Malulen emeklilik, emeklilik çeşitleri içerinde en kolay emeklilik yoludur. Keza bu emeklilik çeşidinde yaş şartı bulunmamaktadır. Bu nedenle her yaşta emeklilik mümkündür. Ancak bunun için SGK tarafından maluliyet kararı verilmesi lazımdır. SGK, malulen emeklilikte engelli emekliliğinden farklı olarak özellikle çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını dikkate alarak maluliyet kararı vermektedir.

Maluliyet, iş kazası ve meslek hastalığına bağlı çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranı tespitlerinde yaşanan tereddütlerle ilgili hususlarda yapılacak işlemlere SGK, açıklık getirmiştir.


Mevcut uygulamada maluliyete ilişkin sevk işlemleri

Maluliyet Tespiti İşlemleri mevzuatına göre, SGK Sağlık Kurullarınca yapılacak değerlendirme ve tespitlerde esas alınacak sağlık kurulu rapor/raporlarını düzenlemeye;

  • Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri
  • Devlet üniversite hastaneleri,
  • Sigortalıların ikamet ettikleri illerde bu hastanelerin olmaması durumunda, sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili Sağlık Bakanlığı Devlet hastaneleri, yetkilendirilmiştir.

Diğer yandan malullük ve yaşlılık sigortasına ilişkin çalışma gücü kaybı, meslek hastalığı/iş kazası sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranı ile erken yaşlanma tespit talebinde bulunan sigortalıların, talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu rapor asılları, asıllarının olmaması durumunda düzenleyen hastane yetkilisince başhekimlik mührü ve ıslak imza ile aslı gibidir şeklinde onaylanmış fotokopileri veya noter tasdikli suretleri ile müracaat etmeleri hâlinde bu raporları;

Maluliyet tespiti talebinde bulunan sigortalı çocukları ile başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik tespiti yapılacak çocukların SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının mevcut olması durumunda (süre sınırlaması olmaksızın) bu raporların asılları, asıllarının olmaması durumunda düzenleyen hastane yetkilisince başhekimlik mührü ve ıslak imza ile aslı gibidir şeklinde onaylanmış fotokopileri veya noter tasdikli suretleri, talep edilmektedir.

Ayrıca sigortalılar veya hak sahibi çocukları, ikamet ettikleri illerde bulunan Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkilendirilmiş devlet hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri, devlet üniversite hastaneleri, belgelenmesi kaydıyla kurumca yetkilendirilmiş hastaneler dışında kalan yataklı sağlık hizmeti sunucularının yoğun bakımında tedavisi devam eden ve başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlar yatmakta olduğu hastanelere sevk edileceği öngörülmektedir.


Yeni uygulama ve değişiklikler

Yukarıda açıklanan işlemlerde bazı değişikliklere gidilmiştir. Buna göre, mevcut raporların değerlendirilmesi, mükerrer işlemlerin önlenmesi, kurumlar arası bürokratik işlemlerin azaltılması ve tespit sürecinin kısaltılması için sigortalıların ikametlerine en yakın Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkilendirilmiş devlet hastanelerince düzenlenmiş sağlık kurulu raporları da artık SGK Sağlık Kurullarında değerlendirilecektir. Ayrıca;

  •  Belgelenmek kaydıyla sigortalının hastalığından/hastalıklardan dolayı takip ve tedavisinin yapıldığı hastane, Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkilendirilmiş devlet hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri veya devlet üniversite hastanelerinden biri ise; öncelikle bu hastanelere sigortalının sevki yapılacaktır.
  •  Hâlihazırda, malul sayılmayan, meslekte kazanma gücü kaybı oranı tespit edilmiş veya vazife malullerinden maluliyet derecelerinin yeniden tespitini yazılı olarak isteyen sigortalıların hastalıklarında artma veya yeni bir hastalığın ilave olduğu veya eksik muayene gerekçeleri ile müracaatlarında SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularına sevkleri yapılmaktadır.

Ancak, hastalığında/hastalıklarında artma, yeni hastalığının ortaya çıkması veya eksik muayene gerekçeleri ile başvuran sigortalıların başvuru tarihinden önceki 6 ay içerisinde SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularınca düzenlenmiş ve SGK mevzuatında usulü belirlenmiş durum bildirir sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere SGK sağlık kuruluna gönderilecektir.
 

Birden fazla meslek hastalığı durumu
Sigortalının meslek hastalığına tutulduğu iddiası üzerine düzenlenen sağlık kurulu raporunda birden fazla mesleki hastalık teşhisinin olması durumunda, SGK Sağlık Kurulunca bu hastalıklara ilişkin ayrı ayrı değerlendirme yapılacak olup, talebe ilişkin tek karar düzenlenecektir.
 

Talep hâlinde ilgililere belge verilme usulü
Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu ve SGK Sağlık Kurulu kararları ilgililere bildirilecektir. Bu bildirimlerin ekinde ayrıca söz konusu kurul kararları gönderilmeyecektir. Ancak ilgililerin talep etmeleri durumunda;

  • Kurul kararlarına esas teşkil eden sağlık kurulu raporlarının bir örneği,
  • Anılan kurullarca düzenlenen kararların ise hekim bilgilerinin (isim, soyadı, imza, diploma no, sicil no vs.) gizlenmiş bir örneği, mevzuata uygun şekilde verilecektir.
     

Hak sahibi çocuğun maluliyet değerlendirmesi

Mevcut uygulamada tahsis dosyalarına ilişkin maluliyet, iş kazası ve meslek hastalığına bağlı tespit talepleri dosyaların bulunduğu ilin bağlı olduğu SGK Sağlık Kurulunca değerlendirilmektedir.

4/1 -a kapsamında vefat etmiş sigortalıların SGK Emeklilik Genel Müdürlüğünde bulunan ölüm tahsis dosyaları 2019 yılından itibaren taşra birimlerine devredilmeye başlanmıştır. Buna göre bu dosyalardaki hak sahibi çocukların ilk maluliyet tespitleri, daha önce Ankara Kurum Sağlık Kurulunca verilmiş ara karar ile kontrol muayenesi değerlendirmeleri dosyanın devredildiği ilin bağlı olduğu SGK Sağlık Kurulunca sonuçlandırılacaktır.

İsa KARAKAŞ | Türkiye