28.07.2017 tarih ve 64597866-125.05 sayılı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesi;

Şirketin aktifinde 2 yıldan fazla süreyle bulundurduğu iştirak hisselerini 2015 yılında vadeli olarak sattığı ve bu satıştan zarar ettiği, şirketiniz ile iştirak hisselerini satın alan şirket arasında düzenlenen protokol gereği satış bedelinin yaklaşık %30’luk kısmının 2015, 2016, 2017 yıllarında tahsil edileceği ve söz konusu tahsilatların yapılmaya başlanıldığı, yine yapılan protokol gereği satış bedelinin yaklaşık %70’lik kısmının ise 2018, 2019, 2020 yılları içerisinde tahsil edileceği,

Bu satış işleminden doğan zararın %75’lik kısmının kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alındığı belirtilerek, satıştan doğan zararın ne kadarlık kısmının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna olduğu.

Aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise; iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesinin kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.

Şirketin en az iki tam yıl süreyle aktifinde yer alan iştirak hisselerinin satışının zararla sonuçlanması halinde, bu satışa ilişkin zararların (giderlerin) %75’inin kanunen kabul edilmeyen gider sayılarak kurumun istisna dışı diğer faaliyetlerinden doğan kazançlardan indirilmesi mümkün olmayacak, bu satışa ilişkin zararların (giderlerin) kalan %25’inin ise gider olarak matrahın tespitinde dikkate alınabilmesi mümkün olacaktır.

Öte yandan, vadeli satışlarda satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi, istisnadan yararlanacak tutarın belirlenmesi açısından önem arz etmekte olup zararlı satışlarda satış bedelinin iki yıldan uzun bir sürede tahsil edilmesi bu zararın %75’lik kısmının kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasına engel teşkil etmeyecektir.

09.11.2016 tarih ve 39044742-KDV.17.4-201018 sayılı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesi;

Şirket aktifinde 2 yıldan fazla süreyle yer alan iştirak hisselerinin satış işleminde satış bedelinin nakit olarak tahsil edilmeyeceği, mevcut borçlara mahsup edilerek şirket mali yapısının güçlendirileceği belirtilerek satış işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, aynı zamanda KDV Kanununun 17/4-r maddesine göre istisnadan yararlanıp yararlanamayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir. 

Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden

1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin istisnanın uygulanmasına yönelik   açıklamalarında; taşınmazlar ile iştirak hisselerinin satılması ve bu işlemden bir kazanç elde edilerek, satan kurumun mali yapısında bir iyileşmenin olması gerekmektedir. Bu nedenle, söz konusu aktif kalemlerin para karşılığı olmaksızın devir ve temliki, trampası gibi işlemler istisna kapsamına girmemektedir.

Bu tür kıymetlerin mevcut borçlar karşılığında rızaen veya icra yoluyla devredilmesi işlemleri ile kamulaştırma işlemleri ise kurumların finansman olanaklarını artıracağından istisna uygulaması kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu açıklamalara göre, şirketin sahip olduğu iştirak hisselerin mevcut borçlarına mahsubu karşılığında Türk Ticaret Kanunu hükümleri dahilinde iştirakinizin kendisine satışından elde edilen kazanç, kurumlar vergisinden istisna edilebilecektir.

Ayrıca, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerle ilgili olarak, Kurumlar Vergisi Kanununun 13’üncü maddesinde yer alan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına ilişkin hükümlerin de dikkate alınması gerektiği tabiidir.

Katma Değer Vergisi Kanunu yönünden

KDV Kanununun 17/4-r maddesi ile 60 No.lu KDV Sirkülerine göre, satışa konu edilecek iştirak hisselerinin en az iki tam yıl süreyle şirket aktifinde bulunması ve söz konusu iştirak hisselerinin şirketinizce ticareti yapılmak amacıyla aktifinde bulundurmaması kaydıyla söz konusu satış işlemi KDV’den istisna olacaktır.

Bilgilerinize sunar, sağlıklı günler dileriz.

Ş.A. Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.