Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2024 yılı Ocak ayı bütçe gerçekleşmelerini 15 Şubat günü yayımladı. Aşağıda detaylı şekilde göreceğiniz üzere vergi gelirlerinin yüzde 58'i KDV ve ÖTV tahsilatı oluşturmaktadır.

Dolaylı vergilerin payı Ocak ayında yüzde 73,89; dolaysız vergilerin payı ise yüzde 26,11 gerçekleşti.

Diğer kalemlerin akıbetini ise aşağıda izah etmeye çalışayım.

2024 Ocak ayı Bütçe gerçekleşmeleri

2024 yılı Ocak ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 768 milyar TL, bütçe gelirleri 617,2 milyar TL ve bütçe açığı 150,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 646,9 milyar TL ve faiz dışı açık ise 29,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Genel görünüm aşağıdaki tabloda bulunmaktadır.  

Aşağıdaki tabloda Ocak 2023 ile Ocak 2024 bütçe gerçekleşmeleri karşılaştırılmıştır.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere merkezi yönetim bütçesi 2023 yılı Ocak ayında 32 milyar 243 milyon TL açık vermiş iken 2024 yılı Ocak ayında 150 milyar 719 milyon TL açık vermiştir. 2023 yılı Ocak ayında 10 milyar 883 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2024 yılı Ocak ayında 29 milyar 626 milyon TL faiz dışı açık verilmiştir.

2024 Ocak ayı bütçe giderleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak ayı itibarıyla 767 milyar 968 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz harcamaları 121 milyar 93 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 646 milyar 875 milyon TL olarak gerçekleşmiştir

2024 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon TL ödenekten Ocak ayında 767 milyar 968 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 321 milyar 320 milyon TL harcama yapılmıştır. Ocak ayı bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 139 oranında artmıştır. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 5,7 iken 2024 yılında yüzde 6,9 olmuştur.

Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 115,7 oranında artarak 646 milyar 875 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 6,1 iken 2024 yılında yüzde 6,6 olmuştur. 

2024 Ocak ayı bütçe gelir gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak ayı itibarıyla 617 milyar 249 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 517 milyar 201 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 88 milyar 57 milyon TL olmuştur.

2023 yılı Ocak ayında bütçe gelirleri 289 milyar 78 milyon TL iken 2024 yılının aynı ayında yüzde 113,5 oranında artarak 617 milyar 249 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Ocak ayı gerçekleşme oranı 2023 yılında yüzde 5,9 iken 2024 yılında yüzde 7,3 olmuştur. 2024 yılı Ocak ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 104,6 oranında artarak 517 milyar 201 milyon TL olmuştur. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 5,9 iken 2024 yılında yüzde 7 olmuştur.

Aşağıdaki tabloda 2024 Ocak vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı gösterilmiştir.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2024 Ocak döneminde KDV ve ÖTV'nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 57,47; dolaylı vergilerin payı yüzde 73,89 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 26,11 olarak gerçekleşti.

Ocak 2024 ile geçen yıl aynı dönem vergi tahsilatı karşılaştırılması

2024 yılı Ocak döneminde bütçe gelirleri 617 milyar 249 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2023 Ocak ayına oranla yüzde 113,5 oranında artmıştır.

2024 yılı Ocak dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 104,6 oranında artarak 517 milyar 201 milyon TL olmuştur.

Aşağıdaki tabloda vergi kalemleri bazında Ocak 2024 tahsilat tutarları ile geçen yılın aynı dönemdeki tahsilat tutarları ve değişim oranları bulunmaktadır.

Yukarıdaki tabloya göre 2024 Ocak döneminde geçen yıl aynı döneme nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV ile şans oyunları vergisidir. Petrolden ve doğalgazdan alınan ÖTV yüzde 292,3, şans oyunları vergisi ise yüzde 310 oranında artmıştır.

ÖTV genel toplamı ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 118,2 oranında artmış.

Dâhilde alınan KDV yüzde 164,6; BSMV yüzde 169,8; harçlar yüzde 95; damga vergisi ise yaklaşık yüzde 80 oranında artmıştır.

T24 | Murat BATI