Tünel makinesi ve Bursa

Dün akşam, Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, bir gazeteciler ve yazarlar gurubu ile görüşme yaptı. O gurubun içinde ben de vardım. Konu döndü dolaştı ve T2 Tramvay hattına, hastaneye uzayacak metro ihalesinin iptaline ve de Üniversiteden Görükle'ye yer altından uzatılacak metro hattına geldi.

Sayın Alinur Aktaş ve danışmanları hala benim önceki yazımda belirttiğim klasik fikirleri savunuyorlar. Efendim, tünelleri aç kapa sistemi ile yapacaklarmış, bunu da tercih etmiyorlarmış, çünkü aç kapa sistemi ile yapılacak tüneller ve metro, yer üstünden geçecek metroya göre 10 misli pahalı oluyormuş, muş ta muş.

Bu sözleri söyleyen danışmanların tünel delme makineleri hakkında hiçbir araştırma yapmadığı gibi benim yazımı da okumadıkları anlaşılıyor. Önce ben tünel makinesi ve metro tünelleri hakkındaki bazı fikirlerimi yazmayı tercih ediyorum.

1. Tünel delme makineleri günde 20 metreye yakın tünel açar

2. Tünelle yapılan metro aç kapa sistemine göre daha ucuzdur

3. Özellikle kamulaştırma bedelleri ödemezsiniz

4. Tabiat şartlarını göz önüne almak şartıyla istediğiniz yerden tünel açabilirsiniz. Bursamızda, eski şehir civarında bu konu çok önemlidir, deprem fayları ve termal su hatları dikkate alınmalıdır.

5. Tünel metro sistemi ile trafiği engellemez, trafiğin rahatlamasını sağlarsınız.

6. Tünel metro sistemi ile şehri, kale duvarları gibi ikiye üçe ayırmaz, ticareti engellemezsiniz.

7. En önemlisi, Türkiye artık tünel delme makinesi yapan ve ihraç eden bir ülkedir, alınacak makine Türkiye'den alınabilir, döviz harcaması önlenebilir.

8. Tünel metro sistemi ile ilgili ülkemizde İstanbul ve Ankara belediyelerinin tecrübelerinden de faydalanılabilir.

Şimdi önceki yazımı biraz kısaltarak yine paylaşmak isterim, sayın belediye başkanı ve danışmanlarının bu defa biraz olsun ilgilenecekleri umuduyla!!!!

Bursa, 13.Eylül.2021

BURSA'NIN METRO DERDİ

Dün ve bugünkü yerel basında yine hastane metro inşaatının başladığından, ulaştırma bakanlığı ödenekleri zamanında vermezse metro inşaatının yine durabileceğinden bahseden yazılar yayınlandı. Diğer yandan T2 hattının da hala tamamlanmadığı bütün Bursa'lıların malumudur. Biz de burada malumu ilan etmekten başka bir şey yapmıyoruz zaten.

Basında bu haberleri görünce, bu hafta metro ve tramvay hatları ile ilgili düşüncelerimi öne çıkarıp yazıya döküp paylaşmayı tercih ettim.

1960 lı yıllarda üniversite talebesi iken İstanbul'da tramvay ve troleybüsler vardı ve maalesef bir müddet sonra hepsi kaldırıldı. Bir de halen çalışmakta olan Karaköy tüneli vardı. Biz de ona metro diyorduk. Hem de hiç gülmeden. Yabancı filmlerde gösterilen yabancı ülkelerdeki metrolara veya yurt dışına gittiğimizde gittiğimiz şehirlerdeki metrolara gıpta ile ağzımız sulanarak bakıyorduk. Ama elimizden bir şey gelmiyordu.

Yıllar sonra İstanbul'da bir metro hamlesi başladı. Gerek yer altından ve gerekse yer üstünden yüzlerce kilometre hatlar yapıldı. Bu arada İstanbul'da metro yapılırken tünel delme makineleri de kullanılıyordu. Çok şükür Bursa da hızlı tramvay ve metro hamlesine başladı. Ne kadar sevindik bilemezsiniz.

Ama o ne, Tünel delme veya açma makineleri İstanbul'da bile kullanılırken Bursa'da tüneller aç kapa sistemi ile yapılıyor ve yerüstü hatlarının 10 misline mal oluyordu. Koca koca belediye başkanları, onlarca danışmanları, yurt dışı gezileri yapıyor ve metro anlaşmaları yapıyorlardı. Ama hiç biri tünel delme makinesini düşünmüyordu.

Tabii ki bu şekilde bir çalışma şekli, bir zamanlar Hindistan'da makine yerine insan gücü ile baraj yapmaya benziyordu. Yahut ben öyle düşünüyorum. Bir de eski belediye başkanları, Bursa'da yeraltı metrosu olamaz, çünkü aç kapa sistemi ile 10 misli pahalıya mal olur diye konuşuyor, yeniler de bu söylenenleri hiç ama hiç incelemeden kabul ediyorlardı.

Ben de kendime göre araştırma yapan bir insanım. İstanbul'da neler yapıldığını görüyordum ve yine internette araştırma yaptığımda türlüüü çeşitli tünel delme makinelerinin olduğunu görüyordum. ...................

Önceki belediye başkanına yakın olan bazı arkadaşlarıma tünel açarak metro yapmanın daha iyi olduğunu anlattım. Onlar da önceki belediye başkanına anlattılar. Belediye başkanının cevabı "ama 10 misli pahalıya mal oluyormuş" olmuş. Ben de tünel delme makineleri ile ilgili bilgileri ve fiyatlarını çıkararak gönderdim. Bundan sonra kesinlikle metroyu yer altından yapacağım. Dediğini bana naklettiler. Ama ömrü vefa etmedi.

Yeni gelen Belediye Başkanı gençtir, herhalde gerekeni yapar dedim. Ama maalesef o da aynı düşüncede devam ediyor. Ben de buna üzülüyorum.

Beyler, ağalar, paşalar, başkanlar, bakın artık tünel delme makineleri (Tunnel boring machines yani TBM veya köstebek) artık ülkemizde de yapılıyor. Bir tünel delme makinesi günde 20 metre tünel delebiliyor. Artık kendinize gelin, şu tünel delme makinesi ile metro yapmayı düşünün. Zaten Bursa gibi bir şehirde kesinlikle metronun yer altından olması gerekir.

Bakın Tünel delme makinesi ile ilgili internetten aldığım bazı haberlere:

TBM günde kaç metre ilerler?

Günde ortalama 20 metre hızla ilerleyen TBM, delme ve beton işini tamamen bitirmiş olarak tünelden çıkıyor. Tünel içinde 7 teknik personel tarafından çalıştırılan ve dışarıyla kapalı devre TV ile haberleşmeyi sağlayan dev makinenin ortalama ekonomik çalışma süresi 20 kilometre olmasına karşın, başlık üzerinde bulunan 72 adet kırıcı disklerin ve rulmanların değiştirilmesi ve gerekli bakımın düzenli yapılmasıyla çalışma süresi 100 kilometreye kadar çıkarılabiliyor.

Tünel açma makinesi nerede üretiliyor?

Türkiye'de üretilen tünel delme makinesi bir özel şirket tarafından üretilmektedir ve ülkemizi dünyanın 8. TBM (tünel açma makinesi) üretici ülkesi unvanına eriştiren, 3.25 metre çapında, 92 metre uzunluğunda, 175 ton ağırlığında ve 800 KVA gücündeki tünel açma makinesi, Tekirdağ'da Ergene Derin Deşarj Tünel ve Arıtma Projesi'nde kullanılacaktır.

"Türkiye altyapı yatırımlarında çağ atladı"

Sanayi ve Teknoloji bakanı, bu tür yatırımların hayata geçmesinde en önemli rolün makine parkı olduğunu belirterek, "Köstebek olarak da adlandırılan tünel açma makineleri çok önemli. Dünyada 'bu alanda üretim yapan, küresel rekabette ben de varım.' diyen 8 ülkeden birisiyiz. Rakiplerin hepsi gelişmiş ülkeler." ifadelerini kullandı.

Tasarımı Türk mühendislerince yapılan ve yüzde 54 yerlilik oranına sahip tünel açma makinesinin, TÜBİTAK TEYDEB desteğiyle ortaya çıktığını söyledi.

Bakan ve beraberindekiler tarafından tünel açma makinesinin üretim bandından indirilmesi dolayısıyla kurdele kesildi.

Önceki yazımda kurdela kesme ile ilgili bir resmi de kullanmıştım.

........................................

Görüldüğü üzere, Tünel delme makineleri ülkemizde yapılmaktadır. Tünel delme makineleri ile hem hızlı hem de daha ucuza metro tünelleri yapılabilmektedir.

Soruyorum öyle ise:

Bursa'mızda niye metro yer altından yapılmıyor ve neden tünel delme makineleri kullanılmıyor. Kim, neden, nasıl ve hangi amaçla bu yeniliğin gelmesini önlüyor?

Acaba ben mi yanlış düşünüyor ve yanlış araştırmalar yapıyor ve de yanlış sonuçlara ulaşıyorum? Bunu da merak ediyorum.

Bu arada haddimizi aştı isek affola, henüz kış gelmediği için çizmemizin nereye kadar uzandığını göremediğimizden haddimizi aşmış olabiliriz, o zaman ilgililer, bilgililer bu konuda yayın yapsalar nasıl olur acaba?