Varlık barışına vergi incelemesi tartışması!

Varlık Barışı, yararlananlara ciddi vergisel avantajlar sağlayan önemli bir düzenleme. Herhangi bir mali yüke katlanmadan işletmelerin mali yapısını düzeltiyor, belli başlı mali ve finansal sorunlarını çözüyor. Varlık Barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmıyor, bildirilen tutarların ortaklara dağıtımı kar payı dağıtımı sayılmıyor ve stopaja tabi tutulmuyor vs.

Bize göre “1 taşla 8 kuş vurulabilecek bir düzenleme”, kimilerine göre ise “bir babanın oğluna yapmayacağı bir şey!”.

7’nci Varlık Barışı Düzenlemesi Yolda
2008 yılından bugüne kadar geçen 12 yılda 6 Varlık Barışı düzenlemesi yapıldı. Şu an TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmekte olan Torba Yasa Teklifi yasalaşırsa 7’ncisi olacak.
 

Devletimiz Varlık Barışı’nda Israrlı
Devletimiz 7’nci Varlık Barışı’nı düzenleyerek, bu konuda ne kadar istekli, ısrarlı ve kararlı olduğunu gösteriyor. Çünkü, dün olduğu gibi bugün de, yurt dışından getirilecek veya yurt içinden ekonomimize kazandırılabilecek her varlığa ve ekonomik değere ihtiyacımız var. Bunlar zaten ülkemizin parası, kaynağı.
 

Varlık Barışı’na Vergi İncelemesi ve Vergi Tarhiyatı Yapmama Garantisi!

Varlık Barışı düzenlemelerinin tamamına yakın kısmında, “Vergi İncelemesi ve Vergi Tarhiyatı Yapmama Garantisi” var.

Son Varlık Barışı‘nın yer aldığı düzenleme ve buna ilişkin olarak yayınlanan Tebliğde, bu garanti;

“Geçici 90. maddenin sekizinci fıkrası uyarınca, bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartıyla, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılabilmesi için, bildirilen veya beyan edilen varlıklara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi; bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.”

Şeklinde yer alıyor (GVK Mad. Geçici 90, 1 Seri No.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ).
 

Peki, Varlık Barışı’na Vergi İncelemesi Tartışması Nereden Çıktı?

Varlık Barışı düzenlemesindeki “Vergi İncelemesi ve Vergi Tarhiyatı Yapmama Garantisi” oldukça açık ve net. Peki, konu bu kadar açık ise, neden Varlık Barışına vergi incelemesi tartışması başladı?

Hemen belirtelim, tartışma, tamamen yürütülen vergi incelemelerine ilişkin olarak ortaya çıktı. Vergi Müfettişleri, yürütmekte oldukları vergi incelemelerinde, inceleme devam ederken Varlık Barışı kapsamında bildirim ve beyanda bulunulup bulunulamayacağı, inceleme sonucunda bulunan matrah ve vergi farklarının bildirilen/beyan edilen varlıkların kayıt dışı bırakılması nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi halinde ne gibi işlem yapılacağı konularında tereddüte düşerek, idari görüş istedi.

Bu konu, yazılı ve görsel basında, “bugünlerde varlık barışında bulunan mükellefler hakkında tarhiyat yapıldığı, hatta bu konuda Vergi Denetim Kurulu'nun Gelir İdaresi ile yazışma yaptığı, tarhiyat yapılıp yapılmayacağı konusunun inceleme elamanının insiyatifine bırakıldığı, ancak bunun tam olarak doğrulatılamadığı” şeklinde yer aldı.

Vergi Denetim Kurulu, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan Yazılı Görüş Talep Etti!
Evet, Vergi Denetim Kurulu, Vergi Müfettişlerinin Varlık Barışı düzenlemesi ile ilgili olarak vergi incelemelerinde karşılaştıkları ve tereddüte düştükleri konular hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan yazılı görüş talep etti (3 Temmuz 2020 tarihli ve 41258870-663.01(İNC)-E.19685 sayılı Yazı).

Gelir İdaresi Başkanlığı Görüşünü Belirledi ve Yazılı Olarak Bildirdi!
Gelir İdaresi Başkanlığı, Varlık Barışına vergi incelemesi konusundaki görüşünü belirledi ve Vergi Denetim Kurulu’na bildirdi (8 Eylül 2020 tarihli ve 91378753-045.02(193)-E.99905 sayılı yazı). Bu görüş şu şekilde:

1) Varlık Barışı kapsamında bildirimde/beyanda bulunan mükellefler hakkında bildirim/beyan konusu işlemlerle ilgili vergi incelemesi yapılamaz.
2) Varlık Barışı, yararlanan mükellefler hakkında diğer konularda vergi incelemesi yapılmasına engel oluşturmaz. Bu durumdaki mükellefler için inceleme sonucu matrah farkı çıkması durumunda söz konusu matrah farkının, bildirilen/beyan edilen varlıkların kayıt dışı bırakılması nedeniyle ortaya çıkıp çıkmadığının Vergi Müfettişlerince tespit edilmesi gerekir. Vergi incelemesi sonucunda ortaya çıkan matrah farkının Varlık Barışı kapsamında bildirimde/beyanda bulunulan varlıkların kayıt dışı bırakılması nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi halinde, bu hususa ilişkin bulunan matrah farkına ilişkin olarak rapor düzenlenmemesi, inceleme konusu sadece bu hususu kapsıyorsa mevcut incelemenin iptal edilmesi gerekir.
3) Haklarında vergi incelemesi devam eden mükelleflerin Varlık Barışı kapsamında bildirim ve beyanda bulunmaları mümkün değil. Vergi incelemesine alındıktan sonra veya inceleme devam ederken, Varlık Barışı kapsamında bildirim ve beyanda bulunanların beyan ve bildirimlerinin iptal edilmesi, bu kapsamda yaptıkları ödemelerin mükelleflerin alacağı olarak emanet hesaplarına alınması, inceleme sonucunda matrah farkı çıkması durumunda mükellefler adına cezalı tarhiyatların yapılması gerekir.
4) Diğer nedenlerle yapılan vergi incelemelerinde, Varlık barışı kapsamında yapılan bildirimlere/beyanlara ilişkin olarak ödenen vergiler, inceleme sonucu ortaya çıkan matrah farkı başta olmak üzere diğer vergilerden mahsup edilemez. Gelir İdaresi’nin Birisi Hariç Diğer Görüşleri Doğru ve Yerinde!

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verdiği yazılı görüş, birisi hariç doğru ve yerinde. Katılmadığım tek görüş, mükelleflerin haklarındaki vergi incelemesi devam ederken Varlık Barışı kapsamında bildirim ve beyanda bulunamayacakları, bulunmuşlarsa da bunların iptal edilmesi gerektiğine ilişkin.
Gerek Kanun metni gerekse Tebliğde, hakkında vergi incelemesi devam ederken mükelleflerin Varlık Barışı’ndan yararlanamayacaklarına ilişkin bir hüküm veya açıklama bulunmuyor. GİB, inceleme devam ederken, Varlık Barışı’ndan yararlanılamayacağı görüşünde. Ancak, bu görüş herhangi bir yasal düzenlemeye dayanmıyor, tamamen yorum ve vergisel bazı uygulamalara dayanıyor. Örneğin, vergi incelemesi devam ederken pişmanlıkla beyanname verilememesi vb.

Bize göre, yasa metninde haklarındaki vergi incelemesi devam ederken Varlık Barışı’ndan yararlanılamayacağına ilişkin açık bir hüküm yoksa, Varlık Barışı kapsamında bildirim veya beyanda bulunulabilir, Varlık Barışı’ndan yararlanılabilir. Torba Yasada yer alan yeni düzenlemede, bu hususun mutlaka açıklığa kavuşturulmasında fayda var!

Dünya | Abdullah TOLU