Sayı : E-72808405-010.06.02-00012875135 1.12.2022
Konu : 4447 Sayılı Kanunun Geçici 32. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
GENELGE 2022/3
1. Genel Açıklama
11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 29 uncu maddesi; “Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez.” şeklinde düzenlenmiştir.
3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 14 üncü maddesi ile 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 32 nci maddesi ise; “Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti hâlinde işverene uygulanan idari para cezalarından bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez. Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmez, yargı mercilerine intikal etmiş olan dosyalarda Kurum ve Bakanlık aleyhine yargılama giderine hükmedilmez. Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışındadır. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca terkin hükümleri uygulanır.” şeklinde düzenlenmiştir.
9/11/2022 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesi ile 17/11/2020 tarihinde yürürlüğe giren geçici 29 uncu maddeye ilişkin uygulanan terkin işlemlerinin kapsamı genişletilmiş olup geçici 32 nci maddeye ilişkin uygulamanın usul ve esasları aşağıda açıklanmıştır.
2. Terkine İlişkin Usul ve Esaslar
2.1 Fazla ve yersiz ödeme;
1.1. Fazla ve yersiz ödeme oluşturma işleminin hangi tarihte yapıldığına bakılmaksızın Yeni Koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma uygulamalarına ilişkin,
1.2. Fazla ve yersiz ödeme oluşturma işleminin hangi tarihte yapıldığına bakılmaksızın 4447 sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesi, aynı Kanunun geçici 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ve aynı Kanunun geçici 28 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında nakdi ücret desteği uygulamalarına ilişkin,
1.3. Hatalı işlemlerden kaynaklanmış,
1.4. d. 9/11/2022 tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olmalıdır.
2.2. İdari para cezaları;
2.2.a. Nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti üzerine, 4447 sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrası, aynı Kanunun geçici 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ve aynı Kanunun geçici 28 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında işverene uygulanan idari para cezalarına ilişkin,
2.2.b. 9/11/2022 tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olmalıdır.
2.3. Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının
(II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılması ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olan işlemler dışında kalan ve fazla ve yersiz ödeme oluşmasına sebep olan tüm işlemler hatalı işlem olarak kabul edilir.
2.4. Yeni Koronavirüs (Covid-19) gerekçeli kısa çalışma uygulamaları ile nakdi ücret desteği ödemeleri kapsamındaki fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarından 9/11/2022 tarihinden önce tahsil edilmiş olanlar iade veya mahsup edilmez. 9/11/2022 tarihi ve sonrasında tahsil edilenler iade edilir.
2.5. Ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri kapsamında oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarına ilişkin, ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya beraat kararının kesinleşmesi halinde 4447 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesi uyarınca terkin hükümleri uygulanır. Bu kapsamda ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarından 9/11/2022 tarihi ve sonrasında tahsil edilmiş olanlar, ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya beraat kararının kesinleşmesi halinde iade edilir.
3. Fazla ve Yersiz Ödemeler ile İdari Para Cezalarının Terkin Edilmeyeceği Durumlar
3.1. Aşağıda belirtilen durumlar terkin kapsamında değerlendirilmez ve bu kapsamdaki fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarının takip ve tahsil işlemlerine devam edilir;
3.1.a. Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkartılmasından kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler.
3.1.b. Ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş ve ceza soruşturması veya kovuşturması sonucunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı kesinleşmemiş olan kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri kapsamında oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezaları.
4. Fazla ve Yersiz Ödemeler ile İdari Para Cezalarının Terkininde Muhasebe Kayıtlarının Oluşturulması
Fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarının terkinine ilişkin muhasebe kayıtlarının oluşturulması ve takibine ilişkin esaslar Fon Yönetimi ve Aktüerya Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenir.
5. Hukuk Müşavirliği Tarafından Takip ve Tahsil Süreci Yürütülen Fazla ve Yersiz Ödemeler ile İdari Para Cezalarına İlişkin Yapılacak İşlemler
5.1. Yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde terkin edilmesi gereken fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarına ilişkin; Kurumun taraf olduğu dava dosyaları ile icra takibi başlatılmak üzere Hukuk Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) kaydı oluşturulan ve avukat ataması yapılan icra dosyaları il müdürlüğü tarafından tespit edilir ve dosyalara ilişkin liste oluşturulur.
5.2. Dava ve icra dosyalarının;
5.2.a. Kadrolu avukat tarafından takibi halinde, listenin kadrolu avukatın takibinde olan dosyalara ilişkin kısmı kadrolu avukatın görev yaptığı hukuk servisine,
5.2.b. Sözleşmeli avukat tarafından takibi halinde, listenin sözleşmeli avukatın takibinde olan dosyalara ilişkin kısmı sözleşmeli avukatın bağlı olduğu hukuk servisine,
5.2.c. Hukuk Müşavirliğinde görevli avukat/hukuk müşaviri tarafından takibi halinde ise, listenin Hukuk Müşavirliğinde görevli avukat/hukuk müşavirinin takibinde olan dosyalara ilişkin kısmı Hukuk Müşavirliğine,
gönderilir. Hukuk servisi tarafından sözleşmeli avukatın takibinde bulunan dosyalara ilişkin ilgili avukat ile irtibat kurulur.
5.3. Dosyayı takip eden kadrolu/sözleşmeli avukat veya hukuk müşaviri tarafından terkin edilecek alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmez ve mahkemeler ve icra daireleri nezdinde 4447 sayılı Kanunun geçici 32 nci maddesi kapsamında dosyaların kapatılması sağlanır. Bu dosyalar, Hukuk Müşavirliğinin 22/9/2022 tarihli ve 9630016 sayılı Arşiv Uygulama Rehberi doğrultusunda HBYS’de yer alan açıklama kısmı doldurulmak suretiyle arşivlenir.
5.4. HBYS’ye aktarılmakla birlikte henüz avukat ataması yapılmamış ve yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde terkin edilmesi gereken fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarına ilişkin icra dosyaları il müdürlüğü tarafından HBYS’den geri çekilir.
5.5. Hukuki süreç başlatılmakla birlikte kısmen tahsil edilen veya hiç tahsil edilmeyen dosyalara ilişkin takip ve tahsil işlemlerine devam edilmez, kısmen veya tamamen yapılan tahsilatlar ilgilisine iade edilmez.
5.6. İl müdürlüğü tarafından terkin edileceğine dair bildirim yapılmayan dosyaların takip ve tahsil işlemlerine devam edilir.
6. Yürürlükten Kaldırılan Genelge
11/12/2020 tarihli ve 2020/5 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır. Bilgi edinilmesini ve gereğini arz/rica ederim.
Evren ALTAY Genel Müdür
