Hazine ve Maliye Bakanı'nın 2 milyon TL'ye kadar uygun faizli konut kredisi verileceğini açıklaması ile beraber, ülkemizde 3 gün içinde bu fiyat bandına yakın 65.000 satış ilanının rakamlarının hemen artırıldığının tespiti yapılmıştı. Yetkililer, fiyatları suni olarak artırıp, enflasyona neden olanlarla ilgili işlem başlatacaklarını açıklamışlardı. Bu amaçla 31.05.2022 tarihli ve 31852 sayılı Resmî Gazete'de 538 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı bu tebliğ düzenlemesi ile taşınır ve taşınmazlar ile mal ve hizmetlerin alınması, satılması veya kiralanmasının temin edilmesine yönelik olarak internet ortamında verilen ilanların yayımlanmasına aracılık eden; aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılarına sürekli bilgi verme zorunluluğu getirdi.

Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenler 1. sınıf tüccar ile serbest meslek erbabı ise 3.400 TL, 2. sınıf tüccar, defter tutan çiftçi, kazancı basit usulde tespit edilenler ise 1.700 TL ve bunların dışında kalanlar hakkında ise 880 TL Özel Usulsüzlük Cezası uygulanacaktır.

HANGİ BİLGİLER BİLDİRİLECEK?

Sürekli bilgi verme zorunluluğu getirilenler, takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirmiş oldukları işlemlerle ilgili;

Verilen hizmetin sağlandığı internet adres veya adreslerini,

Hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilere ait ad soyad/unvan, TCKN/YKN/VKN bilgileri ile işyeri adres bilgilerini,

Hizmet verilenler adına gerçekleştirilen taşınır, taşınmaz, mal ve hizmet satış/kiralama işlemlerine ilişkin her bir tahsilat veya satış işlemi tutarı ve tarihi ile tahsil edilen tutarların aracılık hizmeti verilenlere ödenmesine ilişkin banka hesap bilgilerini,

Başkanlık tarafından belirlenecek diğer bilgileri,

elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerine bildirmek zorunda.

Ayrıca ilan verenler, aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcıların bu kapsamda bildirmek zorunda oldukları bilgileri bunlara temin etmek zorunda olduğu gibi, bu bilgilerin doğruluğundan da sorumludurlar.

BİLDİRİM KAPSAMINA HANGİ İLANLAR GİRİYOR?

Bu tebliğ kapsamında bildirilmesi zorunlu olan bilgiler takip eden ayın son günü saat 23.59'a kadar Gelir İdaresi Başkanlığı'na aylık bildirilmek zorundadır. Buna göre ilk bildirim ilk kez 2022 Haziran ayında verilen ilanlara ilişkin olarak takip eden ayın son günü olan 31.07.2022 tarihine kadar verilecektir. (Bu tarih hafta sonuna isabet ettiği için son bildirim tarihi 01.08.2022'dir.)

Sürekli bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin, bu tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla yayında olan ilanlar ile bu tebliğin yayımlandığı tarihten 31.05.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk kez verilen ilanlara (bunlardan bu tebliğin yayımlandığı tarihten 31.05.2022 tarihine kadar yayından kaldırılanlar ile 2022 Haziran ayında yayını devam eden veya yayından kaldırılanlar dâhil) ilişkin bildirimi 31.08.2022 tarihine kadar yapmaları gerekiyor.

TAPU HARCI ORANLARI İNDİRİLMELİDİR

Hazine ve Maliye Bakanı'nın suni olarak fiyatların yükseltildiği, enflasyona neden olunduğu ve bu duruma müdahale edecekleri beyanının ardından yayımlanan tebliğde, tebliğin amacı; “Vergiye uyum düzeyinin ve kayıt dışı ekonomi ile mücadelede etkinliğin artırılması amacıyla vergiye tabi olay ve bu olay ve işlemlerin kavranabilmesi amaç olarak ortaya konulmuştur” şeklinde açıklanmış ve enflasyonla mücadeleden hiç bahsedilmemiştir. Zaten maliyenin görevi enflasyonla mücadele değil, vergilendirilmeyen gelirlerin vergilendirilmesini sağlamaktır.

Ülkemizde son yıllarda gayrimenkul ve taşıt satış/kiralamalarındaki hareketlilik ve satış ilanlarının internet ortamında yayımlanması, yayımlanan bu ilanlardaki satış ve kiralama fiyatlarından hareketle ilanları verenlerin bu satış ve kiralamalardan elde ettikleri gelirlerin mali idare tarafından takip edilmesinden daha doğal bir şey olamaz. Bu konuda geç kalındığını da söyleyebiliriz.

Türkiye'de gayrimenkullerin satış bedeli, satış bedelinin “vergi değeri” üzerinden yapılması ayrıca alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı %2 tapu harcı tahsil ediliyor olması nedeniyle işleme konu bedellerin düşük gösterilmesine neden olmaktadır. Tapu harcının alıcı ve satıcıdan toplamda %4 yerine %0.5 ve %0.5 olarak uygulanması rakamların gerçeğe yakın değerlere ulaşmasını sağlayabilir. Maliye, yüksek tapu harcı hedefi ile hareket etmekle birlikte gelir ve kurumlar vergisi olarak alabileceği daha büyük bir vergi tutarından vazgeçmektedir.

İnternet ortamında 5 yıldan fazla sürede elinde tuttuğu bir gayrimenkulü satan kişiye değer artış kazancı olarak vergi doğmayacağı için, tapu harcı dışında sıkıştıracağınız bir konu olmayacaktır. Son 5 yılda Yİ-ÜFE (maliyet endekslemesi için) tutarı çok yüksek olduğu için, gayrimenkulü 5 yıl dolmadan elden çıkaranlar içinde çok fazla vergi çıkmamaktadır. Maliye, ipotekli konut satışlarında bankaca kullandırılan krediden hareketle çok kolay tarhiyat yapabiliyordu. Son yıllarda ipotekli konut satışının dip yapması nedeniyle buradaki performans ve ilave vergi geliri de çok azaldı.

İlanlarda yer alan satış bedeli ile tapuda gösterilen rakamlar arasında uyumsuzluk olması halinde işlemin tarafları “izaha davet” edilecek, izah kabul edilmez ise inceleme ya da takdire sevk edileceklerdir. Bu tebliğ düzenlemesi uygulamada birçok ihtilaf yaşanmasına ve satıcıların yeni platformlara yelken açmalarına neden olacaktır.

Sözcü | Nedim TÜRKMEN