18 yaşını bitirdikten sonra eğitim hayatına devam etmeyen tüm işsizler, kaçak sigortalı çalışanlar, liseyi bitirdikten sonra 20 yaşını aşıp eğitimine devam etmeyenler, 25 yaşını doldurmuş ve hiçbir işte çalışmayan üniversite mezunları ile hiçbir sigortalılığı bulunmayıp sağlık harcamalarını kendi cebinden karşılayanlar ile diğer tüm zorunlu sosyal güvenliği olmayan vatandaşlar Genel Sağlık Sigortası kapsamında kendi primlerini ödemek zorunda bulunmaktadır.

Bu zorunluluk 01 Ocak 2012 tarihinde başlatılmıştır. Buna rağmen bu durumun farkında olmayan ve her ay hanesine (asgari ücrete göre değişen 2021 yılı için) 107,33 TL borç ve borca ait gecikme zammı ile cezası uygulanan çok sayıda vatandaşımız bulunmaktadır. Hâl böyle iken belirtilen kişilerin yüklü miktarda birikmiş genel sağlık sigortası borcu bulunmaktadır.

Kamu borçlarının yapılandırılması için geçtiğimiz günlerde “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi” adı altında yeni “Torba Kanun”u TBMM’ye intikal ettirdi. Bu kanun teklifinde sayılan kamu borçları arasında genel sağlık sigortası borçları olanlara yönelik kolaylıklar öngörülmektedir.
 

TEST YAPMAK AVANTAJLI

Herhangi bir kapsamda sosyal güvencesi olmayan vatandaşların prim ödeyip ödeyemeyeceklerini, ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyeceğini belirleyen işlemler gelir testi olarak ifade edilmektedir.

Gelir testi yaptırmak bu kapsamdaki vatandaşlarımız için daha önceden mecburi idi. Bu zorunluluk 2017 yılında kaldırılmıştı. Ancak düşük gelirli olanlar için bu testi kendi isteği ile yaptırmak avantajlı bulunmaktadır.

Keza ikametgâhın bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek yapılacak gelir testi sonucunda gelirin aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen tutarı asgari ücretin 1/3’ünün altında çıkması hâlinde tek kuruş GSS primi yatırmadan genel sağlık sigortasından faydalanmak mümkün olacaktır.

Kapsamda bulunup gelir durumu değişenler de durumlarının değiştiği tarihten itibaren yeniden gelir testi için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edebilirler.
 

TESTİ YAPTIRMAYANLARA HER AY BORÇ YAZILIR

Geliri brüt asgari üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin %3’ü tutarındadır. Bu nedenle 2021 yılı için bu kapsamdaki kişilerin ödeyeceği prim tutarı aylık 107,33 TL’dir.

Gelir testi yaptırmayan bu kapsamdaki kişiler gelirleri düşük olsa bile her ay 107,33 TL  borç ve borca ait gecikme zammı ile cezası uygulanmaktadır. Bu borç zaman geçtikçe yüklü miktara ulaşmaktadır.
 

BORCUN ASLINI ÖDEYENİN CEZASI VE ZAMMI SİLİNECEK

Torba Kanun'la birlikte 2021 Nisan ayı ve öncesine ait 60/g kapsamındaki Genel Sağlık Sigortası prim borcu aslının, 31.12.2021 tarihine kadar ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Genel olarak primlerini kendi ödeyenlerce, e-Devlet üzerinden, şahsen veya posta yoluyla dosyalarının olduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat edebilmektedir.

Ancak kapsamda bulunan kişilerin genel sağlık sigortası prim borçlarının yapılandırılması için başvuru şartı aranmamaktadır. Bu kişilerin otomatik olarak borçları yapılandırıldığından, otomatik olarak yapılandırılan genel sağlık sigortası borçlarını e-Devlet üzerinden veya bankalar aracılığıyla öğrenip takip etmeleri mümkün bulunmaktadır.
 

TEST YAPMAMIŞ OLANLAR

Daha önce hiç gelir testi yaptırmamış GSS sigortalılarının, 30 Kasım 2021 tarihine kadar gelir testine başvurmaları ve hane içindeki gelirlerinin asgari ücretin brüt tutarının üçte birinden az olduğunun tespiti hâlinde Genel Sağlık Sigortası prim borçları silinecek ve primleri devlet tarafından ödenecektir.

Asgari ücretin brüt tutarının üçte birinden az geliri olanlar daha önceden 'yeşil kartlı' tabir edilen gruba girmektedir. SGK uygulamasında 60/c-1 (eski yeşil kartlılar) olarak adlandırılmaktadır. Bu sigortalılarının sağlık hizmet sunucularına başvurmaları hâlinde herhangi bir şart aranmamaktadır. Bu kapsamda sigortalı olunduğu andan itibaren sağlık hizmetlerinden yararlanılabilmektedir.

Asgari ücretin brüt tutarının üçte birinden fazla geliri olup borcunu yapılandıranlar ise ilk taksiti ödemeleri ve cari dönemde 60 günden fazla borçlarının olmaması şartı ile kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanabilecektir.

Geliri brüt asgari üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin %3’ü tutarındadır. Bu nedenle 2021 yılı için bu kapsamdaki kişilerin ödeyeceği prim tutarı aylık 107,33 TL’dir.

Türkiye | İsa KARAKAŞ