Fazla yatırılan prim SGK’dan nasıl alınır?

FAZLA YATIRILAN PRİM SGK’DAN ALINABİLİR Mİ?

Mayıs 2017’den itibaren iki ayrı firmada çalışmaktayım. Her iki firmadan da sigorta primlerim yatırılmaktadır. Emeklilik tarihim 2032 yılıdır. İki ayrı firmadan sigorta primi yatırılmasının emekli aylığına faydası var mıdır? Var ise ne kadarlık fayda sağlar. (Harun P.)

Birden fazla işverene bağlı olarak 4/1-a statüsünde çalışanlar için işyerlerince ayrı ayrı yatırılan primler, o ayın primi olarak kabul edilir. Her iki işyerinden de 30’ar gün üzerinden prim yatırılıyor olsa bile o ay 30 gün prim yatırılmış sayılır. Bir firmadan ayda 10 bin TL, ikinci firmadan 5.004 TL (asgari ücret) üzerinden prim yatırılmışsa o ayın toplam kazancı 15.004 TL olarak kayda geçer.

Emekli aylığını etkileyen önemli unsurlardan biri, prime esas kazanç tutarıdır. Prime esas kazanç tutarı ne kadar yüksek ise emekli aylığı da aynı oranda yüksek olur. Örneğin, 25 yıllık hizmet üzerinden emekli olan bir kişi için aylık ortalama prime esas kazanç 5004 TL olarak bildirilmişse 2500 TL emekli aylığı bağlanırken, aylık 15 bin TL kazanç bildirilen kişiye 7500 TL aylık bağlanır.

Aylık prime esas kazanç tutarı brüt asgari ücret ile 7.5 katı arasındadır. 2022 yılı için prime esas kazanç tutarının alt sınırı aylık 5004 TL, üst sınırı ise aylık 37.530 TL’dir. İki veya daha fazla işverenden yatırılan kazançların toplamı aylık prime esas kazanç üst sınırını aşan tutarlar için işçi adına yatırılan sosyal güvenlik primleri ve işsizlik sigortası primleri o ay içinde iade edilir.

Örneğin, nisan ayında bir işverenden 25 bin, ikinci işverenden 30 bin TL brüt ücret alan işçi için toplam 55 bin TL tutarında kazanç üzerinden prim yatırılır. Böyle bir durumda iade hesaplaması şöyle yapılır:

Aylık bildirilen toplam prime esas kazanç tutarından 37.530 TL’yi aşan kısım hesaplanır. Örneğimizdeki şahsın, tavanı aşan kazanç tutarı 17 bin 470 TL’dir. Bu tutara karşılık gelen sigorta primi ve işsizlik sigortası primi işçi payı olan yüzde 15’i hesaplanır. Bu da 2620.5 TL’dir. Söz konusu kişi SGK’dan talepte bulunursa 2620.5 TL prim iadesi alır. Talepte bulunmayanlara iade yapılmaz. İade edilen primler için faiz uygulanmaz. Bu nedenle iade talebinin, primin ödendiği ayda yapılması gerekir.

Aylık prime esas kazanç tavanını aşan tutarlar için işçi adına yatırılan sosyal güvenlik primleri ve işsizlik sigortası primleri iade edilir. İşveren adına yatırılan primler ise hiçbir şekilde iade edilmez.

Örneğin, bu yıl mayıs ayında SGK’ya A işverenince 25 bin TL, B işverenince 20 bin TL kazanç bildirilen işçi, toplam 45 bin TL kazancın SPEK tavanını aşan 18 bin 168.75 TL tutarındaki kısmına karşılık gelen işçi primlerini geri alabilir. Bu da tavanı aşan kazancın yüzde 15’i oranındadır. Örneğimizdeki işçi, 2 bin 725.31 TL primi geri alır.

İade başvurusunun, işyerlerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya merkez müdürlüğünden herhangi birine yapılması mümkündür. İşyerleri farklı illerde ise il müdürlükleri arasında yazışma yapıldıktan sonra iade işlemi gerçekleştirilir.

Okurlardan emeklilik için prim günü yetersiz kalanların primlerinin iadesi konusunda da çok soru geliyor. Kanunda bu işlem “toptan ödeme” olarak adlandırılıyor. Primlerin bu şekilde toptan ödeme yoluyla alınabilmesi için yaş şartı dolduğu halde prim gününün yetersiz olması gerekir. Başka bir ifadeyle, prim günü yetersiz olduğu için emekli olamayan kişiler, SGK’ya toptan ödeme başvurusunu yaş şartını doldurduktan sonra yapabilirler. Toptan ödeme sadece işçi adına yatırılan primler için yapılır. İşveren adına ödenen primler iade edilmez.
 

SSK’LI ÇALIŞMAKTA İKEN ŞİRKET KURAN HANGİ STATÜYE TABİ OLUR?

Sigorta girişim Temmuz 1998, EYT’liyim. Ödenmiş prim günüm 7350. Hükümet karar alırsa Temmuz 2023’de çalışma süresi dolduğunda emekli olma şansım var. Şu an bir şirkette sigortalı çalışmaya devam etmekteyim ve aynı zamanda Kasım 2021’de şahıs firması kurdum. Bu durum SSK’dan emekli olmama engel olur mu? Malum onda 9000 gün BAĞ-KUR şartları var. (Gökhan A.)

Sigorta girişiniz itibarıyla 4/1-a (SSK) statüsünde emeklilikte 5900 prim günü ve 57 yaşa tabisiniz. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili yasal düzenleme konusunda seçim öncesi için bir beklenti olmakla birlikte, henüz herhangi bir taslak bulunmuyor. Çeşitli alternatifler dile getiriliyor. Ancak, netleşmiş bir düzenleme yok.

Sigortalı çalışmaya devam ederken kendi adına şahıs firması kuranların sigortalılıkları, 4/1-a statüsünde devam eder. Sigortalı çalışmayı bıraktıkları anda ise 4/1-b statüsünden prim ödeme yükümlülükleri doğar.

SSK’lı olarak çalışmaya devam ettiğiniz sürece, kendi işinizin olması SSK’dan emeklilik hakkınızı ortadan kaldırmaz. SSK’lı çalışmanız sona erip otomatik olarak 4/1-b statüsünde yükümlülüğünüz başlarsa 1260 günü aşmadığı sürece yine SSK’dan emekli olursunuz. 1260 günü 1 gün aşarsanız BAĞ-KUR’a tabi olup onun koşullarını yerine getirmeniz gerekir.

KHK İLE İHRAÇ OLUP EKSİK GÜNÜ SONRADAN TAMAMLAYANLAR EMEKLİ SANDIĞI’NDAN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

1997 SSK girişliyim. 2001 yılında polis olarak göreve başladım. Temmuz 2016’da açığa alındım ve 679 Sayılı KHK ile ihraç edildim. 2021 yılında sigortalı olarak işe başladım. Toplam prim günüm 7712. Bunun 280 günü 2021 sonrasında. Prim ödemem yaklaşık 6 ay sonra sona erdiğinde devlet memurluğundan emekli olabilir miyim? (Hüdayi O.)

SSK’dan emeklilikte sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1997 öncesi ise 5825 prim günü 56 yaşa, bu tarihten sonra ise 5900 prim günü 57 yaşa tabisiniz.

Emekli Sandığı’ndan emekli olabilmeniz için 9000 prim gününü doldurmanız gerekir. Kamudan ayrıldığınız tarihteki hizmet süreniz 7432 gün görünüyor. Birden fazla statüde çalışması olanların son 7 yıllık hizmet süresinde en fazla hangi statüde çalıştığına bakılır. Memurluktan ayrıldığınız tarih itibarıyla 9000 gününü doldurmaya 1500n günden fazla süre bulunduğu için Emekli Sandığı’ndan emekli olamazsınız.

SSK’dan emekli olabilmeniz için de memuriyet sonrası 4/1-a statüsünde 1261 gün priminizin olması gerekir. Yaşı doldurmuş olsanız bile 4/1-a’lı çalışma sürenizi 1261 güne tamamlamadan SSK’dan emekli olamazsınız. Ekte gönderdiğiniz belgelere göre 6 ay sonra SSK’dan emekli aylığı bağlatmanız mümkün görünmüyor.

MEMURLUKTAN AYRILANLAR SONRADAN EMEKLİ İKRAMİYESİ ALABİLİR Mİ?

28.2.1978 tarihinde Emekli Sandığı’na tabi memur olarak göreve başladım.15.11.1990’da ayrıldım. İsteğe bağlı sigortaya geçip en yüksekten ödeme yaparak 1999’da emekli oldum.

Devlette çalıştığım döneme ait emekli ikramiyemi alamadım. Yeni yasal düzenlemeler benim geçmişteki ikramiyemi almamı sağlar mı? (Çiğdem B.)

Farklı statüde çalışması bulunanların hizmet birleştirme suretiyle emekli olmaları halinde daha önce emekli ikramiyesi ödenmiyordu. Açılan davaların Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine sonuçlanması üzerine SGK Yönetim Kurulu, emekli ikramiyelerinin ödenebilmesi yönünde karar aldı. Ancak, bu karar, hizmet birleştirmesi yapmış olmakla birlikte kamudaki çalışma süresi kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı dolduranları kapsıyor. Kamudaki çalışma süreniz 20 yıldan az olduğu için emekli ikramiyesi alamazsınız.