Devletin kasasına 200 milyar TL gelir bırakması beklenen torba yasanın görüşmeleri devam ederken, EKONOMİ Gazetesi ve ekonomim.com yazarı Abdullah Tolu, yeni yasaya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Tolu, torba yasayla genel olarak harçlar üzerinden devlete gelir sağlanmasının amaçlandığına değinerek şunları ifade etti:
Kimse bu harçları üzerinde tutmaz!
"TBMM'de görüşülen yıllık harçlar yaşamımızı çok etkileyecek. Bunların fiyatlara, kiraya yansımaması düşünülemez. Kimse bu harçları üzerinde tutmak istemez. Yani herkes bu harçlar kadar kirasına, satışına zam yapacaktır. Bu da doğrudan enflasyonu etkiler.
Türkiye'de tüm vergilendirme ve harçlarda genellikle gayrimenkul ve taşıt öne çıkıyor. Bu torba yasa teklifine de baktığımızda gayrimenkul ve taşıt ağırlıklı.
Konut için bu torba yasa teklifinde iki önemli madde var. Bunlardan birincisi konut kira istisnasının kaldırılması. 2025 yılı için bu istisna tutarı 47 bin lira. İkincisi ise banka kredisiyle konut sahibi olup bunu kiraya verenlerle ilgili. Bunlar gerçek usulden vergi beyannamesi verdiklerinde, kira gelirlerinden banka kredisi faizlerini düşebiliyordu. Ancak bu uygulamaya son verilecek.
Konut yatırımcısı yurt dışına yönelebilir!
Türkiye'de ilk kez yerleşik vatandaşların yurt dışında son iki yılda yaklaşık 5 milyar dolarlık gayrimenkul yatırımı yaptığı bir dönemden geçiyoruz. Konut arzını artırmak için çalışma yapmamız gerekirken, konuta yönelik istisna ve indirimleri kaldırmayı amaçlarsak bu elbette dolaylı olarak enflasyonu ve konut sahiplik oranını olumsuz etkileyecek. Konut yatırımcısı neden konut alsın? Çoğu insanımız emekli olduğunda, 'bir kira gelirimiz olsun' diye bu enflasyona rağmen konut yatırımı yapıyor. Ama bu düzenlemeden sonra konut yatırımcılarının tercihinin değişeceğini farklı alanlara kayacağını hatta yurt dışı konut alımına doğru gideceğini düşünüyorum.
Burada bir yanlışlık var
Konut gelir istisnasından 2024'te 1 milyon 985 bin kişi yararlandı. Yeni düzenlemeyle, istisnalardan sadece
emekliler ile dul ve yetimlerin faydalanacağını öngörürsek bu sayı 500 binin altına düşecek. Böylece kaldırılması planlanan her iki düzenlemeyle 2027 yılında devletin kasasına toplam yaklaşık 24 milyar lira gelir eklenmesi bekleniyor. Ben de diyorum ki; son 2 yıl içinde yurt dışında gayrimenkul alanlar yaklaşık 5 milyar dolar para ödedi. 5 milyar doları (210 milyar TL) bir kenara koyalım, 24 milyar TL'yi bir yere koyalım. Demek ki burada bir yanlışlık var. Yapılacak bu düzenlemeler insanları yurt dışı gayrimenkul yatırımlarına yönlendirebilir.
Vergide sınıra gelindi
Benim endişem yatırımcıları etkileyen indirim ve istisnaların kaldırılması. Bu işin kamu tarafına baktığımızda harcamalara ilişkin olumlu bir gelişme yok. Toplumda serzenişler olduğunu görüyoruz. Herkesin dikkatini çekecek bir kesintiye gidilmiyor. Vergi tarafında kayıtlı ekonomi bakımından artık belli bir sınıra gelindi. Önceliğimiz kamu yatırım dahil kamu harcamalarının ciddi anlamda azaltılması ve kayıt dışılıkla mücadele olmalıdır.
Mesela elektronik sigarayla ilgili 350 milyar liralık vergi kaybından söz ediliyor. Biz orayı vergilendirebilsek böyle iki tane torba yasaya gerek yok. Yani kayıt dışılık konusunda adımlar atılması bu aşamada çok daha önemli."
Ekonomim