İşçilerin, işverenlerin ve hükümetin temsilcilerinden oluşan tespit komisyonu, milyonlarca asgari ücretlinin yalnızca net maaşını belirlemiyor. Asgari Geçim İndirimi de (AGİ) asgari ücretle beraber belirlenmiş oluyor, brüt ücretten hesaplanacak sigorta primleri ve vergiler de (damga ve gelir vergisi) belirlenmiş oluyor.

Asgari ücrette geçen yıl (2019’dan 2020’ye) yüzde 15 artış yaşanmıştı. (Net 2.020 liradan, 2.324 liraya çıkmıştı) 2020’den, 2021’e gerçekleşecek ücret artışının ne kadar olacağı konusu da işçi için de, işveren için de kritik öneme sahip. Her ne kadar müzakereler devam ederken tahminde bulunmak zor olsa da, artış oranının yüzde 12 ila, yüzde 29 arasında olabileceğini varsayarak beş farklı net ücret üzerinden hesaplamalar yaptık…

Tabloda net 2 bin 600 lira (yüzde 12 artış) ile net 3 bin lira (yüzde 29 artış) aralığında beş farklı olası asgari ücret tutarları yer almakta. Her bir olası asgari ücret üzerinden çalışana ne kadar ilave AGİ ödeneceği ve brüt ücret üzerinden kesilecek vergi ve sigorta primlerinin kaç liraya denk geldiği yer almakta. Ayrıca işverenin her bir asgari ücretli çalışan için yükleneceği tüm maliyetin de (net maaş + sigorta primleri + vergiler) ne kadar hesaplanacağı yer almakta.

2021’de net asgari ücretin 2 bin 800 lira olarak kesinleşmesi durumu için ayrıntılı olarak diğer kalemleri inceleyelim: Ücretin artış oranı 2020’ye göre yüzde 20’ye denk gelir. Net 2 bin 800 liranın brütü 3 bin 545 lira olarak, işveren maliyeti ise aylık 4 bin 165 lira olarak hesaplanır. 75 liralık asgari ücret desteğinin 2021’de de uygulanacağı düşünüldüğünde bu kez işveren maliyeti 4 bin 90 liraya düşecektir.


AGİ NASIL HESAPLANIYOR?

Çalışanlara net ücretlerine ilaveten her ay AGİ ödemesi de yapılıyor. AGİ’de asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. AGİ’ den kaynaklı çalışana ödenecek yıllık tutar; yıllık asgari ücretin yarısına, yüzde 15 oranı uygulanarak bulunuyor. (GVK Md. 32) Diğer yandan çalışanına ödediği AGİ’yi işverenler, ödeyeceği vergiden (muhtasar beyannamede) düşüyor. Dolayısıyla AGİ’nin işverene bir maliyeti oluşmuyor.

2020’de bekar bir çalışan için aylık 220,73 liralık ilave AGİ ödemesi yapılıyor. 2021’in asgari ücretinin kesinleşmesinden sonra, ‘çalışmayan eş ve çocuktan dolayı’ çalışanlara ödenecek ilave AGİ tutarlarını ayrıca ele alacağız.

Hürriyet | Ahmet KARABIYIK