Asgari işçilik uygulaması ülkemizde sosyal güvenlik alanında önemli bir yere sahip. Hem kayıtdışı istihdamın azaltılması hem de prim geliri elde edilmesi açısından uygulanması önem arz ediyor. Asgari işçilik neticesinde ortaya çıkan fark prim tutarı ile idari para cezaları ise işverenleri bazen zor durumda bırakabiliyor.
Asgari işçilik uygulamasında önem arz eden bir nokta ise mali müşavirlere verilmiş olan rapor düzenleme yetkisi. Asgari işçilik raporu düzenlemek oldukça teferruatlı, uzmanlık ve sorumluluk gerektiren bir iş olduğundan çoğu mali müşavir bu raporu düzenlemeye yanaşmıyor veya danışmanlık hizmeti alma ihtiyacı duyuyor. Asgari işçilik raporu düzenlendikten sonra SGK ile mali müşavir arasında raporun iadesine ilişkin sorunlar da ortaya çıkıyor. Bugünkü yazımızda söz konusu raporlar üzerine yapılan işlemlerden ve nasıl iade edildiklerinden bahsedeceğiz.
SGK Rapor Hakkında Hangi İşlemleri Yapar?
Bilindiği üzere, mali müşavirlerce 5510 sayılı Kanun’un 59 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca nasıl rapor düzenleneceği ve düzenlenen raporlar üzerine ne şekilde işlem yapılacağı hususları Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler İle Yeminli Malî Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının İncelenmesi Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiş. Söz konusu Yönetmeliğin 7 inci maddesinde raporlar üzerinde yapılacak işlemler açıklanmış. Bu maddeye göre, ünite (Sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezleri) tarafından bir meslek mensubunca tanzim edilen rapor için sınırlı olarak iki işlemden birinin yapılması gerekiyor:
1- Raporun ünite tarafından uygun görülerek 15 gün içinde işleme konulması.
2- Raporda ünitece eksiklik veya maddi hata tespit edilmesi hâlinde, raporu düzenleyen meslek mensubundan onbeş gün içinde ek rapor vermesinin istenmesi.
Ek raporda da eksikliğin veya maddi hatanın giderilmemesi durumunda, gerekçeleri de belirtilerek rapora göre işlem yapılmayacağı iadeli taahhütlü bir yazıyla işverene ve raporu düzenleyen meslek mensubuna bildiriliyor.
Mali Müşavir Raporu Üzerine Denetim Yapılabilir mi?
Mali müşavirlerce rapor düzenlenmesi, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca işin asgari işçilik miktarının tespiti hususunda inceleme yapılmasına engel oluşturmuyor. Dolayısıyla mali müşavirlerce düzenlenen raporlar SGK tarafından gerek duyulan hâllerde Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca belirlenecek yöntemlerle her zaman incelenebiliyor.
Bununla birlikte, mali müşavirce verilen raporun iadesi üzerine yeniden düzenlenmesi gereken ek raporun verilmemesi, eksiklik veya maddi hatanın düzeltilmemiş olması, yapılan düzeltmenin yetersiz bulunması ya da meslek mensubunca, raporunun eksiksiz veya hatasız olduğunun iddia edilmesi hâlinde, rapor ile rapora konu işe ilişkin tüm belgeler ilgili ünite tarafından, inceleme yapılmak üzere Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili birimine gönderiliyor.
Ancak burada belirtmek gerekir ki kabul edilerek işleme konulmuş ve içeriğinde belirtildiği şekilde işlem yapılmış raporlar için SGK tarafından sonradan ek rapor istenmesi mümkün değil. Ek rapor düzenleme durumu sadece henüz işleme konulmamış, ünite inceleme aşamasındaki raporlar için geçerli.
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
Asgari işçilik uygulamasında önem arz eden bir nokta ise mali müşavirlere verilmiş olan rapor düzenleme yetkisi. Asgari işçilik raporu düzenlemek oldukça teferruatlı, uzmanlık ve sorumluluk gerektiren bir iş olduğundan çoğu mali müşavir bu raporu düzenlemeye yanaşmıyor veya danışmanlık hizmeti alma ihtiyacı duyuyor. Asgari işçilik raporu düzenlendikten sonra SGK ile mali müşavir arasında raporun iadesine ilişkin sorunlar da ortaya çıkıyor. Bugünkü yazımızda söz konusu raporlar üzerine yapılan işlemlerden ve nasıl iade edildiklerinden bahsedeceğiz.
SGK Rapor Hakkında Hangi İşlemleri Yapar?
Bilindiği üzere, mali müşavirlerce 5510 sayılı Kanun’un 59 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca nasıl rapor düzenleneceği ve düzenlenen raporlar üzerine ne şekilde işlem yapılacağı hususları Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler İle Yeminli Malî Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının İncelenmesi Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiş. Söz konusu Yönetmeliğin 7 inci maddesinde raporlar üzerinde yapılacak işlemler açıklanmış. Bu maddeye göre, ünite (Sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezleri) tarafından bir meslek mensubunca tanzim edilen rapor için sınırlı olarak iki işlemden birinin yapılması gerekiyor:
1- Raporun ünite tarafından uygun görülerek 15 gün içinde işleme konulması.
2- Raporda ünitece eksiklik veya maddi hata tespit edilmesi hâlinde, raporu düzenleyen meslek mensubundan onbeş gün içinde ek rapor vermesinin istenmesi.
Ek raporda da eksikliğin veya maddi hatanın giderilmemesi durumunda, gerekçeleri de belirtilerek rapora göre işlem yapılmayacağı iadeli taahhütlü bir yazıyla işverene ve raporu düzenleyen meslek mensubuna bildiriliyor.
Mali Müşavir Raporu Üzerine Denetim Yapılabilir mi?
Mali müşavirlerce rapor düzenlenmesi, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca işin asgari işçilik miktarının tespiti hususunda inceleme yapılmasına engel oluşturmuyor. Dolayısıyla mali müşavirlerce düzenlenen raporlar SGK tarafından gerek duyulan hâllerde Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca belirlenecek yöntemlerle her zaman incelenebiliyor.
Bununla birlikte, mali müşavirce verilen raporun iadesi üzerine yeniden düzenlenmesi gereken ek raporun verilmemesi, eksiklik veya maddi hatanın düzeltilmemiş olması, yapılan düzeltmenin yetersiz bulunması ya da meslek mensubunca, raporunun eksiksiz veya hatasız olduğunun iddia edilmesi hâlinde, rapor ile rapora konu işe ilişkin tüm belgeler ilgili ünite tarafından, inceleme yapılmak üzere Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili birimine gönderiliyor.
Ancak burada belirtmek gerekir ki kabul edilerek işleme konulmuş ve içeriğinde belirtildiği şekilde işlem yapılmış raporlar için SGK tarafından sonradan ek rapor istenmesi mümkün değil. Ek rapor düzenleme durumu sadece henüz işleme konulmamış, ünite inceleme aşamasındaki raporlar için geçerli.
Dr. Mehmet BULUT
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
