Bunu yapmayan gurbetçinin emekli maaşı kesilecek!

Yurt dışı borçlanması ve emekliliği 9 milyonu aşkın vatandaşımızı yakından ilgilendirmektedir. SGK, 25/03/2022 tarihi itibarıyla işletime açtığı "Yurtdışı Yoklama" programıyla birlikte yurt dışı borçlanmasıyla emekli olanların yurt dışında 6 aydan fazla kalmalarına ilişkin belgeleri işleyip takip edecektir. Bu program yurt dışı sürelerini borçlanmak suretiyle 4/1-a,4/1-b ve 4/1-c kapsamında malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlanmış olan bütün sigortalıları kapsamaktadır.

Bu bağlamda gurbetçilerin emeklilik maaşlarının kesilip mağdur olmamaları için SGK’nın yurt dışı borçlanma ve emekliliğiyle ilgili yapmış olduğu son düzenleme ve açıklamaları her daim yakından takip etmeleri lehlerine olacaktır.
 

EMEKLİ AYLIKLARININ KESİLECEĞİ HÂLLER

Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun gereğince borçlanılan yurt dışı sürelerine göre bağlanan emeklilik maaşları, yurt dışında kısa süreli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere;

• Yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya,

• İkamete dayalı bir sosyal sigorta ya da

• Sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilmektedir.
   

EMNİYET KAYITLARI DİKKATE ALINMAKTA

Gurbetçilerin borçlandıkları yurt dışı süreleri dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, Emniyet Genel Müdürlüğünden her yıl alınmakta olan yurt dışına çıkış ve yurda giriş kayıtları dikkate alınarak SGK tarafından araştırılmaktadır.

Buna göre, SGK tarafından mezkûr yurt dışı borçlanması kanuna göre borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük yaşlılık ve emekli aylığı bağlanıp 6 aydan daha uzun süre yurt dışında bulunan sigortalılar, yurt dışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını, 6 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 3 ay içinde “3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi”ni SGK’nın söz konusu aylık dosyasının bulunduğu aylığı bağlamış olan sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine ibraz etmek zorundadırlar. Bu belge, maaş alınan SGK ünitesine verilmemesi hâlinde emeklilik maaşının ödenmesi durdurulabilecektir.
 

YOKLAMA BELGELERİ PROGRAMA İŞLENMEYE BAŞLANDI

Yurt dışı borçlanmasıyla emekli maaşı alanlar belirtilen yoklama belgesini gönderdiklerinde söz konusu belgede yurt dışında çalıştıklarını veya ikamete dayalı sosyal yardım ya da sosyal sigorta ödeneği aldıklarını beyan etmişlerse bu bilgiler de artık programa kayıt edilecektir. Ayrıca ilgilere ödenmekte olan aylıkların kesilmesi ya da yeniden bağlanmasına ilişkin iş ve işlemler cari usullere göre sonuçlandırılacaktır.
 

GURBETÇİ EMEKLİ SAYISI SON YILLARDA AZALDI 

2019 yılında yapılan gurbetçilerin yurt dışı borçlanmasında köklü değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikle birlikte gurbetçiler artık sosyal güvenlik tarihinin en yüksek prim oranlarını ödemek zorunda kaldı. Ayrıca Bağ-Kur dışında başka statüde emekli olmalarının önü kapandı. Dolayısıyla belirtilen düzenlemelerin yürürlüğe girmesi ile birlikte gurbetçilerin hizmet borçlanması ve dolayısıyla ülkemizden emekli olmaları güçleşti.

Tabloda gurbetçilerin aylık türü ve emekli oldukları statü ile sayılarına yer verilmiştir. Bu tabloda en cazip emeklilik 4/1-a (SSK) statüsünde emeklilik olduğundan gurbetçilerin tercihi bu yönde çok yüksek seviyelerde gerçekleşmiştir.

Yapılan değişiklikler sonucunda 2019 yılında toplam 54.147 gurbetçi yurt dışı hizmet borçlanması yapmışken bu sayı 2020 yılında 4.837 kişiye kadar düşmüştür. 

Hâl böyle iken gurbetçiler açısından daha az primle emeklilik sağlayan 4/1-a (SSK) statüsünde emeklilik zorlaştığından yurt dışı borçlanması ve dolayısıyla 4/1-b (Bağ-Kur) statüsünde emeklilik daha az tercih edilmeye başlanmıştır.

Gurbetçilerin yurt dışı borçlanmalarında borçlanılacak günlük tutar ise başvuru tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, başvuru sahiplerince belirlenecek günlük kazancın %32 iken 2019 yılında yürürlüğe konan yasa ile %45’e çıkarılmıştır. Bu durum karşısında gurbetçiler hem yüksek maliyetler hem de sadece Bağ-Kur statüsünde daha çok prim ödeyerek düşük maaş almaları nedeniyle hizmet borçlanması ve emeklilikten vazgeçmektedirler.

Türkiye | İsa KARAKAŞ