifat KDV İadelerini Yavaşlattı, Hatta Durdurdu

Maliye, tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde, daha önce alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi beyan etmiş olmalarını yeterli bulurken, 35 Seri No.lu KDV Tebliği ile 1 Mart 2021 tarihinden itibaren alıcıların tevkif ettikleri KDV’leri vergi dairelerine ödemiş olmaları şartını getirdi.

Dolayısıyla, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren tevkifat KDV iadeleri, tevkifatı yapan alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi sorumlu sıfatıyla beyan ederek vergi dairesine ödemiş olmaları halinde yapılıyor, ödememeleri halinde ise yapılmıyor. Maliye bu şekilde alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin ödenmesini sağlama görevini, kendisinden KDV tevkifatı yapılan mükelleflere yüklemiş bulunuyor. Normal şartlar altında, tevkif edilen KDV’nin alıcılardan tahsil edilmesi doğrudan Maliye’nin kendi görevi. Yeni düzenleme ile satıcılara, “KDV iadeni almak istiyorsan, alıcılara tevkif ettikleri KDV’yi vergi dairesine ödet” deniliyor ki, bu pek anlaşılır bir şey değil.

Maliye’nin KDV iadesi için ödeme şartı getiren bu düzenlemeyi yaparken, “verginin hazineye intikal ettirilmiş olması ilkesi”ni benimsediği anlaşılıyor. Ancak, Maliye’nin verginin tahsil edilme görevinin kendisinde olduğunu ve bu görevi başkalarına devretmemesi gerektiğini de unutmaması lazım.
 

Ödeme Şartı Getiren Düzenleme İptale Konu Olabilir Mi?

Tevkifat KDV iadelerini zorlaştıran ve Maliye’nin kendi tahsil görevini başkalarına devrettiğini gösteren bu yeni uygulamasının, KDV iadesi talep eden mükellefler bakımından yasal ve hukuki olmadığını düşünüyorum. Alıcılara tevkif ettikleri KDV’yi vergi dairesine ödettirilmesi görevinin, kendisinden tevkifat yapılan ve KDV indirimleri kısıtlanan satıcı mükelleflere yüklenmesi hakkaniyete de uygun değil. Düzeltilmemesi halinde, bu yeni düzenlemenin iptal davasına konu olması ve iptal edilmesi muhtemel görünüyor.
 

Maliye Yeni Düzenlemesinde Sorun Yaşanmaması İçin Genel Yazı Yayınladı!

Yeni düzenleme yürürlüğe girer girmez, bu düzenlemenin Mart 2021 öncesi dönemlere ait KDV iade talepleri için de geçerli olup olmayacağı konusunda uygulamada yoğun tereddütler oluştu ve bu konuda Maliye’ye yoğun başvurular yapıldı.

Maliye, bu konuda oluşan ve oluşması muhtemel tereddütleri gidermek için bir Genel Yazı çıkararak, Vergi Dairesi Başkanlıkları ve vergi dairelerine gönderdi (31.03.2021 tarihli ve E-64994458-130(5509-787).E.45423 sayılı Genel Yazı).

Söz konusu Genel Yazıda yapılan açıklamalara göre;

  1. 1 Mart 2021 tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV iade talepleri için 1 Mart 2021 tarihinden önce iade talep dilekçesi verilmişse, ödeme şartı aranılmayacak.
  2. 1 Mart 2021 tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak yapılan kısmi tevkifat uygulamasından doğan iade/mahsup talepleri için, iade talep dilekçesi 1 Mart 2021 tarihinden sonra verilmişse, alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmesi şartı aranılacak.
  3. 1 Mart 2021 tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılan kısmi tevkifat uygulamasından doğan iade talebinin bir kısmının 1 Mart 2021 tarihinden önce gerçekleştirilmesi, kalan kısmının ise 1 Mart 2021 tarihinden sonra iade/mahsubunun talep edilmesi halinde, yine alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi vergi dairesine beyan ederek ödemesi şartı aranılmayacak.
  4. Alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen tutarların, yapılandırma kanunları veya 6183 sayılı Kanunun 48. Maddesine göre tecil edilmesi durumunda, satıcıların kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV iade talepleri ödeme şartına bakılmaksızın sonuçlandırılacak.

Bize göre, yeni düzenleme Mart 2021 öncesi dönemlere ilişkin KDV iade talepleri için hiç uygulanmasa daha doğru ve hukuki olurdu.
 

KDV İadesinde Sorun Yaşanmaması için, Ödeme Şartı Kaldırılmalı

Maliye’nin KDV tevkifat iadelerinde, iade işleminin alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi vergi dairesine ödemiş olmaları şartına bağlayan bu yeni düzenlemesi yürürlüğe girer girmez sorunlara ve şikayetlere neden olmaya başladı. Yeni düzenlemenin KDV iadelerinde gecikmelere ve bu konuda haklı şikayetlere neden olacağı belirtiliyor.

Bize göre, tevkifat KDV iadelerinde ödeme şartından vazgeçilerek, önceden olduğu gibi tevkif edilen KDV’nin alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilmesi yeterli sayılmalı, KDV iadelerinde ödeme şartına bağlı olarak yaşanan ve yaşanması muhtemel sorunlar kökten giderilmeli.

Ne dersiniz?

Dünya | Abdullah TOLU