2018 yılında 7101 sayılı Kanunla İcra ve İflas Kanunu’nda bazı değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklerden bir tanesi de iflas erteleme müessesesinin kaldırılmasıydı. Bu nedenle 2018 yılı itibariyle iflas erteleme yerine borç erteleme yöntemi olarak “konkordato” müessesesi sıklıkla kullanılmaya başlandı.
Basında sıklıkla ara ara konkordato ilan eden şirket sayıları ile alakalı sayılar veriliyor ama devlet yetkilileri tarafından son iki yıldır herhangi bir sayı açıklanmadı. Bunu tespit etmek adına araştırma/çalışma yapılabilir ama bulunacak sayı yine tahmini bir sayı olacaktır. Ancak bu sayının azımsanmayacak bir sayı olduğu da su götürmez bir gerçek. Bu nedenle yetkililerden bir açıklama beklemek daha doğru olur kanaatindeyim.
Konkordatoda temel amaç borçlarını ödeyemeyen şirketlerin borçlarını ödeyebilir hale getirmektedir. Daha basit bir ifadeyle konkordatoda temel hedef borçlu olan şirketlerin borçlarından dolayı iflas etmelerini engelleyip bunların faaliyetlerine devam ederek borçlarını ödeyebilir bir seviyeye gelmelerinin sağlanmasıdır.
Borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir. İflâs talebinde bulunabilecek her alacaklı ya da gerçek kişiler, gerekçeli bir dilekçeyle, borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir.
Buna göre konkordato sürecini borçlarını ödeme güçlüğü içinde olan ya da borçlarını ödeyememe ihtimali bulunan borçlu başlatabileceği gibi alacaklılar da borçlu açısından konkordato sürecini başlatabilirler.
Ancak sıklıkla vergi borçlarımız var, bu vergi borçları için konkordato isteyebilir miyiz? şeklinde sorular da sorulmaktadır. Bu nedenle ortaya çıkan soru ise amme borçlarına konkordato uygulanır mı?
Gelin bu soruya beraber cevap arayalım.
6183 sayılı Kanun’da “konkordato”ya ilişkin hüküm var ama…
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun m.101’de konkordato tanımlanmamış sadece “Amme idaresi tarafından iflas talebinde bulunulsa dahi tasdik edilen konkordato amme alacakları için mecburi değildir.” İfadesine yer verilmiştir.
Seri: A, Sıra No:1 Tahsilat Genel Tebliği’nde de konkordato ile alakalı açıklamalara yer verilmiştir. Buna göre, 6183 sayılı Kanunun 101’inci maddesi ile amme idaresi tarafından iflas talebinde bulunulsa dahi tasdik edilen konkordatonun amme alacakları için mecbur olmadığı hükme bağlanmıştır.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m.206’da “Alacakları rehinli olan alacaklıların satış tutarı üzerinde rüçhan hakları vardır. Gümrük resmi ve akar vergisi gibi Devlet tekliflerinden muayyen eşya ve akardan alınması lazım gelen resim ve vergi, rehinli alacaklardan sonra gelir.” ve İcra ve İflas Kanunu m.308/c “206’ncı maddenin birinci sırasında yazılı imtiyazlı alacaklar, rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme alacakları hakkında bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanmaz.” Hükümleri ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca Devletin kamu hukukundan doğan belli alacakları için konkordatonun zorunlu olmadığı hüküm altına alınmıştır.
6183 sayılı Kanun m.101’de hüküm altına alınan konkordato başlıklı madde uyarınca 6183 sayılı Yasa kapsamına giren amme borçları için konkordato talep edilememektedir. Kanun maddesinden talep edilebilir gibi bir anlam çıksa da konkordato talep hakkı yoktur. Kanun maddesinde “mecburi değildir” ibaresinin kullanılmış olması konkordatoyu kabulünün idarenin isteğine bırakılmış şeklinde bir sonuç da çıkmamaktadır. Bu nedenle amme alacaklarına uygulanamayacak olan bu müessesenin daha açık ve anlaşılır bir şekilde yazılması gerekmektedir.
Ayrıca İcra ve İflas Kanunu’nun “Konkordatoda harç, vergi istisnaları ve teşvik belgeleri” başlıklı 308/g maddesi uyarınca yapılacak işlemler; harçlar kanunundan, damga vergisinden, banka ve sigorta muameleleri vergisinden ve KKDF’den istisnadır. Bu istisnalar sadece borçlu ve konkordatoya iştirak eden alacaklılara uygulanacak olup diğer kişilere uygulanmayacaktır.
T24 | Murat BATI
