Bildiğiniz üzere vergi mevzuatımızda pişmanlık müessesesi öteden beri uygulanmaktadır. Mevcut uygulamada;

Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerin kanuna aykırı durumlarını, ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi halinde, bildirilen hususun daha önce vergi dairesinin bilgisine girmemiş olması şartıyla, pişmanlık hükümlerinden faydalanabilmekte ve vergi ziyaı cezası kesilmemekteydi.

15 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7394 Sayılı "Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile vergide kaçakçılık cezalarında etkin pişmanlık hükümleri getirildi ve bunun yanı sıra yeni düzenlemeler yapıldı.


Hapis Cezalarında Üst Sınır Artırıldı,

Vergi Usul Kanununda yapılan değişiklik ile kaçakçılık suçlarında verilecek hapis cezalarının üst sınırları artırılmıştır.

- Muhasebe hilesi yapma, çift defter tutma, defter ve belgeleri tahrif etme, yanıltıcı belge tanzim veya kullanma suçları, ibraz etmeme vb. fiillere verilecek cezanın üst sınırı üç yıldan beş yıla,

- Defter ve belgeleri yok etme, sayfalarını değiştirme, sahte belge düzenleme veya kullanma vb. fillere verilecek cezanın üst sınırı beş yıldan sekiz yıla,

- Anlaşması olmamasına rağmen belge basma ve bunları bilerek kullanma fiiline verilecek cezanın üst sınırı beş yıldan sekiz yıla,  

- Ödeme kaydedici cihazların programları ile oynama şeklinde ifade edebileceğimiz fiillere verilecek cezanın üst sınırı da beş yıldan sekiz yıla,

çıkarılmaktadır.


Etkin Pişmanlık,

Vergi Usul Kanununda yapılan düzenleme ile kaçakçılık kapsamındaki suçlar bakımından soruşturma ve kovuşturma aşamasında etkin pişmanlık düzenlemesi getirildi. Tarh edilen verginin, hesaplanan gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının;

1- Soruşturma aşamasında ödenmesi halinde, fail hakkında verilecek hapis cezası yarı oranında,

2- Kovuşturma aşamasında hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde, üçte bir oranında indirim yapılacak.

Etkin pişmanlıktan yararlanılabilmesi için; vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması ve başvurulmuşsa vazgeçilmesi gerekiyor.

Bu düzenleme; sadece incelemeleri, soruşturmaları, ceza davaları devam eden kişileri değil, hapis cezası almış kişileri de etkilemekte. Haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında olanlar; kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde vergi, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile vergi cezalarının yarısını ödemeleri koşulu ile soruşturma evresi için yapılan etkin pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilirler. Bu durumda hapis cezaları yarıya indirilecektir.


Zincirleme Suç,

Yeni düzenlemeyle yapılan bir diğer önemli değişiklikte, Türk Ceza Kanun’unda yer alan “Zincirleme Suç” kavramının vergi kanunlarında yerini almasıdır.

Öncelikle zincirleme suç kavramını açıklayayım. Türk Ceza Kanunu’nda zincirleme suç; bir kişiye karşı aynı suçun değişik zamanlarda birden fazla işlenmesi olarak açıklanmış ve bu suçların bağımsız suç olarak kabul edilmesi yerine, suçlar birleştirilerek ceza verilmesini, ancak verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılmış şekilde olması öngörülmüştür.

Ancak yapılan bu düzenleme beraberinde birçok soruyu da birlikte getirmektedir.

Zincirleme suç uygulamasında, her bir fiilin ayrı mı, yoksa fiillerin bir bütün olarak mı ele alınacağı, belirsiz konulardan birisidir. Örneğin bir mükellef aynı takvim yılında hem sahte hem yanıltıcı belge kullanır hem de defterlerini ibraz etmez ise, ayrı ayrı suçlar mı yoksa zincirleme suç mu işlediği kabul edilecektir? Faklı vergilendirme dönemi söz konusu olursa, değerlendirme nasıl olacaktır?

Zincirleme suçun vergi suçları alanında da uygulama olanağı bulması, cezanın caydırıcılığının artması açısından önemlidir. Ancak ortaya çıkabilecek sorunların çözümüne ilişkin yasada detaylı bir düzenleme yapmadan, çözümü uygulamaya bırakmak sadece sorunun daha da büyümesine yol açar.

Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.

Erol ÇEMBER       
Yeminli Mali Müşavir