Yazımın başlığını okudu-ğunuzda “yok artık, mümkün değil“ diye düşüneceksiniz. Yazımın tamamını okuduğunuzda ise; ”mülkiyet hakkımız“ pamuk ipliğine bağlı diyeceksiniz.

Bugün sizlere, kamuoyunda döviz büroları olarak bilinen yetkili müesseselerle ilgili bir Tebliğ düzenlemesinin, nelere yol açabildiğini anlatmaya çalışacağım.
 

VERGİ BORCUNUZ OLURSA; HAZİNE ZORU İLE ŞİRKETİNİZDEN KOVULURSUNUZ…

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'da tanımlanan yetkili müesseselerin kuruluş, faaliyet, şube açma, yükümlülük ve denetimlerine dair usul ve esaslar 30 Ocak 2018 tarih ve 30317 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara ilişkin 2018-32/45 sayılı Tebliğ ile belirlenmiştir.

Bu tebliğin kuruluş şartlarını düzenleyen altıncı maddesinin (d) bendinde; Türkiye'de yerleşik her bir kurucu ortak ve tüzel kişi kurucu ortaklarda %10 ve daha fazla ortaklık payı bulunan kişiler ile şirket genel müdürünün, yönetim kurulu üyelerinin, imza yetkisini haiz çalışanlarının ve A Grubu yetkili müesseseler için iç kontrol görevlilerinin; kendileri ile %10 veya daha fazla ortaklık payı bulunan şirketlerinin vergi borcu bulunmaması şartı, tebliğde belirlenen diğer bir çok şart ile birlikte aranmaktadır.

Tebliğin 29. maddesinin dokuz numaralı bendinde; yetkili müesseselerin kurucularının kuruculuk şartlarını kaybettiklerinin anlaşılması üzerine, (bu şarta kurucuların kendilerinin ve %10 veya daha fazla ortak oldukları bütün şirketlerinin vergi borcu bulunmaması hali dahil) yetkili müesseseye bu kişi ve kurumların ortaklıktan çıkarılması için 60 güne kadar süre verileceği, bu süre içinde ortaklıktan çıkarılma gerçekleşmezse, faaliyet izninin iptal edileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
 

AYNI BAKANLIK İKİ FARKLI UYGULAMA…

Yetkili müesseseler ile ilgili vergi borcundan dolayı ortaklıktan atılma konusunu gündeme taşımaya karar verip, benzer müessese olan kıymetli madenler borsası aracı kuruluşlarında nasıl düzenleme yapılmış diye baktığımda; bu şirketlerle ilgili tamamen tesadüf 21 Şubat 2021 yani dün bir yönetmelik değişikliği oldu ve değişiklik Resmî Gazete'de yayımlandı. Bu tür kuruluşlar ile ilgili 2007 yılında yayımlanmış olan yönetmelikte de çok önemli değişiklikler yapıldı.

Buna göre, yetkili müesseselerde vergi borcu nedeniyle ortaklıktan çıkartılma hali tanımlanmışken; kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında borçlu olmamak şartı getirildi. Yani kapsam genişletilerek; vergi borcunun yanında sigorta, trafik para cezası, köprüden kaçak geçiş gibi cezalar nedeni ile devlete hiç borcu olmamak koşulu getirildi. Bu yönetmelik değişikliği ile kamu borcundan dolayı ortaklıktan çıkartılma ile ilgili olarak borcu olan kişi ya da kurumlar 30 gün içinde borcun ödendiğini tevsik ederlerse, ortaklıktan çıkartılma işleminin yapılmayacağına ilişkin düzenleme de yapıldı.
 

30 günlük süre veriliyor

Ülkemizde 750 adet yetkili müessese ve bu müesseselere bağlı 89 şube mevcuttur. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın denetimi altında olan yetkili müessesede ortak ve vergi borcunuz varsa; borcunuzu ödemenize bile müsaade edilmeden, direkt ortaklıktan çıkartılmanız gerekiyor. Aynı Bakanlığın denetiminde olan Kıymetli Maden Borsası Aracı Kurumu ortağı iseniz, size borcu ödemeniz için 30 günlük süre tanınıyor ve bu süre içinde borcu öderseniz, ortaklıktan çıkartılma işlemi yapılmıyor.

Devletin kamu ihalelerine giriş şartı olarak vergi ve sigorta borcu yoktur yazısı ya da borç olsa bile, yapılandırılmış olmasını yeterli gördüğü bir ülkede; 10 milyon sermaye koymuş bir ortağı 10 bin, 50 bin lira vergi borcu için ortaklıktan çıkartmanın zorluğunu, herhalde bu tebliği yazan bürokratlar bilmiyor. Yeni ortak bulmak, bu kadar kolay mı? Ödeme veya yapılandırma için süre verip, uygulamayı bu şekilde yapmak daha doğru değil mi? Mülkiyet hakkını koruyan Anayasa düzenlemesinden haberiniz yok mu? Borçları nedeniyle yetkili müessese ortağının yetkili müessesedeki hisseleri haczedilip, satılsa ne olacak? Yeni ortağı kabul edip etmemek Bakanlık kararına bağlı.

İktisadi, ticari ve teknik icaplara uygun olmayan düzenlemeler yapıp, yatırımcıyı uğraştırmak yerine, nasıl işlerini kolaylaştırırız düşüncesiyle hareket etmek, daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Sözcü  | Nedim TÜRKMEN