On ili kapsayan 2 şiddetli deprem sonrasında ortaya çıkan tablo, hepimizi derinden yaraladı. Depremin kapsadığı alanın büyüklüğü, depremin şiddeti ile birleşince binlerce yıkılan bina ve binaların altında kalıp halen kurtarılmayı bekleyen binlerce insan ve hayatını kaybeden 16.546 vatandaşımız. “Nerede bu devlet?” sorusunun her yerde yankılandığı bu günlerde, dayanışma ve yardımlaşma ruhunu kaybetmeyen milyonlarca vatandaşımızın ve iş insanımızın olduğunu görmek, geleceğe ilişkin umudumuzu korumamızı sağlıyor.
Depremden sonra, deprem bölgesine ayni ve nakdi yardım yapmak isteyen mükelleflerden ve derneklerden birçok soru geldi. Bugün sizlere; depremden zarar görenlere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yapılan bağış ve yardımların beyan edilen gelirden indirimi konusunu açıklamak istiyorum.
BAĞIŞ VE YARDIM YAPILAN YERE GÖRE ORAN DEĞİŞİYOR…
Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair 7269 Sayılı Kanun'un 45. maddesine göre; depremden zarar görenlere yardımda bulunmak üzere oluşturulan illerde ve ilçelerde vali ve kaymakamlarca oluşturulacak kurtarma ve yardım komitelerine makbuz karşılığında yapılacak nakdi ve ayni bağışların tamamı beyanname ile bildirilecek, safi gelir veya kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı bendi ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinin 1-e bendinde yapılan düzenlemeler uyarınca; deprem nedeniyle Cumhurbaşkanı tarafından bir yardım kampanyası başlatılırsa; bu kampanyaya makbuz karşılığında yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı kazançtan indirilebilecektir. Kahramanmaraş merkezli deprem ile ilgili Cumhurbaşkanı henüz yardım kampanyası başlatmadı. Bu kampanya başlatıldığında, 03.02.2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 3483 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereği; afetzedeler için yapılacak yardımlar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından koordine edilecektir. Bu durumda, AFAD tarafından ilan edilen banka hesaplarına bağış olarak yatırılan tutarların tamamı, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde (Geçici Vergi) ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen kazançtan indirilebilecektir.
Deprem nedeniyle Kızılay'a yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartı ile gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilecek. Bağışın, makbuz veya banka dekontu ile belgelendirilmesi şart. Kızılay'a yapılan ayni bağış ve yardımların ise, kurum kazancının ve gelir vergisi matrahının yüzde 5'ine kadar olan kısmı indirim konusu yapılabilecektir.
NASIL BELGELENECEK?
Deprem nedeniyle vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan derneklere yapılan bağış ve yardımlar, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %5'i ile sınırlı olarak gelir veya kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Bağış ve yardımların matrahtan indirilebilmesi; makbuz karşılığı olmasına, karşılıksız yapılmasına, sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi ve beyannamede ayrıca gösterilmesi şartlarının yerine getirilmesine bağlıdır.
Bağış ve yardımlar, gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde, Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak dikkate alınmalıdır. Kazanç bulunması halinde ise, beyanname üzerinde indirim konusu yapılması gerekir. Kazançtan indiremeyen kısım diğer yıla devredilemez. Bağış ve yardım ayni olarak yapılmış ise; malın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri dikkate alınacak, eğer bu bedelleri yok ise Takdir Komisyonu'na değer tespiti için başvurulması gerekecektir.
Bağış ve yardımın işletmenin aktifinde veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kuruluş tarafından bağış ve yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak, yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması gerekmektedir. Ülkemizde binlerce dernek mevcut. Dernek üyeleri deprem nedeniyle kendi derneklerine bağış yapıp, deprem bölgelerinde aşevleri açıp, bizzat depremzedelere yardım etmek istiyorlar. Bu talepleri, valilik dernekler masalarınca “bu işlemin yapılamayacağı” cevabı ile birlikte AFAD'a yönlendiriliyor. Amacı sadece yardım etmek olan insanların, bürokrasiye kurban edilmemesi ve el birliği ile büyük felaketin atlatılması için, depremzedelere yapılacak yardımların kim tarafından, ne şekilde ve nereye yapıldığına bakılmaksızın sorun çıkartılmayıp, önünün açılmasında büyük yarar var.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
