Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3. Maddesinin son fıkrasına göre, serbest bölgelerde imalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyeliğinin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar kurumlar vergisinden müstesnadır.
Bu istisnadan, bölgede yeni faaliyete geçen mükellefler ile faaliyet ruhsatlarında yer alan sürenin dolmasıyla normal vergileme rejimine tabi olacak mükellefler yararlanacaktır.
Ancak,
1. Üretim dışı faaliyetlerden,
2. Serbest bölge dışında üretilen malların satışından,
3. Faaliyet ruhsatında belirtilen alan dışında üretilen malların satışından
4. Serbest bölgede veya serbest bölge dışında fason olarak imal ettirilen ürünlerin satışından elde edilen kazançlar istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İstisna uygulamasında, imal edilen ürünün yurt dışına ya da yurt içine satılmasının bir önemi bulunmamaktadır.
Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3. Maddesinin son fıkrası uyarınca, serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançların gelir veya kurumlar vergisinden istisna edilebilmesi için;
- Bölgelerde ‘’ imalat’’ faaliyetinde bulunmak üzere almış oldukları ruhsatın bir örneğini,
- Sanayi sicil belgesi ve kapasite raporunun bir örneğini,
- İmalat faaliyetinde kullanılacak araç ve makine parkını gösteren bir listeyi,
Yeni mükellefiyet tesis ettirenler mükellefiyet tesisinde, durum değişikliklerinde ise (yeni bir alanda imalata başlayacak mükelleflerin bu durumu ruhsatlarına işlettirdikten sonra) değişikliği müteakiben verecekleri ilk geçici vergi beyannamesi ekinde, ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
İstisna uygulaması açısından, imalat faaliyetinin serbest bölgede yapılması gerekmekte olup imalatın belli safhalarına dışarıdan fason hizmet satın alınması istisna uygulamasına engel teşkil etmemektedir.
Ancak,
1. Fason imalatın sadece, sanayi sicil belgesi veya faaliyet ruhsatında yazılı üretim kapsamında yaptırılması,
2. Söz konusu istisna serbest bölgelerde yapılan imalata tanınmış olduğundan imalatın fason imalattan çok işletmenin kendi imalatından oluşması,
3. İmalat faaliyetleri ile ilgili olarak istisnadan yararlanacak kazanç tutarının fiili kapasite kullanımı ile sınırlı olması,
4. İş riskinin ve organizasyonun üstlenilmesi,
5. Hammadde ve yardımcı maddelerin temin edilmesi,
gerekmektedir.
Serbest bölgede imalat faaliyetinde bulunan bir mükellefin emtia alım satımı ile de uğraşması durumunda, imalat faaliyetlerinden elde edilen kazançlar istisna kapsamında değerlendirilecek; faaliyet ruhsatının 06/02/2004 tarihinden önce alınmış olması hali saklı kalmak kaydıyla, ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar ise istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.[1]
SERBEST BÖLGE KAZANÇ İSTİSNASININ KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE GÖSTERİLMESİ
Serbest bölge kazanç istisnası, kurumlar vergisi beyannamesinin ‘’ zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler’’ tablosunda yer alan ‘’ serbest bölgelerde elde edilen kazançlar’’satırında gösterilerek kurum kazancından düşülecektir. İstisna kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler neticesinde bir zarar doğması halinde ise bu satıra herhangi bir tutar yazılmayacak, KVK’nın 5/3 . maddesinde yer alan hüküm uyarınca söz konusu zararlar kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacağından zarar tutarları, beyanname de ‘’Kanunen kabul edilmeyen giderler’’ satırına eklenecektir.
Örnek:
(A)Kurumunun hem serbest bölgede hem de serbest bölge dışında faaliyette bulunmaktadır. Şirketin, 2017 döneminde bu faaliyetlerinden elde ettiği toplamticari bilanço karı 250.000 TL olup, serbest bölgedeki istisna kapsamındakifaaliyetlerinden doğan zararı 150.000 TL dir.
Bu verilere göre şirketin 2017 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde yer alması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir.
TİCARİ BİLANÇO KARI : 250.00
K.K.E.G. :150.000
ZARAR OLSA DAHİ İND. İST. VE İND. : -
DÖNEM SAFİ KURUM KAZANCI (Matrah) :400.000
----------------
[1]YILDIZ Murat- VURAL İrfan, Kurumlar Vergisi Rehberi- NİSAN 2018
