Son Aylarda vergi daireleri tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 355/1-1 hükmüne istinaden özellikle yeni kurulan şirketlerde GF vermeme iddiasıyla özel usulsüzlük cezalarının mükelleflere tebliğ edildiğini sıklıkla yaşamaktayız. Özellikle 2022 yılında bir mükellefe 22.12.2022 tarihinde işe başlamış bir şirketin GF faydalanıcı bildirimini vermemesi nedeni ile 22.500,00 TL özel usulsüzlük cezalı tarhiyatın yapıldığını ve ceza ihbarnamesinin mükellefe tebliğ edildiğini yaşamış bulunmaktayız.
Bilindiği gibi söz konusu bildirim önce bir Genel Tebliğ ile uygulamaya konulmuş olup, daha sonra 213 sayılı Vergi Usul Kanununa bu konuda bir hüküm eklenmiştir. Konuyla ilgili idare tarafından 546 seri nolu Vergi Usul Kanunu Genel tebliği yayınlamıştır. 2022 yılında söz konusu GF bildirimlerinin verilmemesiyle ilgili kesilen özel usulsüzlük cezaları vergi mahkemelerinde açılan davalar mükellef lehine hükme bağlanmıştır. Söz konusu mahkeme kararının gerekçelerinde ilgili bilgilerin idarede zaten mevcut bulunduğu ve aynı bilgilerin tekrar tekrar yapılmasının gereksiz bir işlem olabileceği yönünde hüküm verilmiştir. (Bkz: İzmir 4. Vergi Mahkemesi tarafından verilen 29.12.2021 gün ve E:2021/1293-K:2021/1647 sayılı emsal karar)
Gerçekten de e-devlet uygulamalarının yaygınlaştığı 2000’li yıllarda dijital uygulamalar sayesinde mükelleflere gereksiz yere bildirim yükümlülüğünün getirilmesi bürokratik işlemleri arttıracaktır. Gerçek faydalanıcı formunda esas itibari ile çok ayrıntılı bilgiler yer almamaktadır. Söz konusu formun doldurularak vergi dairesine yollanması halinde asıl amaç nasıl ve ne şekilde gerçekleştirileceği bilinmemektedir. Tek ortaklı kurulan bir şirkette başkasının aranması zaten mümkün değildir. 529 sayılı VUK Genel Tebliği’nin ilgili bölümlerinde söz konusu formun doldurulması sırasında uygulanacak kurallar belirtilmiş ise de, ortada farklı bir durum yoktur. İlk defa kurulan şirketlerde GF ilişkin bildirim formu düzenlenmektedir. Daha sonra her geçici vergi beyannamesinin verilmesi sırasında GF bildirimi tekrar tekrar sorgulanmaktadır. Şirketin ortaklık yapısında veya kanuni temsilciliğinde varsa bir değişiklik zaten Ticaret Sicile bildirilerek tescil olunmaktadır. Bu durum Ticaret Sicil Gazetesinde zaten ilan edilmektedir. Ayrıca bu bilgiler yine Ticaret Sicil tarafından vergi dairelerine yollanmaktadır. Bu konuyla ilgili her yıl ayrı ayrı GF bildiriminin verilmesi uygulamada kırtasiyeciliği artıracaktır.
Sonuç olarak, esasen vergi dairesi tarafından önce mükellefe bir yazı tebliğ edilerek bu konuda GF formu vermesi ikaz edilmelidir. (VUK mad. mük. 355) Bu aşamada mükellefe 1 kat GF formu verilmediği için özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Gelen yazıda mükellefe 15 günlük süre içerisinde söz konusu GF formu vermesi vergi dairesi tarafından ikaz edilerek istenilmektedir. Daha sonra söz konusu yazıda yer aldığı gibi tebliğe rağmen yine ilgili GF formu verilmediği takdirde VUK mad. mük. 355/3 hükmüne göre özel usulsüzlük cezası 1 kat artırım yapılarak ceza tatbik edilmektedir. Vergi mükelleflerinin ilgili GF bildirim formunu zamanında vermelerinde yarar bulunmaktadır. Yukarıda da ifade etmiş olduğumuz gibi esasen GF bildiriminde yer alan bilgiler ticaret sicil müdürlükleri tarafından vergi dairelerine zaten iletilmektedir.
Not: Bu makale SMMM Elif CANKURT ile birlikte hazırlanmıştır.
Dr. Mustafa ALPASLAN
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi