Yaklaşık 5 milyon sigortalıyı ilgilendiren EYT düzenlemesinin kısa sürede yasalaşması bekleniyor. İlk etapta 2.2 milyon kişinin emekli olmasını sağlayacak yasa, yürürlüğe girdiğinde, emeklilik hakkı verilen sigortalıların emeklilik başvurusu telaşına düşeceğine hiç şüphe yok. Emeklilik başvurusunda dikkat edilecek bazı detaylar maaşın erken bağlanmasını sağladığı gibi yüksek maaş için de önemli.
EMEKLİLİK BAŞVURUSUNDA İZLENECEK YOL
EYT’den yararlanarak emekliliğe başvurabilmek için; öncelikle EYT yasası kapsamında olup olunmadığının tespit edilmesi gerekiyor.
EYT’den kimler yararlanacak?
EYT yasasından yararlanarak emeklilik başvurusu yapabilmek için aranacak şartları şu şekilde sıralayabiliriz:
- İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmak;
- Kadın sigortalılar için 20 yıl sigortalılık süresini, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olmak,
- Ve yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kademeli geçiş tablosundaki prim ödeme gün sayısını tamamlamış olmak. EYT yasası emeklilik için yaş aramayacağından, belirttiğimiz gibi sigortalılık süresi ve aranan prim şartını birlikte sağlayan sigortalılar, yasanın yürürlüğe gireceği tarih itibarıyla hemen emeklilik başvurusu yapabilecekler.
ZAMANI GELEN HAKKINI ALACAK
Ancak yasanın yürürlüğe gireceği tarih itibarıyla, sigortalılık süresi ve prim şartını birlikte sağlayanların veya bu iki şarttan birini sağlayamayanların hakları ölmüyor. Yasanın yürürlüğe gireceği tarih itibarıyla sigortalılık süresi şartını sağlayıp, prim şartını sağlayamayan sigortalılar, prim ödeme şartını sağlayacağı tarihte emeklilik başvurusu yapabilecekler. Aynı şekilde, prim şartını sağlamış olmasına karşın, sigortalılık süresi şartını sağlayamamış olan sigortalılar da, sigortalılık süresi şartını tamamlayacağı tarih itibarıyla başvuru yapabilecekler.
EMEKLİLİK BAŞVURUSU İÇİN İŞTEN AYRILMAK GEREKİYOR MU?
EYT yasasının aradığı sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp, yasa ile emeklilik hakkı elde eden sigortalı çalışanların, emeklilik başvurusu yaptığı tarih itibarıyla çalıştığı işinden ayrılmış olması şartı da var. Emeklilik için işinden ayrılacak ve işverenin işten ayrılışını elektronik ortamda SGK’ya bildirmiş olması gerekiyor. İşten ayrılmadan emeklilik başvuru yapan EYT’lilerin emeklilik başvurusu kabul edilmez ve emekli olacağı tarih uzayabilir. Özellikle emekli olmak isteyenlerin işten ayrılma şartına dikkat etmesinde yarar var.
BAĞKUR’LULARIN PRİM BORCU OLMAMALI
EYT yasası kapsamında olup, emeklilik için aranan prim şartını sağlayıp, emeklilik başvurusunda bulunacak esnaf, sanatkar, avukat, doktor gibi kendi adına bağımsız çalışanlar ile isteğe bağlı sigortalılar gibi 5510 sayılı Kanun’a göre 4/b sigortalısı (Bağkur’lu) olanların, başvuru tarihi itibarıyla prim borcu bulunmaması gerekiyor. Prim borcu olanlar ancak borcun tamamını ödedikten sonra emeklilik başvurusu yapabilecek. Bu nedenle Bağkur’luların emekli olacağı tarih uzamaması için önce prim borcu olup olmadığı araştırıp, şayet prim borcu varsa, prim borcunu ödedikten sonra emeklilik başvurusu yapmalarında yarar var.
MÜRACAAT NEREYE YAPILACAK?
Emeklilik başvurusunun yapılacağı yer ve başvuru şekli konusunda sigortalılık statüsü önemli. İşçi ve esnaf, sanatkar emeklilik başvurusunu Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) doğrudan farklı şekillerde yapabiliyor. Ancak memurlar için durum farklı.
İŞÇİ VE BAĞKUR’LUNUN BAŞVURU YERİ
EYT yasasının aradığı sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp emeklilik hakkı elde eden işçi ve Bağkur’lular Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bulundukları yerdeki ‘Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ veya ‘Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne bizzat başvuru yaparak veya e-Devlet üzerinden elektronik ortamda doğrudan emeklilik başvurusunda bulunabiliyor. Başvuru şekli ise başvuru yerine göre değişiyor.
Posta | Ekrem SARISU
