Ağabeyim bayram öncesi vefat etti. Bekârdı, eş ve çocukları yoktu. Kendisi uzun süredir sigortalıydı. Bu durumda anneme ve babama ölüm aylığı bağlanabilir mi? Bu arada babam da emekli. Ölüm aylığı ile emekli aylığı aynı şey midir? Semih K.
Emekli aylığı, sigortalının emeklilik koşullarını sağlamasına bağlı olarak kendisine bağlanan aylıktır. Ölüm aylığı ise sigortalının ya da emeklinin vefatı halinde hak sahibi eş, çocuk, ana ve babaya bağlanan aylıktır.
5510 sayılı SSGSS Kanunu'na göre, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen 4/a (SSK) sigortalısının hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanıyor.
Ağabeyiniz en az 5 yıldan beri sigortalı ve 900 prim günü de varsa, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır. Ölen sigortalının ana ve babası hak sahibi sayılıyor. Ancak sigortalıların hak sahibi ana ve babasına ölüm aylığı bağlanması için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartları aranıyor. Bu şartlar ana ve baba için ayrı ayrı aranıyor.
Bu bağlamda, annenizin ve babanızın durumu ayrı ayrı değerlendirilir.
Babanız kendi sigortalılığından dolayı emekli aylığı aldığından kendisine ağabeyinizden ölüm aylığı bağlanmaz.
Anneniz gelir/aylık almıyorsa gelir tespiti aşamasına geçilir. Gelir tespiti, hanedeki kişi başına düşen kazanca göre yapılıyor. Kazanç ve iratların tespitinde annenizin ve babanızın gelirleri dikkate alınır. Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin kişi başına düşen tutarı asgari ücretin net tutarından (1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren 5.500 liradan) daha az olması halinde annenize ölüm aylığı bağlanır.
50 yaşındaki çalışanın izin hakkı kaç gün?
1971 doğumluyum. Temmuz 2022'den sonra, 51 yaşımı da doldurarak kamudan emekli olup, özel sektörde işe başlama ihtimalim var. Özel sektör ilk yıl için 14 gün izin hakkım olduğunu söyledi. Yaşım nedeniyle birinci yılı doldurduğumda 20 gün izin hakkım olmalı diye biliyorum. Yoksa birinci yıl için 14 gün mü? Evrim A.
4857 sayılı İş Kanunu'na tabi çalışanların izin süresi, genel olarak iznini hak ettikleri tarihteki hizmet süresine göre belirleniyor. Yasada hizmet süresine göre belirlenen izin süreleri 50 yaşına henüz ulaşmamış çalışanlar için olup, 50 ve daha yukarı yaştaki çalışanların izin hakları 20 iş gününden az olamıyor. Bu hakkı kazanabilmek için iznin hak edildiği tarihte 50 yaşına ulaşmış olup 50. yaştan gün almış olmak yeterli oluyor.
Yaşınız 50'nin üzerinde olduğundan, yıllık izin süreniz 20 günden az olamaz. İlk yıl izni için farklı bir uygulama söz konusu değil.
Sözcü | Sezgin ÖZCAN
