SGK, iş kazası hâlinde emeklilik için gerekli şartları aramadan birçok yardım sağlamaktadır. Bunlar; emeklilik mevzuatını içeren yardımlar, sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri, hak sahiplerine ölüm geliri bağlanması, evlenme ve cenaze ödeneği verilmesidir...

Ölenin dul ve yetimlerine maaş bağlanması için herhangi bir prim ve yaş şartı yoktur. Bu nedenle iş kazası hâlinde ölenlerin eş ve çocukları SGK’dan maaş almak için gönül rahatlığıyla başvuruda bulunabilir. 


Sigortasız çalışanlar da faydalanır

İşçilerin, iş yerinde bulundukları esnada başlarına herhangi bir olay gelmesi hâlinde iş kazası sayılmaktadır. Bu nedenle bir işverene bağımlı olarak ücretli çalışan işçilerin sigortaları yapılmamış olsa bile iş yerinde geçirdikleri kaza iş kazası sayılmaktadır.

İş kazalarının hem işverenlerce hem de sağlık hizmeti sunucularınca SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir. İşveren iş kazasını bildirmezse kendiniz yazacağınız bir dilekçe ile SGK’ya iş kazası şikâyetinde bulunabilirsiniz.


İş Kazası Tespit Komisyonu yapacağı işlemlerde değişiklik

İş kazasının Kısa Vadeli Sigorta Servisi tarafından tespit edilmesi mümkün bulunmaktadır. Anılan servisin olayın iş kazası olduğu yönünde karar alma yetkisi olduğu gibi, olayın iş kazası olmadığı yönünde karar alma yetkisi de bulunmaktadır. Servis tarafından olay hakkında alınan “iş kazası değildir" kararına sigortalının itiraz etmesi hâlinde söz konusu vaka bir kez de "İş Kazası Tespit Komisyonunca" incelenecektir.

Yapılan değişiklikle birlikte iş kazasının Kısa Vadeli Sigorta Servisi veya İş Kazası Tespit Komisyonu tarafından tespit edilmesi ancak daha sonra gerek sigortalının meslekte kazanma gücü kayıp oranının %10 veya üzerinde çıkması, gerekse kusur oranlarının tespiti amacıyla dosyanın denetime gönderilmesi durumunda, soruşturma sonucu meydana gelen olayın/kazanın iş kazası olmadığının anlaşılması hâlinde, denetim raporu esas alınacaktır. Buna göre iş kazası sigortası kolundan hastalık sigortası koluna çevrilerek 2 günlük kesinti yapılacaktır.

Şayet sigortalı hakkında ödeneğe esas iş göremezlik raporunun başladığı tarihten önceki son bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmemiş ise yersiz ödeme işlemi yapılacak, ayrıca sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış ise dosya, gereği yapılmak üzere ilgili ünitenin emeklilik servisine gönderilecektir.

Yapılan değişiklikle ayrıca “Komisyonun “iş kazası değildir" kararına sigortalının yeni bilgi ve belgeler ile itiraz etmesi hâlinde olay, Komisyon tarafından yeniden değerlendirilecek, karar verilememesi hâlinde, gerekçesi belirtilerek sigortalının itirazına esas olarak sunduğu yeni bilgi ve belgeler eklenmek suretiyle oluşturulacak dosya, denetim talebi ile ölümlü olmayan vakalarda sosyal güvenlik denetmenlerine, ölümle sonuçlanan vakalarda ise Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili Grup Başkanlığına iletilecektir.

İş kazası teftişleri değişti

İş kazası olayları sadece SGK müfettişleri tarafından teftiş edilip işveren, işçi ya da diğer üçüncü kişiler hakkında kusur verilirken bu uygulamada da değişikliğe gidildi. 23.09.2019 tarihinden itibaren SGK Müfettişleri sadece ölümle sonuçlanan iş kazalarını teftiş edip soruşturacak. Yapılan teftiş sonucuna göre SGK Müfettişleri yine ilgililer hakkında kusur uygulayacaktır.

Ölümle sonuçlanmayan iş kazaları ise artık SGK Denetmeleri tarafından soruşturulacaktır. SGK Denetmenleri de yapacakları denetim sonunda işveren, işçi ya da diğer üçüncü kişiler hakkında kusur verebilecektir.

İşveren tarafından Kuruma sigortalılık bildirimi yapılmamış olanların kaza geçirmesi hâlinde sigortalılık ve iş kazası tespiti; ölümlü olmayan vakalarda sosyal güvenlik denetmenlerince, ölümle sonuçlananlarda ise Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili Grup Başkanlığınca yapılacaktır.

İş kazası soruşturmaları sonucu düzenlenen denetim raporlarında, işveren, sigortalı ve üçüncü kişi/kişiler hakkında kusur oranları belirtilecek ve sigortalının ağır kusuru varsa “ağır kusur" ifadelerine yer verilerek sigortalının kusur derecesi de tespit edilecektir.


SGK müfettişine zorluk çıkaranlara ağır ceza

SGK Müfettiş ve Denetmenleri iş kazası ve diğer inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, iş yeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmasına engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, 12.792 TL tutarında idari para cezası uygulanır.

Görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, iş yeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanununa göre cezalandırılmaktadır.

Bu suçu işleyenler hakkında  SGK, ayrıca 25.584 TL tutarında idari para cezası uygulayacaktır.

İsa KARAKAŞ | Türkiye