<p style="text-align: justify;">Geçtiğimiz hafta yapılan düzenlemelerle gecikme zammı oranı aylık yüzde 1,6'dan yüzde 2,5'e, tecil faizi oranı ise yıllık yüzde 15'ten yüzde 24'e yükseltildi. Böylece gecikme zammı oranı yüzde 56,25 ve tecil faizi oranı yüzde 60 artırılmış oldu.</p> <p style="text-align: justify;">Gecikme faizi ve pişmanlık zammı gibi vergide faiz uygulamaları da gecikme zammı oranına bağlanmış olduğundan, gecikme zammı oranındaki artış otomatik olarak bu faiz oranlarını da artırıyor.</p> <p style="text-align: justify;">Üstelik bu faiz ödemeleri vergi matrahından indirilemediği için mükelleflerin üstlendikleri fiili faiz yükü daha da artıyor. Örneğin kurumlarda 2022 yılında kurumlar vergisi oranı yüzde 23 olarak uygulandığı için bu faiz oranları sırasıyla yüzde (2,5 x 1,23=) 3,08 ve (24 x 1,23=) 29,52'ye yükseliyor. <br /> <br /> <strong>Vergide faizler neden gider yazılamıyor?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Vergide faiz uygulamalarının vergisel açıdan gider yazılamaması (yani vergi matrahından indirilememesi) yasal düzenlemelerden kaynaklanıyor. Bunları kısaca hatırlayalım.</p> <ul> <li style="text-align: justify;">6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, <strong>gecikme zamları ve faizler ile</strong> 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen <strong>gecikme faizleri</strong> gelir vergisi matrahından indirilemez. (<strong>Gelir Vergisi Kanunu Madde 90</strong>) </li> </ul> <ul> <li style="text-align: justify;">6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilemez. (<strong>Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 11/1-d</strong>)</li> </ul> <p style="text-align: justify;">Bu hükümlere göre, 6183 sayılı Kanuna göre ödenen <strong>gecikme zammı ve tecil faizleri</strong> ile 213 sayılı Kanuna göre ödenen <strong>gecikme faizi</strong> ve <strong>pişmanlık zammı</strong> tutarları gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilemiyor.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan Sosyal Sigortalar Kurumuna ödenmesi gereken prim tutarları, fiilen ödenmesi koşuluyla gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılabiliyor (5520 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 88).<br /> <br /> <strong>Vergide ödenen faizlerin gider kabul edilmemesine yönelik eleştirilerim…</strong></p> <p style="text-align: justify;">* Bankadan kredi kullanıp vergileri zamanında ödeyenler, kredi faiz ve kur farklarını gider yazabilirken; kredi kullanma olanağı bulunmayanların ödemesini geciktirdikleri vergiler için ödedikleri faizleri gider yazamıyor olmasını haklı/adil bulmuyorum.</p> <p style="text-align: justify;">* Gecikme faizi tahakkuktaki, gecikme zammı ise ödemedeki <strong>gecikmenin</strong> karşılığında ödeniyor. Bu yükümlülüklerin, devletin koyduğu açık kurallara muhalefetin sonucu olarak doğduğu, dolayısıyla bir anlamda cezai karakter taşıdığı söylenebilir. Oysa tecil faizi devletin rızası ve mutabakatı ile ödeniyor. Devlet zor durumdaki mükellefe vade tanıyor, bunun karşılığında da faiz alıyor. Bu nedenle tecil faizinde cezai vasıf hiç bulunmuyor. Tecil, piyasaya uygun bir kredi işleminden farksız. Bu nedenle tecil faizlerinin evleviyetle gider kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Tecil faizi ile ilgili bu satırları yazarken değerli üstadım Mehmet Maç'ın bir yazısından geniş bir şekilde yararlandım. Bu harika yazıya <a href="https://www.denet.com.tr/vergi/dosyalar/makaleler/DUYURU134.907.pdf" rel="noopener" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz.</p> <p style="text-align: justify;">* Vergide faiz oranlarının piyasa hareketlerine uyumlu olarak hızlı <strong>güncellenmediğini</strong> düşünüyorum. Piyasa faiz oranları düşerken <strong>geç</strong> düşürülüyor ya da tam tersi yükselirken <strong>geç</strong> yükseltiliyor. Bu da mükelleflerin vergi ödeme uyumlarını azaltıyor veya onlar üzerinde olumsuz yük yaratıyor. Örneğin son oran artırımlarında bence geç kalındı. <strong>Yüksek enflasyon</strong> zaten ödemelerin geciktirilmesi şeklinde <strong>bozucu etkiler</strong> yaratırken, buna ilaveten vergide faiz oranlarının düşük bırakılması da vergi ödemelerinin geciktirilmesini özendiriyor. Muhtemelen bu günlerde vergide tahsilat oranları düşmüştür. Bu nedenle faiz ayarlamaları yapılırken daha hızlı hareket edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;">T24 | Erdoğan SAĞLAM</p>