Madalya, saat gibi daha farklı kıymetli eşyalar da çıkabilir. Sedat Bey e-postasında ‘kiralık kasadaki altın için veraset intikal vergisi (VİV) ödenir mi’ diye sormuş. Öncelikle kiralık kasadan çıkabilecek varlıkların hangilerinin vergiye tabi olmadığını söyleyelim: Mirasçılara intikal eden ev eşyası ile murise ait zat eşyası (kişisel eşyası) ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşyalar vergiden istisna. Bunların dışında; kasada yer alabilecek para, döviz gibi değerler vergiye tabi. (Beyanname düzenlenirken beyana tabi tüm varlıklar için güncel istisna tutarının da dikkate alınması gerekir.) Ziynet eşyaları; kişisel eşya kapsamında değerlendirilmediğinden, ölen kişiye ait kiralık kasada ziynet eşyası bulunması durumunda mirasçıların bu varlıkları VİV matrahına eklemesi gerekiyor.
ORTAK KASAYSA...
Kiralık kasalar her zaman tek kişi adına kayıtlı olmuyor. Eşlerin her ikisinin adına olan kiralık kasa; eşlerden birinin ölümü sonrası açıldığında, içerisindeki kişisel kullanıma konu olan altın bilezik, altın takı gibi ziynet eşyalarının sağ kalan eşe ait olduğu kabul ediliyor. Dolayısıyla kasa içerisinde bulunan ziynet eşyası normalde vergiye tabi iken, (müşterek kullanılan kiralık kasa için) sağ kalan eşin kişisel eşyası kabul edildiğinden vergi matrahına dahil edilmesi de gerekmiyor. Ancak; kiralık kasa iki kişi adına kayıtlı olsa da, kişisel kullanıma konu olmayan altın ve dövizlerin ise eşlerin ortak malı olduğu kabul edilerek yarısının VİV matrahına dahil edilmesi gerekiyor.
GAYRİMENKUL GEÇİŞİ
Sedat Bey, gayrimenkullerinin sağlığında çocuklarına geçişi ile ilgili de soru sormuş... Çocuklara gayrimenkuller satış da yapılabilir, bağış da yapılabilir. Konut satışı yapıldığında yüzde 4 tapu harcı hesaplanır. Gayrimenkul eğer bağışlanırsa tapu harcının oranı bu kez yüzde 6,831. Bağışlarda tapu harcı emlak vergi değeri üzerinden alınıyor. Ayrıca yüzde 5’ten başlayıp, yüzde 15’e kadar çıkan oranlarda VİV tarifesine göre vergi hesaplanması da gerekiyor. (Bağışı yapan anne, baba, eş ve çocuk değilse vergi oranları yüzde 10’dan başlayıp yüzde 30’a kadar çıkıyor.) 2021 yılı için söz konusu bağışlar için 7.703 lirası istisna. İstisnayı aşan kısım için VİV ödenir.
MİRAS DURUMU
Miras yoluyla edinilen gayrimenkul için tapu harcı ödenmiyor. Veraset intikal vergisinin oranı ise bağışa göre çok daha düşük oranlı... Yüzde 1’den başlayıp, yüzde 10’a kadar çıkıyor. 2021 için 334.534 liraya kadar intikaller vergiden istisna. Aşan kısım için VİV ödenir. Üç yılda ve 6 taksitte (her yıl Mayıs ve Kasım aylarında) ödenir. Gayrimenkulün değeri olarak emlak vergi değeri dikkate alınıyor.
Hürriyet | Ahmet KARABIYIK
