ÖZET: Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile Cazibe Merkezleri Programının depremden etkilenen illerin tamamını kapsayacak şekilde genişletilmesi yönünde düzenlemeler yapıldı. Bu kapsamda yapılan değişiklik ve getirilen teşvik hükümleri yazımızın konusunu oluşturmaktadır. CAZİBE MERKEZLERİ PROGRAMI KAPSAMINDA YATIRIMLARIN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KARAR A) Yapılan Değişiklikler 2/1/2018 tarihli ve 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Bu Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanılan veya yararlanılacak yatırım harcamaları için, bu Karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Bakanlığa müracaat edilemez. Bu madde hükmüne aykırı davranılması halinde, bu Karar kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden veya yatırım kapsamında kullanılan krediyle ilgili başka bir desteğinden yararlanan yatırımlar, söz konusu krediye bu Karar kapsamında yer alan faiz veya kâr payı desteği sağlanmaması kaydıyla, bu Karar kapsamındaki diğer destek unsurlarından yararlandırılabilir. Bu imkân, bu Karar kapsamında düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine de uygulanır. B) Eklenen Madde 04.04.2023 tarih ve 7028 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Geçici 1. Madde eklenmiş, madde aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. a) Cazibe Merkezleri Programı Kapsamındaki İlçeler ADIYAMAN(Besni, Çelikhan, Gerger, Gölbaşı, Kahta, Merkez, Samsat, Sincik, Tut), ELAZIĞ (Alacakaya, Arıcak, Baskil, Karakoçan, Keban, Kovancılar, Maden, Palu, Sivrice), GAZİANTEP (Araban, İslahiye, Nurdağı), HATAY(Altınözü,Antakya,Arsuz,Belen,Defne,Dörtyol,Erzin,Hassa,İskenderun,Kırıkhan,Kumlu,Payas, Reyhanlı, Samandağ, Yayladağı ), KAHRAMANMARAŞ (Afşin, Andırın, Çağlayancerit, Dulkadiroğlu, Ekinözü, Elbistan, Göksun, Nurhak, Onikişubat, Pazarcık, Türkoğlu), KİLİS( Musabeyli, Polateli), MALATYA(Akçadağ,Arapgir,Arguvan,Battalgazi,Darende,Doğanşehir,Doğanyol, Hekimhan, Kale, Kuluncak, Pütürge, Yazıhan, Yeşilyurt), OSMANİYE (Bahçe, Hasanbeyli), SİVAS (Gürün) b) Yararlanma Koşulları Afet bölgesi kabul edilen ve yukarıda yer alan ilçelerde gerçekleştirilecek asgari 1 milyon 500 bin TL tutarındaki yatırımlar, Faiz veya kâr payı desteği sabit yatırım tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 30 Milyon Türk Lirasını geçemez. Bu Kararın yürürlüğe girdiği 05.04.2023 tarihinden önce kullanılan ve faiz veya kâr payı desteğinden yararlanan krediler ve finansal kiralama borçlanmaları için, bu fıkrada belirtilen sınırlar aşılmamak kaydıyla, uygulanan faiz veya kâr payı desteği puanında değişiklik yapılmadan destek süresi sonuna kadar uygulama yapılır. 12/3/2023-12/6/2023 tarihleri arasında yapılan yatırım teşvik belgesi başvuruları ile bu süre içinde talep edilmesi halinde yatırım süresi devam eden ve tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgeleri için bu Kararın Komite ile ilgili hükümleri aranmaz. Kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6. bölge şartlarında, 6. bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanır. c) 6. Bölgede Uygulanan Oran ve Süreler *Deprem nedeniyle hasar gören yatırımların yerine konulması amacıyla yapılacak yatırımlarda, sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteği, yatırımın tamamlanmasını müteakip, 1/8/2022-31/1/2023 tarihleri arasında Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısı dikkate alınarak aşağıda belirtilen şartlarda ilave istihdam olarak kabul edilir. Depremlerle yıkılan veya hasar nedeniyle sonrasında yıkılmasına karar verilen tesislerde ve Ağır hasarlı tesislerde sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteği toplamının üst sınırı bulunmamaktadır. Orta hasarlı, az hasarlı ve hasarsız tesislerde sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteği toplamının sabit yatırım tutarına oranı %200’ü geçemez. Bu fıkra kapsamında hasar türü için, yapıya ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlenen hasar tespit raporu esas alınır. Hasarsız tesisler, yatırımcı tarafından ilgili sigorta şirketinden veya Bakanlık il müdürlüklerin-den makine ve teçhizat hasarına ilişkin rapor temin edilmesi halinde bu fıkra kapsamında değerlendirilir. d) Kapsama Giren Yatırımlar Deprem nedeniyle hasar gören yatırımların yerine konulması amacıyla yapılacak yatırımlar, Yatırım süresi devam eden ve tamamlama vizesi yapılmamış yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlar da dahil olmak üzere yeni yatırımlar, 2012/3305 sayılı Karar kapsamında desteklenen yatırım konuları (İmalat sanayi hariç), 2012/3305 sayılı Karar’ın Ek-4 ünde belirtilen kısıtlamalar dikkate alınarak desteklenir. US-97 Kodu:15-37 olan yatırım konuları için anılan Kararın EK-4’ünde yer alan hükümler dikkate alınmaksızın değerlendirilir. * EK-4’ün I/B bölümünün (7) numaralı sırasında belirtilen yatırım (demir çelik ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar ) konularında sadece depremden zarar gören yatırım unsurlarının yenilenmesine yönelik yatırımlar ** EK-4’ün II/B bölümünün (2) numaralı sırasındaki yatırımlar (Hazır beton yatırımlarında asgari 100 m3/saat ve üzerindeki komple yeni yatırımlar ) bu sırada belirtilen şartlara uygun olarak bu madde kapsamında değerlendirilir. e) Geçici 1. Madde Kapsamında Yapılan Yatırımlarda 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Dikkate Alınmayacak Madde Hükümleri 02.01.2018 tarih ve 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının; 1.Maddenin 2. Fıkrası, “Bu Karar, EK-l’de yer alan Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde; Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek imalat sanayii yatırımları (US-97 Kodu: 15-37) ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projeleri için sağlanacak destekleri kapsar.” 3. Madde, “Bu Karar kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, Komite tarafından uygun bulunması halinde enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6 ncı bölge şartlarında, 6 ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanır.” 4. Madde, “(1) Bu Karar kapsamında desteklenecek imalat sanayi yatırımlarının (US-97 Kodu: 15-37) organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgesinde gerçekleştirilmesi ve asgari 2 milyon TL yatırım tutarı şartını sağlaması gerekir. (2) Bu Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanabilmek için çağrı merkezi yatırımlarının asgari 200 kişilik istihdam sağlaması, ANSI/TIA-942 veya Uptime Institute TİER-3 veya üstü seviyede olan veri merkezi yatırımlarının ise asgari 5.000 m2 beyaz alan ihtiva etmesi gerekir.” 5.Madde, “(1) Komite tarafından desteklenmesi uygun görülen yeni yatırımlardan enerji desteği ihtiva edenlerin, işletmeye geçilmesini müteakip gerçekleşen sabit yatırım tutarının %25’ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderlerinin azami %30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon Türk Lirası’na kadar Bakanlık bütçesinden karşılanabilir. (2) Komite birinci fıkrada belirtilen limitler dâhilinde desteğin oran, süre ve miktarını; il, sektör veya ürün bazında belirlemeye yetkilidir. (3) Enerji desteği ödemeleri, illerde valilik bünyesinde oluşturulacak komisyonun değerlendirmesi sonucunda hazırlanan bilgi ve belgelere istinaden üçer aylık dönemler halinde yapılır. (4) Enerji desteği ile ilgili olarak işletmelerin enerji giderinin hesaplanmasında, eski dönem borçları, gecikme faizleri, ceza bedelleri ve KDV hariç enerjinin temin edildiği kurum veya kuruluşlarca düzenlenmiş ve bedeli peşin olarak fatura döneminde ödenmiş fatura tutarları dikkate alınır. (5) Mevcut tesisler ile teşvik belgeli yatırımların aynı elektrik sayacını kullanması durumunda, enerji desteği uygulaması ilgili sayaca ait elektrik faturasının dördüncü fıkraya göre belirlenen tutarı üzerinden yapılır. (6) Bu desteğin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar tebliğle belirlenir.” 8.Maddenin 4. Fıkrası, “2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının EK-4’ünde yer alan “teşvik edilmeyecek yatırımlar” bu Karar kapsamında da değerlendirmeye alınmaz.” 8.Maddenin 6. Fıkrası, “Yatırımın gerçekleşmemesi veya Cazibe Merkezleri Programına mesnet teşkil eden taahhütlerin yerine getirilememesi ve talep edilmesi halinde proje, yürürlükteki Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar hükümleri çerçevesinde değerlendirilebilir. Ancak, bu Karar kapsamında yararlanılıp Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında sağlanamayan destekler ile varsa fazladan yararlandırılan destekler, 9 uncu maddenin birinci fıkrası hükümleri çerçevesinde geri alınır.” ZÜBEYİR ÜLGER Yeminli Mali Müşavir Kaynak: www.bdTurkey.com (Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)